Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Kadınların en çok şikayetçi oldukları hastalıklardan biri olan Polikistik Over Sendromunun, kalıtsal ve fiziksel belirtilerinin yanı sıra duygularla da ilişkili olduğu ve tetiklendiği yapılan araştırmalar arasındadır. Kaygı, stres, korku, üzüntü gibi duygular doğrudan veya dolaylı olarak Polikistik Over Sendromunu etkileyebilmektedir. Duygusal bir metabolizmamızın da var olduğu yadsınamaz bir gerçektir. Bu sendrom, tedavi edilmediği takdirde ciddi hastalıklara yol açmaktadır. 

Uzmanlar, Polikistik Over Sendromunun (PCOS), diyabet riskini artırdığını ve  fazla kilonun insülin direncini artırması nedeniyle riskli olduğunu söylemektedir. Polikistik Over Sendromu, tedavi sırasında kilo kaybetmesi istenilen fakat insülin direncinin artış göstermesi nedeniyle hastanın çıkmaza girdiği bir durumdur. Androjen artışı sebebiyle kadınlar, vücutlarında meydana gelen fiziksel değişimleri zaman içerisinde gözlemlemeye başlar. Androjen hormonunun artmasıyla birlikte tüylenme, saç dökülmesi, ciltte sivilcelenme gibi belirtiler meydana gelmektedir. Polikistik Over Sendromu hakkında merak edilenleri alanında uzman olan kişilere sorduk. 

Kısaca kendinizden bahseder misiniz?

Ben, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Engin Güney. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi mezunuyum. Sonrasında Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde iç hastalıkları uzmanlığımı tamamladım. Devamında, tekrar Ege Üniversitesi'ne gelerek endokrinoloji, metabolizma hastalıkları uzmanlığımı aldım. 1997 yılında Adnan Menderes Üniversitesi'nde çalışmaya başladım. 26 yıldır burada endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları, bilim dalında kuruluş aşamasından itibaren aktif bir şekilde devam ediyorum.

Ben, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Hasan Yüksel. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Mezunuyum. 2008 yılında Adnan Menderes  Üniversitesi’ne gelerek Kadın Hastalıkları ve Anabilim Dalı'nda doçentliğimi tamamladım. Son olarak 2017-2021 yılları arasında Adnan Menderes Üniversitesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Jinekolojik Onkoloji alanında çalışmaya devam etmekteyim.

Polikistik Over Sendromu nedir?

Polikistik Over Sendromu, kadınlarda yaygın görülen hormonal bozuklukların başında gelmektedir. Kadınlarda sıklıkla görülen endokrin bozukluklardan biri olarak tanımlanmaktadır. Genetik kökenli olduğu bilinmektedir. Yumurtalıklarda iyi huylu ve oldukça fazla kistin oluşması sonucunda ortaya çıkmaktadır. Genellikle genç kadınlarda daha fazla tanı koyduğumuz, adet düzensizliği ve vücutta tüylenme, kıllanma artışıyla karşımıza gelen bir hormon dengesizliği tablosu olarak açıklanabilir. 

Belirtileri nelerdir?

Polikistik Over Sendromunun belirtileri her hastada farklılık gösterebilmektedir. Belirtilerin sayısı ve şiddetine bağlı olarak teşhis edilmesi de zor olabilir. Düzenli kontrollerini ve jinekolojik muayenelerini yaptırmaları gerektiği, kadın hastalarımıza sürekli olarak tekrarladığımız bir şeydir ve bu oldukça önemlidir. PCOS tedavi edilmediği sürece başka birçok hastalığı tetikleyebilir. Yumurtlama problemlerine neden olmaktadır.  Bu sendromun en tipik bulgusu adet düzensizliğidir. Onun dışındaki belirtileri kalıcı sivilcelenme, fazla kilo alma, ses kalınlaşması, el üzerinde meydana gelen lekeler, cilt dokusunda değişiklikler, vücutta tüylenme artışıdır. Semptomlar kişiye göre değişebiliyor. Bazı bulgular daha ön planda oluyor bazıları ise olmayabiliyor. Ama sendromun en yaygın bulguları bunlardır. 

Polikistik Over Sendromu neden oluşur?

Mekanizması biraz karışık. Polikistik Over Sendromuna nelerin direkt olarak sebep olduğu kolay açıklanabilir bir şey değil fakat son yıllarda insülin direncinin büyük bir etken olduğu yapılan araştırmalarla kanıtlamıştır. Bu hastalığın, insülin direncine bağlı olarak geliştiği düşünülüyor. Polikistik Over Sendromunun, aşırı kilo artışıyla beraber insülin direncine etki ettiği ve böylece insülin direncini tetiklediği düşünülmektedir. İnsülin düzeyinin yükselmesiyle beraber erkeklik hormonu denilen androjenin yumurtalıklarda üretilerek hormonların uyumsuz çalışması söz konusu olmaktadır. 

Polikistik over Sendromu bir ağrıya neden oluyor mu? 

Ağrı pek tipik bir bulgu değil. Bu hastalıkta genellikle ağrı direkt hissedilmez. Ağrılar, adet düzensizliği olduğu için ona bağlı olarak karşımıza çıkabilir. Regl dönemlerinde, belde, alt karın bölgesinde yayılan bir kramp görülebilmektedir. Biraz rahatsızlık hissi olabilir ama genel olarak ağrı çok anlamlı bir bulgu değildir. Bunun yanında, hasta eğer ileri derecede Polikistik Over Sendromuna sahipse yumurtalıkların büyümesinden dolayı kasık bölgesinde sürekli bir baskı hissedebilir ve bu ağrı olarak tanımlanabilir. Sağlıklı beslenme, ağrıların azalmasında büyük bir yardımcı olarak gösterilebilir. 

Polikistik Over Sendromu kanserle ilişkilendirilebilir mi?

Risk çok tipik şey değil kanserde. Normalde insülin direnci çok geniş spektrumda başka sorunlara da yol açabilen bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Bunun içerisinde kanser de sayılabilir fakat direkt kanser için çok ciddi bir risk faktörü değildir. Polikistik Over Sendromuna sahip hastalar çocuk sahibi olmada güçlükler yaşayabiliyorlar. Bu belirtiler uzun yıllar boyunca göz ardı edilirse sendrom daha şiddetli hale gelebilir ve bu durum hastaların yaşamlarını olumsuz etkiler. 

Polikistik Over Sendromu tanısı konmuş hastalar hamile kalabiliyorlar mı? 

Kalabiliyorlar ama biraz zorluklar yaşanıyor bu konuda ve biraz desteğe ihtiyaçları oluyor. Doğurganlık dönemine denk gelen bir hastalık olmasından dolayı etkisi yok diyemeyiz. Genelde adet görme dönemiyle birlikte genç kızlarda başlayan bir süreç aslında. Dolayısıyla bazen ileri yaşlarda  da ortaya çıkabiliyor. Polikistik Over Sendromu yumurtlamayı geciktirdiği veya gerçekleşmediği takdirde hamilelik endişesi oluşabiliyor. Yumurtlamayı uyaran ilaç tedavisiyle birlikte çözülebiliyor. Tümüyle sorunu yok etmek söz konusu olmasa da hastalık tedavilerle kontrol altına alınıyor. Bu sayede hastaların sorunsuz bir yaşam sürmeleri sağlanabiliyor. 

Tedavi yöntemleri nelerdir?

Tedavi genel olarak hormon tedavisi şeklinde ilerliyor. Ağırlıklı olarak doğum kontrol hapları tarzında ilaçlarla hormon tedavisi uygulanıyor. Androjen hormonunun artışı durdurulmaya çalışılıyor. Hormonal bozukluk gideriliyor. Böylece hastanın adet düzensizlikleri ortadan kaldırılıyor.  Bu şekilde vücuttaki kıllanma artışı da azalabiliyor. Bazen ise, sendromun etkilerini azaltmak için ek ilaçlara başvurulabiliyor. Tedavisi çoğunlukla bu şekilde ilerliyor. 

Sendromları bir noktada duygularımızı da tetiklemektedir. Polikistik Over Sendromunun, yalnızca kalıtsal veya fiziksel bir hastalık olarak açıklanması yeterli olmayabilir. Mental sağlığımız, bedensel sağlığımızla işbirliği içerisinde bir bütün olarak çalışmaya devam etmektedir. Stres seviyesinin kontrol altına alınabilmesi, korkularla ve kaygılarla yüzleşilebilmesi ve hatta duygusal farkındalığın oluşması ile birlikte fiziksel bir tedavi süreci yürütüldüğü sürece çok daha hızlı ve kolay iyileşme görülebilir. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Engin Güney ve Kadın Hastalıkları Ve Doğum Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Hasan Yüksel’e bize zaman ayırdıkları ve aktardıkları bilgiler için teşekkürlerimizi sunuyoruz.

Haber & Fotoğraf: Duygu Karaman