Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Merkez üssü Kahramanmaraş olan ve “Asrın Felaketi” olarak adlandırılan, 6 Şubat 2023 tarihinde saat 04.17’ de 7,7 şiddetinde ardından saat 13.24’te 7,6 şiddetinde deprem gerçekleşti. Kahramanmaraş’ın yanı sıra Osmaniye, Hatay, Gaziantep, Kilis, Adana, Malatya, Şanlıurfa, Elazığ, Diyarbakır ve Adıyaman depremden oldukça etkilenen illerimiz arasında. 11 ilde büyük bir yıkıma sebebiyet veren depremin acı tablosu şu şekilde: 53 bin 537 kişi öldü, 107 bin 203 vatandaşımız ise yaralandı. 13 milyon 500 bin vatandaşımız ise üst üste yaşanan iki depremden doğrudan etkilendi.

Türkiye bir deprem ülkesi olmanın yanı sıra karmaşık bir jeolojik yapıya sahip. Jeodinamik konumundan dolayı da çok sayıda aktif fay hattı bulunmaktadır. Bu denli önemli bir konunun es geçilmemesi adına Yüksek Mimar ve İnşaat Yüksek Mühendisi Yoshinori Moriwaki ile 6 Şubat depremini, olası bir Marmara depremini ve Türkiye-Japonya arasındaki deprem felaketini önleme farklılıklarını ve daha birçok konuyu ele aldık.

Merhaba, öncelikle bize kendinizi tanıtabilir misiniz?

Merhaba, ben Yoshinori Moriwaki. Yüksek Mimar ve İnşaat Mühendisiyim. Deprem konusunda Japonya ve Türkiye başta olmak üzere bilgilendirici seminerler vermekteyim. Öncelikli amacım insanları bilinçli birer birey haline getirmektir. Bunların dışında Japonya ve Türkiye'de çok önemli işlere imza attım ve hâlâ atmaktayım. Japonya'da deprem bölgesinde yaklaşık 15 yıl kadar görev yaptım. Türkiye’de ise İstanbul Marmaray ve İzmit Körfezi geçiş köprüsü projelerindeki denetim görevlerini üstlendim. Japonya’nın bugüne kadar yapılmış olan en uzun asma köprüsü AKASHİ’nin inşaatını yapan şirketin İstanbul Şubesi Genel Müdürü ve Japonya Yurtdışı İnşaat Şirketleri Derneği Türkiye Şubesi Genel Sekreteriyim. YKK Fermuar Fabrikası, Şekerpınar-Toyota Fabrikası, Çerkezköy-Honda Otomobil Fabrikası, Adapazarı-Toyota Acil Yardım Hastanesi ve Swiss Otel projelerinin yapımında imzalarım bulunmaktadır. Baktığınız zaman çok büyük şirketlerle çalıştım ve bundan mutluluk duymaktayım.

Türkiye’ye kendi ülkeniz kadar bağlısınız, bunun özel bir sebebi var mıdır?

Benim Türkiye ile olan bağım 1999 yılındaki Gölcük depremiyle başladı. Biliyorsunuz ki bu çok büyük bir depremdi. Japonya'dan Türkiye’ye deprem çalışmaları için gelmiştim. Kısa süreliğine gelmiştim fakat tam 30 yıldır burada yaşamaktayım. Burada kalmamın sebeplerinden biri Türk insanını ve Türkiye’yi sevmem oldu. Türk insanı çok sıcakkanlı ve misafirperver. Aslında bizim örf ve adetlerimiz bile birbiriyle uyuyor. Yemek kültürümüz dışında birçok ortak paydada buluşuyoruz. Mustafa Kemal Atatürk gibi büyük ve etkileyici bir lidere de saygı duymak tabii ki biz Japonlar için onur verici. Atatürk'ün kurduğu bu ülkede, güzel işler için uğraşmak da onur verici.  

Bir binanın depreme dayanıklı olabilmesi için nasıl yapılandırılması gerekmektedir?

Binalar zeminine uygun yapılmalı. 2000 yılından sonra yapılan binaların durumlarının iyi olduğunu söyleyebiliriz. Burada kritik olan bir durum var. Eğer zemin sağlam ise ve zeminin durumuna göre bina yapılıyorsa işte o zaman bina tam anlamıyla sağlam diyebiliriz. Kaçak binalar çok tehlikeli sadece o evde oturanlar değil çevresindeki yapılar da deprem anında etkilenebilir. Denetimlerin daha sık olması gerekmektedir. İmar affını da doğru bulmadığımı belirtmek isterim. Japonya’da böyle bir durum yok. Aksine evin iç kısmında örülmüş olan bir duvar kırılacağı zaman bile yerel yönetimlerden izin alınması gerekir ve denetlenir. 

Deprem çantası ne derece önemlidir ve içeriğinde neler olmalı?

Deprem çantası oldukça önemli. Deprem çantasının içerisinde ekstra bir adet düdük, bir adet çikolata, bir şişe su ve maske bulundurursanız bu sizin yararınıza olacaktır. Özellikle ilk 72 saat çok önemlidir ve bu saatler aralığında göçük altında enerjiniz kalamayabilir. Ayrıca düdük, arama kurtarma esnasında size yardımcı olacaktır. Ayrıca metal düdük olursa kırılma ihtimali de minimuma indirilebilir. Deprem çantası hafife alınacak bir durum değildir, bir insan hayatından söz ediyoruz. O yüzden her ailede en az bir deprem çantası olmalı.

Türkiye olası bir Marmara depremine hazır mı?

Olası bir Marmara depremine Türkiye asla hazır değil. Eski Atatürk Havalimanından itibaren Avcılar, Küçükçekmece, Büyükçekmece ve sonrasında Anadolu Yakası’ndaki özellikle Pendik, Tuzla taraflarının acilen düzeltilmeye başlanması gerekmektedir. Bu işlemler asla kolay değil yıllar sürer. O yüzden şimdiden başlanması gerekmektedir. 

Asrın Felaketi olarak adlandırılan 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen ve 11 ilimizi etkileyen depremi nasıl değerlendiriyorsunuz?

Öncelikle çok üzgünüm ve tüm vatandaşlarımıza geçmiş olsun dileklerimi iletmek istiyorum. Merkez üssü Kahramanmaraş olan 6 Şubat 2023 tarihinde saat 04.17’de 7,7 ve saat 13.24’te 7,6 şiddetinde üst üste iki deprem yaşandı ve derinlikleri 8,6 km ve 7 km idi. Bu depremin km derinliği daha fazla olsaydı şu an başka bir tablo ile karşılaşabilirdik. Çok yakından geldiği ve şiddetli olduğu için bu denli etkili oldu. Bu kadar büyük bir depremin yıktığı bina sayısı kadar, yıkamadığı binaların da olduğunun altını çizmek istiyorum. Yani buradan anlamamız gereken şey deprem değil bina öldürüyor.

Türkiye ve Japonya’nın deprem eğitimi farklılıkları nelerdir?

Deprem anında veya sonrasında yapılması gerekenleri her yaş grubunun bilmesi lazım. Japonya da biliyorsunuz ki deprem ülkesi ve oradaki insanlara anaokulundan itibaren bu eğitimler veriliyor. Her dönem bu eğitimler çocuklara oyun ve çizgi film yardımıyla hatırlatılıyor. Türkiye’de de son yıllarda bu eğitimlerin arttığını görmekteyim. Bu durumdan oldukça mutluyum. Bilinçli her birey bir hayat demektir. Çocukların sadece okullarda değil evlerinde de aileleri tarafından bilinçlendirmesi gerekmektedir. 

Yapmış olduğumuz röportaj sonucunda Türkiye’nin bir deprem ülkesi olduğu gerçeğini atlamamak gerektiğini bir kez daha hatırladık ve her bireyin depreme karşı kendi çapında önlem almasının önemini kavradık. Deprem öncesi hazırlıkların birçok hayatı kurtaracağını unutmamak adına 6 Şubat’ta gerçekleşen ve asrın felaketi olarak adlandırılan depremin tüm insanlığa ders olmasını temenni ediyoruz.

Haber: Melih Şentürk, Çilem Boğacı