Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Zeytin motifi, tarih boyunca insanlık için barışın ve bereketin sembolü olmuştur.  Çine’de resim öğretmeni olan Firdevs Posacı, canlı renkleri yansıtmak için yağlı boya tekniğini bir araç olarak olarak kullanıp, tarihin deneyiminden ilham alıyor.  İncirliova Halk Eğitim Merkezi’nde resim öğretmeni olarak çalışan Seval Fidan ise zeytin motifini, eserlerinde sanatın gücüyle birleştirerek izleyicileri yaşamın döngüsünü anlamaya davet ediyor. Firdevs Boyacı ve Seval Fidan, Çine’de zeytin kültürünün fotoğraflarla ve yağlı boya tuvallerle, gelenekten geleceğe aktarımında aktif bir rol alarak bu toprakların hikayesini gözler önüne seriyor.

Modern dönemde yağlı boya

Günümüz sanatında yağlı boya hem geleneksel hem de çağdaş sanatçılar tarafından sıklıkla kullanılan bir teknik olarak karşımıza çıkmaktadır. Yağlı boya geleneksel tekniği, özgün yollarla birleştirerek kültürel mirasın önemli bir aktarıcısı olmaktadır.

Çine’de zeytin kültürü

Zeytin, Aydın’da binlerce yıl boyunca özenle yetiştirilmiş bir bitki olarak bereketi sembolize eder. Çine ise zeytin ve yetiştiriciliği yönleriyle kültürel bir mirası içinde barındırır. Geleneksel tarzın benimsendiği zeytin toplama işi, nesilden nesile aktarılan kültür unsurudur. Bu bağlamda zeytin toplamak sadece tarımsal bir faaliyet olmanın ötesinde, toplumsal bağları güçlendirmenin bir parçasıdır.

Sanat sonsuz bir yolculuk

Firdevs Posacı, sanatıyla zeytin motifinin birleşiminden,“Ben Aydınlı olduğum için kendi yöreme ait çalışmalar yapmak istedim. Kendi çektiğim fotoğrafları yağlı boya tabloya geçirerek kalıcı hale getirdim. Çok eski ressamlardan beri, zeytin dalı pek çok resimde işlenmiştir. O yüzden, zeytin bizim bölgemizde yetiştiğinden benim için çok önemli.”şeklinde bahsetti. Posacı, zeytin ile ilgili açıklamalarını:“Yağından besleniyorsunuz, krem yapabiliyorsunuz, sabun yapıyorsunuz. Birçok farklı ürün yapılabiliyor. Zeytin bizim için vazgeçilmez ve kutsal.” sözleriyle dile getirdi. Zeytinin binlerce yıllık tarihi ve taşıdığı mirası, özünde yaşam felsefesinin bir sunuluş tarzı vardır. Zeytin motifinin kültürel ve toplumsal anlamının aktarımında sanat, tüm dönemlerde, bu topraklarda önemli bir rol oynamıştır. Bu kültürel aktarım ile ilgili Posacı,“Benim gözlem yeteneğim var. Doğayla iç içe yaşıyorum. Doğadaki tüm renkleri görüyorum. Sadece renklerimi tuvale aktarmayı ve insanlarla paylaşmayı düşündüm. Yöremin insanı, bir bakış, bir çalışma şekli beni motive edebiliyor. Genellikle yağlı boya ve sulu boya tekniği kullansam da farklı teknikleri de biliyorum. Sanat sonsuz bir yolculuk. Yöremizin ağaçlarına sahip çıkılmalı. Son zamanlarda özellikle zeytin ağaçlarının kıyımı yaşandığı için gündemde tutmak amacıyla böyle bir sergi düşündük. Sanatsız kalmayalım.” şeklinde konuşarak kendi sanat anlayışını ortaya koydu.Sanatın gelenekten geleceğe aktarımı, toplumların tarihi ve kültürel yönlerini koruyarak bir ayna işlevi görmektedir. Yaratıcı süreçler, geçmiş deneyimlerle şekillendiğinden geleneklerin, sanatla buluşması sürdürülebilirliği sağlar.

“Zeytin yok olursa, devinim biter”

Sanat, tüketicide farklı duygular uyandıran evrensel bir varoluştur. Sanatçılar ise görünen dünyanın arka planında olup bitenlerin de diğer insanlar tarafından  hissedilmesine  ve anlaşılmasına yardımcı olan bir köprü kurarlar. Seval Fidan ise sanat, kadın ve zeytin ile kurduğu köprüyü, “Zeytin aslında sürekli devinimi olan bir meyve. Hiçbir zaman bitmeyecek. Binlerce yıldır var. Zeytin sürekli bir motif olarak eserlerde kullanılmış. Bence bolluk, bereket demek. Genelde resimlerimde kadın ile özdeşleştiririm. Kadın ve zeytin aynı zamanda sürekliliği ifade eder. Zeytin, barışı temsil eder. Zeytin yok olursa devinim biter. Bu bölge, sanat tarihi ve mitoloji açısından dolu dolu zenginlikleri olan bir bölge olduğu için resimlerimde yer verdim.”şeklinde nitelendirdi. 

İçerisinde kaybolunan bir dünya

Bir tablo, içerisinde kaybolunan bir dünya kurabilir. Her zihin ve her kalp, kendi özgün ifade ediş biçimini sanatın sunduğu yolların aracılığıyla keşfeder. Sanat bu bağlamda, soyut unsurların somut bir yansıması olarak evrende farklı kapılar açar. Fidan, zeytinlerle kurulabilecek olan dünyanın değerinin bilinmesi gerektiğinin altını,“Ben zeytinin değerinin çok bilindiğini düşünmüyorum. Bitki örtüsünün, çocukların, kadınların değerinin bilinmediği gibi zeytinin değerinin de bilinmediğini düşünüyorum. Değer ve vicdan bilgisinin, gelenekten geleceğe sanatla aktarılması çok önemli. Sanatın bitmemesi ve doğanın bitki örtüsüne zarar gelmemesi mesajları üzerine yoğunlaşıyorum.” sözleriyle çizdi. 

Gelenekten geleceğe aktarım

Geleneğin, sanat eserlerinde kendine yer bulması yeni nesillere sadece teknik bilgiyi değil, eleştirel düşünme biçimlerini ve yenilikçi yorumlama yeteneğinin de aktarılmasının önünü açmaktadır. Fidan, sanatın sürekli olmasını istediğini, “Mitolojik ve tarihi yerler benim ilham kaynaklarım. Her şey ilham kaynağı olabilir. Süreklilik ifade ettiği için zeytinin kültürel boyutunu düşünüyorum. Daha çok imgesel çalışmalara yöneliyorum. Sanatı, zeytin ve kadınla bağdaştıracak olursam hep devam etmesini isterim. Hiçbir baskı olmadan herkes sanatı devam ettirsin. Sanat hep var olsun.” şeklinde kaydetti. Sanatın dinamik ve sürekli dünyası toplumlara kültürel bir miras bırakmaktadır. Zeytinin tarih boyunca taşıdığı anlamlar ve sanatçının yaratıcılığı birleştiğinde ortaya çıkan eserler, düşünsel bir yolculuk yaşatmasının yanı sıra farklı dünyalar kurulmasına da olanak tanır.

Haber: Rojda Dolgun