Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Türkiye’nin en büyük açık alan pazarı ünvanına sahip Tire Salı Pazarı kentin Yeni Mahalle, Cumhuriyet Mahallesi ve Kurtuluş Mahallesi olmak üzere, üç büyük mahallesine kurulmaktadır. 

2000’e yakın tezgahıyla ülkemizin en büyük açık alan pazarı ünvanını alan Tire Salı Pazarı, kentin neredeyse tamamını kaplamaktadır. Alanına girildiğinde pazarın ucu bucağı görünmemektedir. Bu büyük pazarın hikayesini ve merak edilen sorularımızın cevaplarını Tire Pazarcılar Odası Başkanı Cengiz Kaşan’dan dinledik.

Tire Salı Pazarı’nın kuruluş hikayesi nedir?

Tire Salı Pazarı, 1800’lü yıllarda ilk Portekizliler tarafından, deniz aşırı ülkelerden getirilen ürünlerin satılmaya başlanması ile kurulmuştur. Daha sonralarında ise Tire kentinde ve köylerinde yaşayanlar, yavaş yavaş sebze, meyve, tekstil gibi ürünlerin satışına başlamıştır. Şu anda sekiz farklı ürün yelpazesinin satışına ev sahipliği yapmaktadır. Pazar Türkiye'nin en büyük, dünyanın ise ikinci en büyük açık alan pazarı ünvanına sahiptir. Pazarda, 2000'e yakın esnaf satış yapmaktadır.

Pazar bölgesindeki diğer esnaf ve çalışanlar bu durumdan etkileniyor mu?

Pazar alanı kentin merkezinde olduğu için farklı iş kolları da bu bölgede çalışmaktadır. Örneğin giyim, kasap, elektrikçiler, taksi durakları da bu bölgede hizmet vermektedir. İş aksaklıkları olmaması için taksi duraklarının yerleri pazar alanının hemen dışına alınmaktadır. Bunun dışında minibüs durakları ve güzergahları da pazara göre değiştirilmektedir.

Pazar duasının hikayesi nedir ve neden Salı günleri kurulmaktadır?

Pazar, yaz aylarında 08.00, kış aylarında ise 09.00 saatlerinde kurulmaktadır. İlk kurulduğu saatte ise pazar duası belediye hoparlörlerinden anons edilmektedir ve tüm pazarcılarla beraber esnaf da duaya katılmaktadır. Ahilik geleneğinin bir adeti olarak Osmanlı Devleti zamanlarından beri devam ettirilmektedir. Pazar normalde pazartesi günleri kurulmaktaydı ancak Tire’de her pazartesi yağmur yağmasından dolayı pazar, salı gününe ertelendi. Bu sefer ise yağmur salı günleri yağmaya başladı. Buna daha fazla bir çözüm bulunamayacağı ve artık günü değişmeyeceği için pazar, salı pazarı olarak kaldı.

Kentte neden tek bir pazar bulunmakta?

Kentin farklı bölgelerinde, farklı günlerde pazar kurulması talebi, halk tarafından istendi fakat pazar yaşayan ve konseptini kaybetmeyen bir özelliğe sahip olduğu için bu talep reddedilmektedir. Pazara Tire halkı dışında, çevre illerden, ilçelerden ve köylerden yaklaşık 200-300 bin kişi gelmektedir. Bu yüzden Pazarcılar Odası Başkanlığı ve Tire Belediyesi farklı bir bölgede pazar kurulmasına, salı pazarının özelliğini kaybetmemesi, sirkülasyonun bozulması, rekabet ortamı oluşmaması gibi sebeplerle onay vermemektedir.

Pazar, büyük olduğu kadar uzun bir tarihe de sahiptir. Pazar esnaflarımız arasında uzun yıllardır esnaflık yapanlar da bulunmakta. Babadan-oğula, anneden-kızına, dededen-toruna şeklinde aile mesleği olarak bu işi yapmaktadırlar. Çocuk yaşında bu işe başlayıp, hala bu mesleği yapmaya devam eden birçok esnafımız bulunmakta.

Pazarda güvenlik nasıl sağlanıyor ve acil durumlarla  nasıl başa çıkılıyor?

Pazarda acil durumlar yaşanabileceği için ambulans, polis ve itfaiyenin girebileceği belli başlı acil durum giriş-çıkışları bulunmaktadır ve devriyede olan 112 motorlu sağlık araçları görev almaktadır. Bununla beraber pazarın güvenliği Jandarma ve Emniyet tarafından sağlanmaktadır. Jandarma ekipleri pazarın kurulmasından itibaren sürekli devriye gezerek asayişi sağlamaktadır. Pazar bölgesinde belli noktalar güvenlik kameraları ile izlenmektedir. 

Bölge temizliği nasıl yapılıyor?

Pazar bitiminde pazarcılar toplandıktan sonra, ekipler anında temizliğe başlamakta ve 23.00’a kadar bütün bölge tamamen temizlenmektedir. Bu şekilde her hafta kurulan pazarımızın ilerleyen zamanlarda da aynı şekilde devam etmesini istemekteyiz.

Pazarcılar Odası Başkanı Cengiz Kaşan’a bizimle röportaj yaptığı için teşekkür ederiz.

Haber: Sude Nil Koparal