Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Soğuk alerjisi, pernio, egzama ve sedef gibi cilt hastalıkları kış mevsiminin gelmesiyle daha sık görülmektedir. Soğuk havalarda artan cilt hastalıklarının çözümü ise hastalıklara göre değişmekle beraber temel olarak soğuk havadan korunmak ve cildi nemlendirmekten geçiyor. 

Kış mevsimin gelmesiyle artan soğuk havalar sadece grip ve soğuk algınlığında artış göstermiyor. Soğuk havalar cildi de olumsuz yönde etkilemektedir. Bir de soğuk havanın yarattığı düşük nem, rüzgâr eklenince soğuk havalarda oluşan cilt hastalıkları kaçınılmaz bir hal almaktadır. Görülen bu hastalıklar gerektiği gibi tedavi edilmezse ve bir dermatoloji uzmanına başvurulmazsa ciddi sorunlara yol açabilmektedir. 

Soğuk havanın cilt üzerindeki etkileri, kış mevsiminde cilt bakım rutininde yapılması gereken değişiklikler ve alınabilecek önlemler ve tedavi yöntemleri hakkında Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Dermatoloji Ana Bilim Dalı üyesi Prof. Dr. Ekin Şavk ile röportaj gerçekleştirdik.

Soğuk hava cildi nasıl etkiler?

Cilt, soğuk hava şartlarına uyum sağlama yeteneğine sahiptir. Ancak aşırı soğuk veya uzun süre soğuğa maruz kalma durumlarında bu uyum sağlama yeteneği zorlanabilir. Soğuk hava ortamın nemini azaltmaktadır ve derinin nemi de dışarıya doğru çekilir, bu da derinin dıştaki etkenlere karşı vücudu koruyucu mekanizmanın azalmasına neden olur ve deri kuruduktan sonra engelleyici özelliğini yitirdiği için kolay egzama dediğimiz ya da dermatit dediğimiz deride çeşitli hastalıklar ortaya çıkar. Bir de soğuğa çok ani şiddetli maruz kalma sonrasında donuklar (ödem, baloncuk) dediğimiz şeyler ortaya çıkmaktadır ve bu da doku ölmesinin gerçekleşmesi ile daha şiddetli reaksiyonlar yaratabilir.

Soğuk alerjimizin olup olmadığını nasıl anlarız?

Soğuk alerjisi, vücut soğuk hava ile temas ettiğinde ortaya çıkan bir alerjik reaksiyondur. Bu durum kişiden kişiye göre değişiklik gösterebilir ancak genellikle soğuk alerjisi olan bir insanda cildin kızarması ve kaşınması gibi belirtiler yaşanabilir veya ciltte döküntüler meydana gelebilir ve bu döküntüler genellikle kızarık ve kabarık şeklinde olabilir. Bunların yanında bir de ciltte şişlik ve ağrılar olabilir özellikle parmak uçları, eller, ayaklar ve yüz gibi soğuğa maruz kalan bölgeler etkilenebilir. Eğer kişi bu belirtileri yaşıyorsa ve bu belirtiler soğuk hava ile temas sonrasında ortaya çıkıyorsa, soğuk alerjisi olma olasılığı vardır ancak bu tür belirtileri değerlendirmek ve teşhis koymak için bir dermatolog ile görüşmek önemlidir. Çünkü başka cilt durumları veya alerjik reaksiyonlar da benzer belirtilere neden olabilir.

Soğuk alerjisi olan birine neler önerirsiniz?

Soğuk ürtikeri (soğuğa maruziyet sonrası gelişen kaşıntılı şişlik) şeklinde görülür. Bunun ne yazık ki kalıcı bir medikal tedavisi yoktur. Yeni çıkan birkaç ilaç ile birçok hastayı rahat ettirebiliyoruz ama maalesef kalıcı bir rahatlama sağlayabilen ilaç tedavimiz yok. Hastanın alacağı önlemler bu konuda daha belirleyici olur. Dışarıda çalışan biri ise dışarıda çalışmayacak şekilde bir iş düzeni kurmalıdır.

Soğuk hava koşullarında hangi cilt tipi daha hassastır?

Cilt tiplerini birden altıya kadar numaralandırırız. Her cilt tipi farklıdır ve herkesin cilt reaksiyonları bireyseldir. Bütün cilt tipleri soğuk havalarda etkilenir ama genel olarak kuru cilt tipine sahip olanlar soğuk hava koşullarında daha hassas olabilirler. Çünkü kuru cilt, doğal olarak daha az yağ üretir ve nemini koruma konusunda zorlanır bu yüzden cildin kurumasına, çatlamasına ve tahriş olmasına neden olmaktadır. Öte yandan yağ bezelerinin çalışmasının az olduğu bebeklikte, çocuklukta ve ileri yaş grubunda soğuktan etkilenme biraz daha fazladır.

Soğuk havalarda oluşan cilt hastalıkları nelerdir? 

Egzama (dermatit), soğuk alerjisi, pernio, kuruluk ve çatlamalar, rosacea şiddetlenmesi, dudaklarda cheilitis (çatlama) gibi hastalıklar ortaya çıkmaktadır. Bunlar genelde hayatı çok kısıtlayıcı şekilde olmaz ama kişilerin fark ettiği değişikliklerdir. Soğuk havalarda damarsal problemleri olan kişilerde parmak uçlarında küçük yaraların açılmasına varıncaya kadar geçen doku beslenmesinde bozukluklar olur.

Kış mevsiminde cilt bakım rutininde yapılması gereken değişiklikler nelerdir?

Nemlendiriciyi kış mevsiminde daha sık kullanmak önemlidir bunun yanında yıkama da seyreltilmelidir. Özellikle kadınlar yüzlerini, ellerini ve genital bölgelerini çok sık yıkamaya düşkünlerdir. Yıkamak dozunda yapılırsa iyi bir şeydir çünkü bulaşmış kiri ve tozu arındırmak, dökülmüş ölü deri hücrelerini uzaklaştırmak cilt için faydalıdır fakat yıkama işlemi biraz fazla yapılırsa o zaman derinin olması gereken nemini de uzaklaştırdığı için deriyi tam tersi dışarıdan gelecek olan hasar verici şeylere açık hale getiriyor. Özellikle kışın soğukta bu daha kolay hale geliyor ve hemen egzama oluşuyor. Bu nedenle soğuk havalarda daha çok dikkat etmeliyiz. 

Soğuk havada cildi korumanın temel yöntemleri nelerdir?

Bu hastalıklardan korunmanın temel yöntemi insanın kendisi için bir şeyler yapmasıdır. Yerine göre soğuğa maruz kalma ile tetiklenen kurdeşeni varsa yerini ve mesleğini değiştirmeli. Dışarıda çalışma durumunda olan bir kişi ise dışarıda çalışmamalı, bu durumdan kaynaklı yaşadığı yeri değiştirmek zorunda bile kalabilir. Ama günlük hayatta daha basit ve sık istediğimiz önlemler de mevcut açıkçası. Hava soğuduğu zaman elinizi, ayağınızı nasıl kalın çorap ve eldiven giyerek koruyorsanız derinin de açık olduğu alanları özellikle korumak gerekir. Bere takmak, yüzünü bir şal ile örtmek Aydın’da pek kimsenin aklına gelmiyor olabilir ama bunlara dikkat etmek gerekir. Cildi özellikle soğukta çok etkilenen birinin yapabileceği birinci basamak soğuktan fiziksel olarak korunmaya çalışmaktır. İkinci basamak ise soğuğun verdiği ilk etki kurutma olduğu için derinin o nem kaybını giderecek bir nemlendirici kullanmak ve bunu bol, günde birkaç kez şeklinde kullanmak önemlidir. Soğuk ile tetiklenen ve bilinen bir hastalığı olan bireyler için belirli bazı hastalıklara yönelik ilaç tedavilerimiz var ve onları düzenli kullanmasını isteyebiliriz. 

Cilt hastalıklarıyla ilgili profesyonel yardım almanın önemi nedir? 

Deri göz önünde olan bir organ olduğu için bu konuyla ilgili pek çok kişi fikir yürütüyor. Herkesin bir fikri var, saçını hangi renge boyatacağından yüzündeki sivilceye neyin iyi gelebildiğine dair. Tabi bu tehlikeli bir durumdur, çünkü iyilik yapmak isterken cilde hasar verilebilir. Deri yanmasından, egzamanın reaksiyon göstermesine kadar ciltte iz bırakılacak şekilde hasarlar verilebilir. O yüzden ehil bir gözün görmesi önemlidir. Ehil göz dediğimiz burada aslında genel tıp doktorları da buna dahildir çünkü tıp çok geniş bir alanı kapsamaktadır. Ancak ortopedi uzmanının deride olan bir lekeyi sağlıklı bir şekilde değerlendirmesini de çok beklememek lazım o nedenle profesyonel desteği gerçek dermatologlardan almak çok önemlidir.

Soğuk havalardan dert yanan ve bu havalarda cilt problemini çeken insanlar için gerekli bilgileri bizlere aktaran ve zamanını ayıran Prof. Dr. Ekin Şavk’a teşekkür ederiz.  

Haber: Şehriban Deniz