Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Teknolojinin gelişmesiyle birlikte hayatımıza sürekli yenilikler eklenmektedir. Yapay zekanın yeni bir ürünü olan ChatGPT, ilk olarak 2020 yılında duyurulmuş, 30 Kasım 2022 tarihinde  kullanıcıların erişimine açılmıştır. Bir sohbet robotu olan ChatGPT, insanoğlunun tüm dengelerini değiştirecek gibi duruyor. ChatGPT'nin gelecekte yapay zeka alanında önemli bir rol oynayabileceği düşünülmektedir.

Bir konuşma robotu olarak piyasaya sürülen ve birçok soru işaretlerine yol açan yapay zeka teknolojisinin en yeni ürünlerinden biri olarak ChatGPT, gelecekte yapay zeka alanında önemli bir rol oynayabilecek gibi görünüyor. 

Prof. Dr. Yılmaz Kılıçaslan, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Bilgisayar Programcılığı Bölümü’nden mezun oldu. Yüksek lisans ve doktorasını Edinburgh Üniversitesi'nde yapay zeka üzerine yapmıştır. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Bilgisayar Programcılığı Bölümü’nde Öğretim Üyesi olarak çalışmaktadır ve aynı zamanda üniversitemizde 2016 yılında açılan Bilgisayar Programcılığı Bölümü’nün kuruluşunda yer almıştır. Zafer Ayan ise Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Bilgisayar Programcılığı Bölümü’nden mezun olmuş ve 2014 yılından beri yazılım alanında çalışmaktadır. Dotnet, backend, frontend, full stack ve mobil uygulama alanlarında birçok tecrübesi bulunmaktadır ve şu anda çalıştığı şirkette haftanın iki gününde, yeni teknolojiler hakkında bilgi içeren yayınlar yapmaktadır. Prof. Dr. Yılmaz Kılıçaslan ve Zafer Ayan ile ChatGPT ve yapay zeka hakkında röportaj gerçekleştirdik.

ChatGPT nedir ve neler vaad etmektedir ?

Yılmaz Kılıçaslan: Yapay zekanın gelişimine bu kadar şaşırılmaması gerekiyor. 1960’lı yıllarda “ELİZA” isimli bir yapay zeka sohbet robotu çıkmıştı. ChatGPT uzun süredir devam eden bir yapay zeka serüveninin zirve noktası. Aslında temel amaç kişileri bilgilendirme, hatırlatmalar konusunda asiste etmektir.

Zafer Ayan: ChatGPT, Microsoft destekli OpenAI firmasının geliştirmiş olduğu ve diyaloglar üzerinde yoğunlaşan yapay zekalı konuşma robotu prototipidir. ChatGPT yi anlamak için öncelikle GPT’nin ne olduğuna değinmemiz gerekiyor. GPT (‘Generative Pretrained Transformer’ Üretici önceden eğitilmiş dönüştürücü) Türkçeye çevrildiğinde anlamını kaybediyor gibi ancak açıklamak gerekirse, derin öğrenme tekniklerini kullanarak insansı metinler oluşturmayı sağlayan bir dil modeli gibi düşünülebilir. Tabii bunu sorduğunuzda derin öğrenmenin de ne olduğunu açıklamak gerekiyor. Derin öğrenme, verilen ham girdileri alarak belirli aşamalardan geçiyor. Birden çok katmanlı bir araç olarak açıklanabilir.

ChatGPT hangi alanlarda ne için kullanılabilir ?

Ayan: ChatGPT’nin kullanılabileceği alanları;

Yazılım alanında: Uygulama geliştirmede halihazırda Copilot kullanıyoruz ancak yeni bir kütüphanenin kullanımı hakkında öneriler verebilir veya farklı bir alan hakkında kendimizi geliştirebiliriz. Örneğin frontend (ön yüz) tarafında geliştirme yaparken, backend (arka yüz) hakkındaki veya oyun geliştirme hakkında soruları sorabilirsin. Yani soru sorma, hata çözümleri gibi sorunlarda yardım almak için kullanılabilir.

Dil konusunda farklı dildeki metinleri çevirmek veya verilen çeviriyi iyileştirmek için kullanılabilir. Özellikle çeviri yapılırken ‘Grammarly’(gramer hatalarını gidermek için kullanılan bir yazılım) gibi araçlar var fakat bu denli tamamen kontrolü kendisinin üstlendiği bir araç yok. ‘Google Translate’ de bu konuda bazen yetersiz kalabiliyor. ChatGPT bu konuda çok güzel çalışıyor.

E-ticaret: Bir kişi ürün yorumlarını analiz ettirerek ilgili ürünün artılarını ve eksilerini ChatGPT’ye sormuş ve düzgün cevaplar almıştı. Belki bu alışveriş deneyimimizi bile değiştirebilir.

İşe giriş: Herhangi bir işe giriş öncesi ChatGPT üzerinden pratik yapabilirsiniz. Örneğin bir işe giriş öncesinde mülakat yapmak için kullanılmasını isteyip, alanınız hakkında sorular sormasını sağlayabilirsiniz.

Turizm: Turizm Rehberi gibi davranmasını sağlayabilirsiniz. Gideceğiniz yerdeki gezilecek mekanları listeletebilir, en iyi tatları yakalayabilirsiniz.

Google'ı geçebilecek bir seviyeye ulaşabilir mi?

Kılıçaslan: İstatiksel tabanlı bilgisayar programlarının yanılma payı vardır. Zaten bu yanlış önerme durumları, istatiksel tabanlı olmasının doğal sonucudur. Ayrıca şu an insanlara sunulan ChatGPT, geliştirilmeye devam ediyor.

Ayan: ChatGPT’nin yanlış önerme durumu olabiliyor. Örneğin hiç bilmediğiniz bir konuda bazen çok yanlış bir bilgiyi aşırı derecede doğruymuş gibi aktarabiliyor. Böyle olunca yanlış yönlendirmelere de imkan tanıyor. Google tarafinda ise aranan sonuçla ilgili cevaplar sayfalar halinde yayınlandığı için kişiye bir değerlendirme imkanı sağlıyor. Her ne kadar Google’ın yerini almasa da Google ile birlikte kullanılabilir. ChatGPT uzantısı kurduğunuzda gelen cevapların yanında bir ChatGPT kutucuğu da oluşturuluyor. Bu sayede hem anlık hem de degerlendirebilecegimiz cevaplar ile daha verimli bir kullanım ortaya çıkıyor.

Şu anki durumu ile ChatGPT yi nasıl değerlendirirsiniz ?

Ayan: ChatGPT şuan beta sürümünde ve 2021 yılına kadar olan veriler sahip. 2021 tarihinden sonraki verilere bakamadığı için Kraliçe Elizabeth’in vefatı gibi bilgilere sahip değil. Bununla birlikte ana sürüme geçtiğinde oldukça iyi hale geleceğini düşünüyorum. Şuan çıkardıkları sürümle birlikte aslında insanların tepkilerini ölçtüklerini düşünüyorum. Diğer sosyal medya platformlarına göre çok hızlı bir farkındalık yarattı. 5 gün içerisinde 1 milyon kullanıcı barajını aşmış durumda. Tam sürümü çıktığı zaman uygulamanın ücretli olacağı yönünde söylentiler dönüyor. Aynı şirket bünyesinde bulunan, Dall-e ve Whisper yapay zekaları ile gelecekte birlikte çalışabilen entegre sistemler geliştirilebilir.

ChatGPT insanlığı tehdit eden bir unsur olarak görülebilir mi ?

Ayan: İşleri basit olarak aldığınızda yaptığı iş çok büyüleyici gibi duruyor. Fakat bir projeyi baştan yap diyemiyorsun. Yine de buna rağmen pek çok işi insanların elinden alabilecek gibi duruyor. Vesikalık fotoğrafçılığı, dijital fotoğrafçılık gibi mesleklerin işi zora düşecek gibi duruyor. Yapay zeka ile yapılan tasarımların iyi sonuçlar vermesi sonucunda, sanatçılar ve tasarımcıların kullandığı bir platform şuan ayaklanmış durumda.

Yazılım konusunda biz yardımcı dış programlar zaten kullanıyoruz. ChatGPT ile bu farklı bir seviyeye çıkabilir. Gelecekte bize daha yardımcı olacağını düşünüyorum. Aslında doğru soruyu sorabilen herkes bir şekilde bir sonuç elde edebilir. Düzgün çıktı veren komutları kullanmak gerekiyor.

Yeni bir döneme mi giriliyor ?

Kılıçaslan: Yapay zeka kaçınılmaz bir süreçtir ve artık yeni bir döneme giriyoruz. Sanayi 1.0’dan, Sanayi 2.0’a geçildiğinde Birinci Dünya Savaşı oldu. Sanayi 2.0’dan, Sanayi 3.0’a geçildiğinde İkinci Dünya Savaşı yaşandı. Şimdi ise Sanayi 3.0’dan Sanayi 4.0’a geçildiği söyleniyor. Artık sanayi toplumunun ötesine geçiyoruz. Bu geçiş diğerlerinden çok farklı bir sıçrayış ile gerçekleşiyor.

ChatGPT’nin avantajları ve dezavantajları nelerdir ?

Kılıçaslan: Genel olarak dezavantajının mevcut işleyiş üzerinde olduğunu düşünüyorum. Mevcut eğitim modeli nedir? Öğrencileri kitlesel olarak alıyoruz, sonra onları eğitim sürecine sokuyoruz ve en sonunda eğitim sürecinde öğretmeye çalıştıklarımızı öğrendiler mi diye sınava tabi tutuyoruz. Dünya üzerinde yaklaşık 200 yıldır süregelen eğitim modelidir. Şimdi bu, eğitim modeline büyük bir darbe vurur çünkü artık öğrenciler sorulan sorulara verilen cevapları bulabilir.  Öyleyse diyoruz ki asıl olan artık sorulan sorulara cevap vermek değildir, eğitimi bunun üzerine yapılındırmaktır. İşte burdan da avantajına geçiyoruz. ChatGPT bize yeni bir ufuk açabilir. Şu anda bir eğitimci olarak konuşuyorum, ChatGPT gibi yeni çalışmalar üzerinden eğitimde daha aktif modellere yönelebiliriz. Öğrencilerimiz pasif bir şekilde yine bizden bir şey öğrenebilir ama sorduğumuz sorularla, öğrendiklerini test etme amacıyla cevap vermesini beklemek yerine öğrencilerimizin soru sormasını bekleyebiliriz.

Ben ChatGPT’yi ilk denediğimde aklıma şu geldi, soruyorum, güzelce yanıtlar alıyorum, bir kod bile yazdırabiliyorum. Acaba soru sorabilir mi? Ben soru sormayı çok önemsiyorum. Dedim ki, ‘Bana soru sorabilir misin?’  ilk cevap şuydu,  ‘Ben altı üstü bir yapay zeka programıyım, sana nasıl soru sorayım?’ ağlamaklı bir şekilde soru soramayacağını söyledi. Öğrencilerime bu konuda bir tanıtım toplantısı yaptık. Hemen orada ChatGPT’nin bir eksiğini göstermek adına bunu denemek istedik. Tekrardan ‘Bana soru soru sorabilir misin?’ dedim. 3-4 günlük bir zaman dilimi içinde kendini geliştirmiş ‘Tabii soru sorarım.’ dedi ve bana çok özel bir soru sordu. Bunu görüyoruz ama yine de şunu biliyoruz, ChatGPT bugün durduğumuz yerde bize kalkıp bir şeyi merak edip soru sormuyor. Bu ancak aktif bir sistemde gerçekleşecek bir şey, ChatGPT şuan pasif durumda. Madem ki pasif bir sistem insanoğlunun yapabileceği işleri yapabiliyor, öyleyse biz artık aktif bir sistem olarak işlemeye devam etmeliyiz.

Yapay zeka durdurulabilir mi ?

Kılıçaslan: Sabotaj kelimesi, Sabo terliklerinden gelmektedir. Sabo terlikleri tahtadan yapılma olup, alt kesim insanların kullandığı terlikler olarak bilinir. Sanayi 1.0’a girildiği zaman atölyelerde çalışan insanlar, makinelerin onları işlerinden edeceğini düşünmüşlerdir. Bunun sonucunda sabo terlikleri makinelerin arasına atıp bozmuşlar yani sabote etmişler. Sabotajın kelime anlamı buradan gelmektedir. Sonucunda ne olmuş, makineleşmeyi durdurmuş mu? Hayır. Biz de yapay zekayı durduramayız. Yani eğitimde, araştırmada, mesleki alanlarda ve üretim alanında hazırlık yapmalıyız.

Teknolojinin gelişimi asla durmayacaktır ve gün geçtikçe ChatGPT benzeri ve başka işlevleri olan yapay zekalar üretilmeye devam edecektir. Yapay zekalar insanoğlunun hayatlarını tehlikeye atacak gibi duruyor. Fakat bu kaçınılmaz sona rağmen yapay zekalara hazırlıklı olmalıyız.

Haber: Emircan Tezer

Fotoğraf: Mazhar Taha Akkaya