Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Günümüzde eski değerini görmese de sayıları epey azalan mezat salonlarında mezatçılık hala yaşatılmaktadır. Mezat, müzayede yöntemi  ile gerçekleştirilen satışlardır. Uzun yıllar salon mezatı şeklinde devam eden süreç, teknolojinin gelişmesiyle birlikte internet ortamına da taşınmıştır.

Mezat kültürünü yaşatmak ve sevdirmek için çalışan, 25 yıldır mezatçılığın içinde bulunan İsmail Atmaca, yedi yıldır dükkanında mezatlar gerçekleştiriyor Mesleğini tutkuyla yaptığını belirten Atmaca, dükkanını oğlu ile birlikte işletiyor. Mezat kültürü ve müzayedeler hakkında daha ayrıntılı bilgi alabilmek için İsmail Atmaca ile bir röportaj gerçekleştirdik.

Mezat Nedir?

Mezat yeni, eski, nostaljik ve koleksiyonluk değeri olsun olmasın bir ürünün açık arttırma ile satılmasıdır. Romalılardan, hatta daha öncesinden beri vardır. İnsanlar bir takım eşyalarını mezat alanına götürüp, açılış serbest dediğimiz mantıkta, alıcıları etrafında toplar ve “Ben bu ürünü satıyorum, ne kadara alırsınız?” diye mezat gerçekleştirilirdi.

Mezat nasıl gerçekleşir ?

Mezatı sunan kişi aynı zamanda mezatın yöneticisidir. Dışarıdan müdahale olmaz, sorumluluk tamamen sunucuya aittir. Ortamın sessizliğini sağlamak ya da bir ürünün değerinde gitmesine çaba sarf etmek zorundadır. Diyelim ki biraz konuşma ve muhabbet olduğu zaman hem alıcı ürünü kaçırabilir hem de satıcının zararına bir durum gerçekleşebilir. O yüzden bir öğretmen gibi dikkati satılan ürüne toplayıp akıcı şekilde mezatı yönetmesi gerekir.

Sosyal medya mezat kültürünü nasıl etkiledi?

Mezat şimdilerde daha çok internet ortamına taşındı. Türkiye’nin birçok yerinde salon mezatı yapıldığını biliyoruz ama salon mezatı için yavaş yavaş bitmeye yaklaşmış bir kültür diyebilirim. Aslında baktığımızda şu an çıkan dijital uygulamalar mezat kültüründen etkilenerek oluşturulmuştur. İnsanlar, ürünlerini bu uygulamalara koyarak satış yapıyorlar. Hatta ürünlerine teklif de alabiliyorlar. Bu işi internet üzerinden yapan azdı ama şimdi iki tane antika sahibi olan kişiler kendilerini mezatçı olarak adlandırıp, evinden mezat yapabiliyorlar. Antika olması da önemli değil. İki tane ürün bulan insanlar mezatçılık yapmaya çalışıyor. Biz eskiden yapıyorduk, artık yapmıyoruz çünkü orada antikadan çok bit pazarı gibi ortam oluştu. Aslında antikacılık bu değildir ancak yapanlar yapıyor.

Mezatlarda satılan ilginç ürünler nelerdir?

Bizim için karşılaşmadığımız her ürün ilginçtir. Bir tarihi vardır, bunu araştırmak öğrenmek bana heyecan verir. İlk kez gördüğümüz her şey aykırıdır. Atalarımız öyle güzel ürünler yapmış ki torunları hala bunları satıp geçimini sağlayabiliyor. Bu dönemde ise her şey kullan at şeklinde kağıttan, plastikten yapılmış ürünler ama bir Osmanlı tabağı veya saati daha doğrusu genel olarak Osmanlı ürünleri, imparatorluğun sembolleri olduğundan çok kıymetlidir. Osmanlı, Rusya'ya kendi adına semaver yaptırmıştır. Mesela Osmanlı’da solingen marka kılıçlar var, bu da demek oluyor ki Osmanlı zamanında Almanya'ya kendi için solinger marka kılıç yaptırmıştır.

Mezat hangi kitleye hitap ediyor ?

Mezat belirli bir kesime hitap eder diyemeyiz. Her insanın içinde eskiye dair bir aşk ve özlem vardır. O yüzden eskiyi hatırlatan ürün çıktığında en meraksız insan bile etkilenir. Tabi önemli olan da bunu sunumla süsleyip satabilmektir. Örneklendirmeden, anlam katmadan insanların anılarını canlandıramazsınız. Yani bir noktada o anılara enerji vermek gerekiyor ki alıcıların anıları canlansın. Bunun için sadece görsel yetmiyor, kulağa da hitap edecek bir kaç cümle ile ilgi çekebiliyorsunuz.

Günümüzde amacından sapmış ve ikinci el ürünlerin satışının da  gerçekleştiği bir ortama dönüşmüş olsa bile hala antika ürünlerin satışı salon mezatları ve internet ortamında devam etmektedir. 

Haber: Harun Tükel

Fotoğraf: Emircan Tezer