Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Türkiye’de son zamanlarda sıkça görülen, “Bluetongue Virus” (BTS) olarak da bilinen mavi dil virüsü, geviş getiren büyük ve küçükbaş hayvanlarda ortaya çıkan viral bir enfeksiyondur. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Klinik Bilimleri Bölümü Veterinerlik İç Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ceren Dinder Ay, bu hastalığa dair bilgileri bizlerle paylaştı.

Mavi dil virüsünün belirtileri ve hayvanlar üzerindeki risklerine dair konuşan Doç. Dr. Ceren Dinder Ay, bu hastalığa en duyarlı ırkın koyunlar olduğunu söyledi. Koyun, sığır, geyik ve ceylan gibi geviş getiren hayvanlarda görülen bu hastalığın yaş gruplarına değinen Ay, “İlk hastalık bulgusu çoğunlukla 4-5 aylıktan itibaren karşımıza çıkıyor. Erişkin hayvanlara oranla, 4-5 aylık gruplarda ölüm riski daha çok görülüyor. Ancak mavi dil virüsü, her yaştaki ruminantları (geviş getiren hayvanlar) etkileyen bir hastalıktır. Temel olarak koyunlarda daha şiddetli durumlara sebep olmaktadır.” sözleriyle, hastalığın ölüm riskine değindi. 

Ekonomiye büyük etki

Damar yoluyla yayılan ve damar içi pıhtılaşmaya sebebiyet veren bu hastalığın ölüm riskinden bahseden Ay, “Hastalığı, bulaşıcı olup olmadığı konusunda ele alırsak, hayvandan insana geçişi görülmemektedir. Hayvandan hayvana bulaşabilen bu hastalık, çok ciddi ekonomik sıkıntılara sebebiyet veriyor.  Hayvancılık sektörü açısından değerlendirildiğinde, özellikle koyunlarda yüzde 50- yüzde 60 oranında ölüm riski görülüyor. Koyunların yanı sıra sığırlar da burada rezervuar rol oynar. Bu ne demektir? Sığırlardaki bulgular ve hastalık süreci, koyunlara göre daha hafiftir. Sadece vektör yoluyla değil, sperma ve kan yoluyla da bulaşan bu hastalık, anne karnında plasentadan geçerek gebe hayvanlara bulaştığında “abort” dediğimiz atıklara ve anomali yavru doğumlarına sebep oluyor. Ekonomik önemi de buradan anlaşılabilir. Çünkü hayvancılıkta istenilen, hayvanların sağlıklı doğması ve büyümesidir.” ifadeleriyle, mavi dil virüsünün hayvancılık sektörü üzerindeki olumsuz etkilerine de vurgu yaptı.

Anomali doğumlarda artış

Geviş getiren hayvanlarda görülen ve ölüm riski olan bu hastalığın bulgularından söz eden Ay, “Bu virüs, farklı hayvan türlerinde, farklı bulgulara sebep olabiliyor. Yavru atıklarının fazla olması ve anomali doğumlarının (doğumda sapkınlık, yavruların hastalıklı doğması) olması belirtiler arasında yer alırken, hayvanlarda 42 dereceye çıkan ateş de, bu hastalığın bir diğer belirtisidir.” dedi. Ay, “Tipik olarak koyunlarda, ağız çevresinde ve dilde ciddi yaralar ve kanamalar oluşuyor. Mavi dil ismi de buradan geliyor. Dilde siyanoz oluşumu, yem almada zorlanma gibi sorunlar tipik bulgulardandır. Koyunların tırnaklarında hassaslık oluşur ve morarmalar meydana gelir. Bireysel olarak farklılık gösterebiliyor. Bazı koyunlarda ödem dediğimiz, kalp çevresi ve akciğerde su birikimi oluşmaktadır. Bu da solunum yetmezliğinden dolayı ölümlere neden olmaktadır.” ifadeleriyle hayvanlar üzerindeki belirtilere değindi. Hastalığın görüldüğü bölgeleri aktaran Ay, “Hastalık, ülkemizin iklim yapısından dolayı daha çok Batı Akdeniz, Trakya, Güneydoğu Anadolu ve Ege Bölgelerinde bulunan bataklık, göl ve dere yatağı yakınlarındaki sinekler vasıtasıyla hayvanlara bulaşmaktadır. Bu çevre aralığında görülen bu hastalığın belirtileri, bir hayvanda mevcutsa en yakın muhtarlığa veya Tarım ve Orman Bakanlığı İl Müdürlüklerine giderek karantina sürecinin başlatılması gerekir.” dedi ve sözlerini noktaladı. 

Ekosistemin büyük parçası olan, insanların da tüketiminde bulunduğu hayvanlar hakkında bilgilendirmede bulunan Doç. Dr. Ceren Dinder Ay’a teşekkürlerimizi sunuyoruz.

Haber: Esra Utku