Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Çakmak tamirciliği, bir zamanlar popüler meslek grupları arasındayken, bugün az sayıda ustanın gerçekleştirdiği bir meslek dalıdır. Geri dönüşüme katkıda bulunan bu mesleğin ustaları, aynı zamanda manevi değeri olan çakmakların tamirini gerçekleştirir. Aydın’ın Nazilli ilçesinde 40 yılı aşkın süredir çakmak tamirciliği yapan Arif Orasan, Nazilli’de bu mesleği yapan tek kişi olma özelliğine sahip.

1980’li yıllardan bu yana çakmak tamirciliği mesleğini sürdüren Arif Orasan, bu mesleğin tarihe karışacağını vurgulayarak sitem etti. Artık çırak yetişmediğinin ve çırak yetiştirmenin oldukça zor olduğunu belirten Orasan, “Bir zamanlar birçok kişinin yaptığı bu meslek, fabrika üretimlerinin artmasıyla son demlerini yaşıyor. Çırak yetişmesi oldukça zor. Çakmaklar artık değerli değil. Çırak yetişmemesinin bir diğer nedeni ise eski günlerdeki gibi kazançlı bir meslek olmaması.” dedi.

“Tek kalan benim”

Arif Orasan, geçmiş yıllarda bu mesleği bir çok kişinin yaptığını vurguluyor. Orasan, “Bu mesleğe gençlik yıllarımda, Denizli’de çakmak tamir eden bir tanıdığımın yanında başladım. Sayımız bu kadar az değildi ve herkesin bildiği bir meslekti. Sök – tak, göz aşinalığı ile başladığım bu meslek, yıllarca geçimimi sürdürmeme yardımcı oldu. Eskiden çakmak bu kadar kolay bulunmuyordu, değerliydi. Şu an Nazilli’deki tek çakmak tamircisi benim.” dedi.

“Fiyatlar gayet makul”

Çakmak tamirciliği unutulmaya yüz tutsa da Arif Orasan, insanların hala çakmak tamiri için kendisine geldiğinden bahsetti. Orasan, “Bir markete gittiğiniz zaman çok ucuza çakmak bulabiliyorsunuz. Yıllarca bu mesleği yaptım ve geçimimi sürdürdüm. Emekli olduğum için boş durmayarak bu mesleği icra ediyorum. Ufak tefek arızalardan para dahi almıyorum, fiyatlar gayet makul. Değerli çakmaklar geldiği zaman meşakkatli olsa bile makul fiyatlarla tamir ediyorum. Tamir edemediğim çakmak cinsi çok az. Hemen hemen her çakmağı tamir edebiliyorum. Yadigar, hediye, manevi değeri yüksek çakmaklar var. İnsanlar hatıra olduğu için bir kenara atmak istemiyorlar. Ben de bu insanların manevi değerlerine sahip çıkmasına bir katkıda bulunabiliyorsam ne mutlu bana.” ifadelerini kullandı. 

“Geçimimi bu şekilde sürdürdüm”

Çakmak tamirciliği eskisi kadar kazançlı bir meslek olmasa da Arif Orasan, yıllarca bu şekilde geçimini sürdürdüğünü yineledi. Orasan, “çakmak tamirciliğinin yanında bazı antika parçaları da tamir edebiliyorum. Çok küçük bir alanda gerçekleştiriyorum mesleğimi. Geçimimi bu şekilde sürdürdüm. Çocuklarım evlendi ve yuva kurdular. Bugünlerde bu mesleği hobi olarak sürdürüyorum.” dedi.

“Hızlı ve basit işlem”

Arif Orasan, çakmaklarda farklı teknikler kullandığını belirtiyor. Çakmakların birden fazla arıza sebebiyle kendisine geldiğini söyleyen Orasan, “hızlı ve basit işlem” diyerek, arızaları oldukça hızlı şekilde onardığını belirtti. Orasan, “Bazı çok basit işlemlerden para almıyorum. Örnek olarak gaz boşaltırken, çakmağın deliğine bir raptiye yerleştirerek sıkıca bastırırız. Yanmayan çakmağı ise eğer manyetolu değilse gaz düğmesine sol elinizin baş parmağıyla basılı tutun. Sağ elinizle de çakmağın topunu ardarda çevirin. Kuvvetle muhtemel yanacaktır. Abartmamak kaydıyla ısıtmak gerekir. Avuç içinde bir süre bekletip deneyin, yanacaktır. Dizinize sürtüp deneyin. Çakmağı tamir edemememizin en yaygın nedenlerinden biri, tamir parçalarının kullanılmış olduğu için çok eski olmasıdır. Parçalar için yeni kaynaklar mevcut değilse, o zaman yapılacak hiçbir şey yoktur.” diyerek çakmak tamir sürecinden bahsetti. 

Arif Orasan, mesleğinin son erbaplarından olsa da, sağlığı elverdiği sürece bu mesleği sürdüreceğini belirtiyor. Gerek hobi, gerek iş olarak herkesin muhakkak bir meslek ile ilgilenmesini öneriyor. 

Haber & Fotoğraf: Egecan Yapsık