Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Dünya’nın kurulduğu ilk günden itibaren göçlere, yaşamlara hatta savaşlara yön veren şey su olmuştur. Su tüm yaşam ve insanlar için ilk günden itibaren hayati bir ihtiyaç olmuş ve olmaya devam edecektir. Bazılarımız temiz suya, bir musluğu açarak ulaşabiliyorken bazıları ise kilometrelerce yürümek zorunda kalıyor.

Dünyanın birçok ülkesinde olduğu gibi, ülkemizde de su arıtma cihazları oldukça popüler hale gelmiş durumda. Bu cihazların gereksiz olduğunu savunanlar kadar gerekli olduğunu ve kullanılması gerektiğini düşünen insanlar da var. Aydın’ın su kalitesi ve su arıtma cihazları ile ilgili bilgi almak için Kimya Mühendisi Mehmet Bircan, Türkiye genelinde 150 mağazası olan ve su arıtma cihazı üretim ve satışını yapan bir firmanın Aydın Müdürlüğünde çalışan Satış Personeli Semih Ökçe ve aynı firmada mağazanın Aydın Müdür Yardımcılığını yapan Aslan Yılmaz ile konu hakkında görüştük. 

En fazla kullanılan sistem ters ozmoz sistemi

Arıtma cihazlarının çoğunun ters ozmoz sistemi ile çalıştığını belirten Yılmaz, “Ters ozmoz sistemi suyun içerisinde bulunan çözünmüş maddeleri, kimyasalları ve vücuda zararlı olan organizmaları yakalayıp filtreleyebilen bir teknolojidir. Bu işlem sayesinde sudaki ağır metaller, klor ve nitrat gibi zararlı maddeler neredeyse tamamen ortadan kaldırılmış olur. Suyun içerisindeki tortu, kum ve klor gibi büyük parçacıklar karbon veya tortu filtreleri ile tutulur. Su yüksek basınç altında, sadece su ve moleküllerin geçebildiği bir membran filtresinden geçer, bu filtreden geçen su, son bir karbon filtreden geçerek tadı ve kokusu iyileştirilir. Ortaya çıkan su tanklarda tutularak kullanıma hazır hale getirilmiş olur.” dedi. 

Kullanıcılara karşı faydaları çok fazla

“Çeşme sularında oldukça klor olur bu da vücuda zarar verir.” diyen Yılmaz, su arıtma cihazlarının faydalarına şu şekilde değindi: “Su arıtma cihazlarının en belirgin ve faydalı özelliklerinden biri ekonomik tasarrufa olanak sağlamasıdır. İnsanlar hazır su almak için sürekli para harcamak yerine bu cihazlar sayesinde daha az maliyete sağlıklı suya kavuşmuş olurlar.” 

Hazır sularda kullanılan plastik şişelerin çevreye çok fazla zarar verdiği belirten Yılmaz, “Arıtma cihazları bu sorunu da ortadan kaldırmış olurlar. Bu cihazı alırken önemli olan ‘NSF 58’ sertifikasının olup olmadığına bakmaktır. Fakat cihazın bir parçasında değil cihazın tamamında bu sertifikanın olup olmadığına bakmak gerekli. Bu sertifikaya sahip cihazlar gönül rahatlığı ile kullanılabilir.” sözleriyle NSF 58 sertifikasının önemine vurgu yaptı.

Şebeke suları vücuda zarar verebiliyor

Şebeke sularında oldukça zararlı maddelerin olduğunu belirten Yılmaz, “Eskiyen ve paslanan boru hatlarından suya, kurşun ve bakır gibi ağır metaller karışır, bu metaller uzun vadede ciddi sağlık sorunlarına yol açar. Özellikle kurşun çocukların öğrenme becerilerini etkilerken yetişkinlerde sinir sistemini olumsuz şekilde etkiler. Bunların yanı sıra suya dezenfeksiyon amaçlı karıştırılan klor uzun vadede mesane kanserine neden olur. Tarımsal gübrelemeden kaynaklanan nitrat ve nitrit gibi kimyasal kalıntılara şebeke sularında oldukça fazla karşılaşılır. Özellikle kırsal bölgelerde bu duruma sıkça rastlanılır. Bu da insanlarda solunum problemlerine sebep olur.” dedi. Bunlara ek olarak Yılmaz, “Mikroorganizmalar da şebeke suyunda ciddi bir risk oluşturur. Şehir şebekelerinde yapılan bakım eksiklikleri ve yaşanan doğal afetler yüzünden sulara zararlı maddeler karışabilir. Bu durum ishal ve mide enfeksiyonlarına sebep olur.” şeklinde konuşarak, arıtma cihazlarının önemine dikkat çekti. 

Filtreler belli periyotlarda değiştirilmeli

Filtrelerin değişim süresi cihazlara ve kullanıcı sayısına göre değiştiğini belirten Ökçe, genelde 6 veya 8 ayda bir değiştirilmesi gerektiğini belirtip cihazın kullanıldığı yerde fazla kişi varsa daha erken kirlenebileceğini söyledi. Bu filtreleri servisin kontrol etmesi gerektiğini belirten Ökçe sözlerine şöyle devam etti, “Filtrelerin değişim süresi şehirlere göre de değişebiliyor. Kuşadası’nın suyunda tuz oranı daha fazla olduğu için bu süre 4-5 ay olabilirken Aydın’ın merkezinde 8 aya kadar dayanabiliyor.” ifadelerini kullandı.

Mutfakta arıtma cihazı kullanılmalı

Yemek yapılırken kullanılan suyun kalitesinin önemli olduğunu belirten Ökçen, “Şebeke sularında bulunan klor, kimyasal maddeler ve mikroorganizmalar pişirme esnasında tamamen kaybolmuyor ve yemeğin tadını etkileyebiliyor. Özellikle suyun fazla kullanıldığı yemeklerde (pilav, çorba, vb.) şebeke suyu yerine arıtma suyu kullanılmalı. Yemek dışında çay ve kahve yapımında da arıtma suyu kullanılmalı. Çünkü şebeke suyunun içerisindeki kireç ve klor tat veya koku değişime sebep olabilir.” diyerek mutfakta da arıtma suyunun kullanılmasını önerdi.

Aydın’ın suyu temiz

“Aydın’ın şebeke suyu temiz ben musluktan su içiyorum” diyen Bircan, “Aydın Belediyesi su konusunda çok dikkatli, sular tertemiz. Bu tamamen titizlik meselesi, bazı vatandaşlar şebeke suyuna güvenmez ve arıtma cihazı kullanır bazıları ise şebeke suyunu güvenerek kullanır.” dedi.

Arıtma cihazları suyun pH değerini değiştirebilir

“Ters ozmoz sistemi, suyun pH değerini asidik tarafa çekebilir.” diyen Bircan, “Bunun nedeni sudaki kalsiyum ve magnezyumun büyük kısmının sudan uzaklaştırılmasıdır. Bu durum diş minesinde aşınma, mide asit dengesinde bozulma ve vücuttaki asit-baz dengesini etkileyebilir.” şeklinde ekledi. Ters ozmoz sisteminin kalsiyum, magnezyum, potasyum, demir ve çinko gibi mineralleri de büyük oranda filtrelediğini belirten Bircan, “Bunlar suyun içerisinde doğal olarak bulunan ve sağlık sistemi için gerekli olan minerallerdir.Kalsiyum ve magnezyum eksikliği kemik sağlığını olumsuz etkiler, sodyum eksikliği hiponometri gibi durumları tetikler bu durum özellikle sporcular için olumsuz bir durumdur, potasyum, demir ve çinko eksikliği ise kas zayıflığına, bağışıklık sisteminde zayıflamaya ve anemiye sebep olur. Bu etkileri azaltmak için arıtma cihazlarına mineral takviyesi yapan filtreler eklenebiliyor, arıtma cihazı kullanılacaksa bu filtreler ile kullanılması daha iyi olur.” diyerek arıtma cihazlarının vücut üzerindeki etkilerine dikkat çekti.

Sonuç olarak durumu incelediğimizde Aydın’ın suyunun temiz ve içilebilir olduğunu söyleyebiliriz. Benim içim rahat olmaz diyen vatandaşlar ise su arıtma cihazlarını gönül rahatlığı ile kullanabilirler. 

Haber: Ahmet Turğut