Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Sedef hastalığı (psoriasis), genellikle cildin belirli bölgelerinde meydana gelen kızarıklık, pullanma, kabarma ve kaşıntı ile karakterize kronik bir cilt hastalığıdır. Genellikle bu hastalığa anormal hücresel bağışıklık tepkisi neden olur. Normalde bu hastalıktan muzdarip bireylerde cildin üst tabakasındaki cilt hücreleri zamanla olgunlaşır ve dökülür. Ancak sedef hastalarında bu süre önemli ölçüde kısalır ve fazla miktarda cilt hücresi birikerek kalın kırmızı lekeler oluşur.

Sedef hastalığı sıklıkla spesifik tetikleyici faktörlerle ilişkilendirilir, ancak bu hastalığın kesin nedeni tam olarak anlaşılamamıştır. Genetik, stres, enfeksiyonlar, hormonal değişiklikler ve bazı ilaçlar da dahil olmak üzere çeşitli faktörler sedef hastalığının ilerlemesine yol açabilir. Bu konuyu Aydın Adnan Menderes Üniversitesi (ADÜ), Deri ve Zührevi Hastalıkları Dr. Öğr. Üyesi Münevver Güven ile detaylı bir şekilde ele aldık.

Sedef nedir?

Psoriasis olarak da bilinen sedef hastalığı, cilt hücrelerinin normalinden daha hızlı büyüyerek ciltte kabarık, pullu lekeler oluşturduğu kronik bir otoimmün (vücudun kendine karşı bağışıklık yanıtı oluşturması) cilt hastalığıdır. Teşhis konulduktan sonra ömür boyu süren bir cilt hastalığıdır. En yaygın alanlar; dizler, dirsekler, gövde ve kafa derisi olmaktadır.

Sedef hastalığı neden olur?

Bu hastalıkta genetik yatkınlık önemli bir rol oynar. Bunun yanı sıra yaşam koşulları, stres, hava kirliliği, beslenme alışkanlıkları, aşırı alkol tüketimi, sigara kullanımı, güneş yanığı, kortizon, aspirin, lityum gibi bazı ilaçların alınması, ağır fiziksel ya da psikolojik travma, viral ya da bakteriyel enfeksiyonlar vb. pek çok faktör de bu hastalığa neden olabilir.

Sedef hastalığının belirtileri nedir?

Genellikle keskin kenarlarla normal deriden ayrılan ve sedefli pullarla kaplı, çeşitli boyutlarda olan kırmızı lekeler hastalığa adını verir. Bu detaylar sedef hastalığının klasik bir belirtisidir. Bu plaklar kaşıntı ve ağrıya neden olabilir. Hastalığın en sık görüldüğü alanlar: saçlı deri, dizler, dirsekler, sırtın alt kısımlarıdır. Ancak hastalık vücudun herhangi bir yerinde de ortaya çıkabilir.

Sedef hastalığının seyri nasıl olur?

Sedef hastalığı, toplumda yüzde 1-3 oranında görülme sıklığına sahiptir ve alevlenme, iyileşme dönemleri ile seyreder. Bu sürecin ne kadar süreceği hastaya bağlıdır. Hastalığın iyileşme süreci birkaç yılı bulabilir ancak bazı kişilerde bu süreç 2-3 ayda da tamamlanabilir. Sedef hastalığının ciddiyeti ve semptomları kişiden kişiye değiştiği gibi, aynı kişide zaman içinde farklılık da gösterebilir. Sedef hastalığının ne zaman alev alacağı belli değildir.

Sedef tanısı nasıl konulur?

Sedef hastalığı genellikle testlerle teşhis edilir, ancak semptomlar değişebilir ve diğer hastalıklarla karıştırılabilir. Sedef hastalığını bu hastalıklardan ayırmak ve kesin tanıyı koymak için şüphelenilen durumlarda biyopsi yapılması gerekir.

Sedef hastalığının tedavisi nasıl yapılır?

Kesin bir tedavisi bulunmayan sedef hastalığının belirtileri uygun yöntemler kullanılarak kontrol altına alınabilmekte ve uzun süreli sağlık sağlanabilmektedir. Sedef hastalığının tedavisi, sedef hastalığının türüne ve ciddiyetine bağlı olarak değişir. Öncelikle dermatoloğun hastayla birlikte hangi tedavi yöntemini kullanacağına karar vermesi gerekir. Psoriasis tedavileri arasında topikal kremler, sistemik ilaçlar, enjeksiyonlar ve hastaların özel bir odaya yerleştirilmesi sonrası kontrollü güneş ışığı ile tedavi yollarını içeren fototerapi yer alır.

Sedef hastaların hayatını nasıl etkiliyor?

Kronik, tekrarlayan bir hastalık olan sedef hastalığı, gözle görülür yara izlerine neden olur. Hastaların yaşam kalitesini, eş, çocuk, arkadaş ve komşularıyla ilişkilerini, cinsel, sosyal, iş yaşamlarını etkiler. Sedef hastaları genellikle içe dönük ve depresif yapıda olduğundan, bu hastalara çok dikkatli yaklaşılmalıdır. Sedef hastalığı, doktorlar, hastalar ve ailenin iş birliğini gerektiren, uzun ve zorlu bir tedavi sürecidir. Bu hastalık üzerinde stresin olumsuz etkisi vardır, bu nedenle hastayı sadece semptomatik olarak değil psikolojik olarak da tedavi etmek mantıklıdır.

Sedef hastalığı hakkında bizi bilgilendirdiği için, Dr. Öğr. Üyesi Münevver Güvene teşekkür ederiz.

Haber: Onur Baysal