Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

İzmir’in merkezinde tarihin en güzel çarşılarından biri olan Kemeraltında harika bir durak noktası: “Kızlarağası Hanı” 

Eski koleksiyoner dükkanlarında hem kahve içebileceğiniz hem de İzmir’in kokusunu ciğerlerinize çekip, kendinizi hareketin ve sakinliğin merkez noktasında hissedeceğiniz yer neresidir diye düşünmeyin. Kızlarağası Hanı’na geldiğinizde yoğun olarak bu duyguları yaşayacaksınız.

Büyüklerimizden kalan, aile yadigârlarımız olan eşyalar... Kıymetini aslında hiç bilmediğimiz, ne olduğu hakkında fikir sahibi bile olmadığımız, manevi değerinden habersiz olduğumuz anlamlı, değerli birçok eşya.. Eski plaklar da bunların arasındadır. Dedelerimizin dinlediği, eski anılarını düşünürken ‘dede ne düşünüyorsun?’ diye yüzünü dikkatle izlediğimiz.. Bu anıların yaşanmasını sağlayan plaklar. İşte şimdi o eskilerden bir parça, büyüklerimizin severek dinlediği hatta özel olarak bildiği bu plakları yakından inceleyelim.

Çocukluğundan bu yana plaklara ilgili duyan kadın girişimci Feray Şimşek ile bir söyleşi gerçekleştirdik. Plak nedir birde ondan dinleyelim.

Müzik kalitesini hiçbir yerde bulamayışım…

“5 yıl kadar önce kendi işim olarak başladım ancak, 8 yıl önce bu sektöre tam anlamıyla girdim. Plaklar, çocukluğumdan itibaren ilgi duyduğum bir alandı. Küçükken dinlediğim plaklar, o müzik kalitesini hiçbir yerde bulamayışım, eskiye olan ilgimi daha çok arttırdı. Girişimciliği çok seviyorum özellikle bir kadın için bence çok önemli.”

10 yıl önce de şimdi de… Hobim işim oldu.

“Önceden sorsalardı mesela hangi sektörde başlamak istersin diye, o zamanda bunu söylerdim, 10 yıl öncede. Şimdi de aynı cevabı veriyorum çünkü işimi çok seviyorum ve severek yapıyorum. Çocukluğumda zaten hep plaklarla beraber büyüdüm, eski nostalji olan her şeyi çok seviyorum. Çocukluğumdaki hobim işim oldu ama zaten hayalim hep müzikle ilgilenmekti. Bunu plak üzerinden yapmak, en doğrusuydu. Şu anda yeni teknoloji ile kıyaslayacak olursak bu plakların, kasetlerin hiç tercih edilmemesi gerekiyor ancak bu işi bilen, sıradan müzikleri dinlemekten sıkılan insanlar plakları çok fazla tercih ediyor. Mono analog sesler dijitalde olmadığı için belkide bu kadar çok tercih ediliyor.”

Onlara nasıl ulaşabileceğimi artık biliyordum

“Bu işe sıfırdan, kendi arşivimi oluşturarak başladım. Çocukluğumdan kalan kasetler, plaklar ve kitaplar ile cihazımla başladım. Bu işi yapacağıma karar verdiğim an artık onlara nasıl ulaşabileceğimi biliyordum ve onlarla iletişime geçerek çok daha fazlasına ulaştım, ulaşıyorum.”

‘Issız Adam’ dönüm noktası 

“Bu işe ilk başladığımda daha çok yaşlılar gelirdi fakat ‘Issız Adam’ filminden sonra plak sektörü patladı. Filmin plakları basıldı ve plak piyasası o dönem de bir anda patladı ve gençlere daha çok hitap etmeye başladı ve merak eder oldular. Türk halkı, turistlere oranla daha meraklı, daha ilgili. Dediğim gibi ‘Issız Adam’ filminden sonra plak piyasası patlayınca, herkes evinin bir köşesine attığı plakları artık dinlemeye başladı ve değerli olduğunu görünce satmaya başladılar. Biri gelip ben plaklarla ilgileniyorum, merak ediyorum dediği zaman çok mutlu oluyorum. Ben daha çok seviniyorum inanın çünkü ‘bir kişi daha aramıza katıldı’ diyorum.

Ben müziğin kesinlikle plaktan dinlenmesi taraftarıyım çünkü, plağı açıp gözünüzü kapattığınızda o sanatçıyı yanınızda hissediyorsunuz, gerçekten inanın ben bunu yaşıyorum. Eskiden kıymetini bilmeyip sobada yakanlar, çöplere atanlar olduğunu çok duyuyoruz. Tabii bunun kıymetini bilip, saklayanlar da var. Öyle olup bize getirip değerlendirmek isteyen kişi sayısı çok fazla. Örneğin; Zeki Müren’in 20 albümü var. Bunlardan 5 tanesi bin adet basılmış diğeri 5 bin tane. Burada bin taneye ulaşmak çok daha zor ve kıymetli çünkü bulamıyoruz. Bulamadıkça fiyatları çok acayip bir şekilde yüksekten satıyorlar bu da ulaşmamızı daha çok engelliyor. Herkesin isteği ve tarzı birbirinden farklı. Son yıllarda şöyle bir şey oldu; eski analog kayıtlara baskı yapmaya başladılar yani bu ne demek? Plaktan plağa kayıt alınmaya başlandı. Bozulan ve tamir edilmesi gereken plaklara gelince ise, bunu yapmak çok zor.  Örneğin; plağın bir köşesi ufacık da olsa kırıldı veya yamuldu diyelim, plak dönerek çaldığı için şarkının en az yirmi saniyesi  yok oluyor, üzerine kayıt da alınamıyor yani bir değeri kalmıyor. Tabii teknoloji çok değişti ve gelişiyor. Belki bunun da bir çözümünü bulurlar. Müzikle kalın, eskiyle kalın, nostaljiyle kalın.”

‘‘Antika hakkında bilgi sahibi olmanın en iyi yolu, işin ticaretini yapan birinden bilgi almaktır’’

Gelin, Zafer Tekin’in antikaya olan merakını, antika eşyalar hakkındaki bilgilerini ve bu işe nasıl başladığını dinleyelim. 

“Eski şeylere olan ilgim, benim antika işini yapmamın önünü açtı. Aynı zamanda grafik tasarımcıyım. Yaratıcı olan ve gözüme hoş gelen şeylerle ilgilendikçe, ‘Bu işi neden yapmayayım?’ dedim. Bu işe başlamamın en büyük sebeplerden biri de bilgisayar başında tasarım yapmaktan dolayı sağlığımda sıkıntılar yaşamaya başlayınca, bit pazarına gittim ve orada kendime eski bir radyo satın aldım. Cilası, tamiri vesaire derken bu işle uğraşmak beni mutlu hissettirdi ve hobi olarak başladığım bu alışkanlık işim oldu. 2006 yılında bit pazarları oldukça iyi ve çeşitliydi içerik bakımından. Şimdilerde ise böyle bir zenginlik yok tabii. Tasarımı hoşuma giden her şeyi merak edip, almaya başladım ve kendi arşivimi oluşturarak bu işe başladım. Retro ürünler demeyi daha çok tercih ediyorum ben bu iş için. Çünkü bir şeyin antika olabilmesi için yüz yılı geçmiş olması gerekiyor. Bit pazarlarında sağlam ürünler kalmadı artık varsa da çok nadir. O yüzden toplama işlerini eş dost edinerek yapıyoruz. Onun dışında ailelerinden kalan ürünleri satmak isteyenler oluyor, o şekilde elimize ürün geçiyor.”

Ya koleksiyoner olacaksın ya da esnaf…

“O zamana kadar bana vazgeçilmez gelen ürünlerin daha sonrasında vazgeçilmez olmadığını öğrendim ve onları restore edip hayata kazandırmanın daha anlamlı olduğunu gördüm. Sevdiğim işi yaptığım için önüme güzel bir parça geldiğinde inceleyip ne olduğuna bakmaya ve hakkındaki her şeyi öğrenmeye çalışıyorum. Çünkü bir şeyi satacaksanız, onu öğrenmekle yükümlüsünüz. Ürünlerle, genelde yerli halk ilgileniyor özellikle Çeşme, Kuşadası, İstanbul ve çevre illerden gelenler ilgileniyor.”

Pazarlık sünnettir

“Bizim işimize ‘pazarlık’ çok yakışıyor. Ayrıca pazarlık sünnettir. Örneğin; marketlerdeki ürünler etiketli ve barkodlu olduğu için pazarlık yapamazsınız ya da yurt dışında verilen fiyatın altında fiyat teklif ederseniz sizi mekandan kovarlar. Her mahallede, en az iki, üç tane antikacı olsun, gençlerde ilgilensin. Çünkü bu bir kültür meselesidir.”

Kızlarağası Hanı’nın işine aşık iki insanıyla söyleşi gerçekleştirdik. Feray Şimşek’in plaklara olan ilgisi gözlerinden okunuyordu. Zafer Tekin ise hem antika işiyle uğraşıyor hem de freelance olarak grafik tasarım işine devam ederek gelen ziyaretçilerini ağırlıyor. Kendilerine bize verdiği bilgiler için teşekkür ederiz.

Haber & Fotoğraf: Melis Şeker