Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Dünyadaki kullanım sayısı her geçen gün çığ gibi büyüyen uygulama, ülkemizde de milyonlarca kişinin vazgeçemediği bir alışkanlık haline geldi. “Alexoneozel” kullanıcı ismiyle bilinen TikTok şampiyonu Fırat Özatlar, platformda edindiği tecrübeyi anlatarak uygulamanın hayatına olan etkisinden bahsetti. Mecraya dair bilgilerini bizimle paylaşan Yeni Yüzyıl Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Özlem Yıldız, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Derya Gül Ünlü ve Sakarya Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Arş. Gör. Zeynep Atalay ise Türkiye'nin TikTok kullanımına dair fikirlerini bizlere aktardı.

Birçok kişinin yeteneğini sergileme fırsatı bulduğu TikTok uygulaması, sunduğu imkanlar sayesinde kullanıcıların hayatını değiştirebiliyor. Fırat Özatlar’ın yaşamında da oldukça etkili olmuş. Özatlar, 767 binden fazla takipçiye sahip ve istatistiklere göre canlı yayınlarında günde 300-500 bin kişi tarafından izleniyor. TikTok 2021 yılı en iyi canlı yayın içerik üreticisi seçilen Özatlar, aynı zamanda platformdaki ilk resmi müsabakanın şampiyonu.

TikTok’a ilk adımlar

TikTok’a girdiğinde bu noktaya gelebileceğini tahmin bile etmeyen Özatlar, “Buradaki kariyerimden önce video ve klip yönetmeniydim. Hatta Aydın Adnan Menderes Üniversitesi’nde bir seminere katılmıştım. Çekim ve klip işlerinde iyi olduğum için çevremdeki insanlar TikTok’a girmem için ısrar ediyorlardı. Tabii önyargılarım buna engel oluyordu. Olumsuz düşüncelerimi bir kenara koydum ve ilk videomu paylaşarak platforma adımımı attım.” ifadeleriyle kırmış olduğu önyargının kendisi için olumlu şekilde geliştiğine dikkat çekiyor.

“Canlı yayına gelen bir fenomen her şeyi değiştirdi.”

Belirli bir süreye kadar video oluşturma imkanı sunan uygulama canlı yayın özelliğiyle içerik üreticisi ve takipçiyi eş zamanlı şekilde bir araya getiriyor. Kullanıcıların yaşamını olumlu veya olumsuz etkileyebilen TikTok, Fırat Özatlar’ı olumlu bir şekilde etkilemiş. Platforma giriş yaptığı ilk zamanlarda yaşantısından dolayı depresif bir psikolojiye sahip olduğunu söyleyen Özatlar, TikTok sayesinde bu psikolojiden kurtulduğunu ve büyük kazanımlar elde ettiğini belirtiyor.

İlk başlarda yaptığı paylaşımlardaki etkileşimin aksine açtığı canlı yayınlara katılımın az olması, 40 yaşındaki fenomenin konseptte değişiklik yapmasına neden olmuş. Yaptığı değişiklikten bahseden Özatlar, “Canlı yayınlardaki durağan halim insanların ilgisini çekmiyordu. Ne yapabilirim diye düşünürken açmış olduğum canlı yayına gelen bir fenomen her şeyi değiştirdi. Onunla yaşadığım komik diyalog, insanların hoşuna gitti. Sonrasında talk-show tarzında yayınlar yapmaya karar verdim. Geçmişteki DJ’lik kariyerim ve müzikle olan ilişkimden kalan tecrübeyi, açtığım canlı yayınlara yansıtmaya başladım. Bir süre sonra yayınlarıma gelen kişi sayısında artış oldu. Zamanla artan takipçi sayım maddi açıdan da bana kazanç sağlamaya başladı. TikTok sayesinde ayağa kalkan özgüvenim, prestijimin artmasında önemli bir faktör oldu.” ifadesiyle insanların eğlence içeriklerine daha fazla ilgi gösterdiğini kanıtlar nitelikte bir kariyere sahip adeta…

Düzenlenen yarışmada 5 dakika içinde en fazla hediye puanına ulaşan Fırat Özatlar, sahip olduğu şampiyonluk ile tüm zamanların rekorunu elinde tutuyor.

‘‘Vitrin pozlar yerini ev içinde çekilen doğal görüntülere bıraktı.’’

İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Derya Gül Ünlü’ye göre TikTok’u diğer sosyal medya platformlarından ayıran özelliklerin başında, kullanıcıya bir oyun mekanizması sunuyor olması gelmektedir. Uygulamayı kullanan kişinin hakimiyeti elinde tuttuğunu söyleyen Ünlü, “Kullanıcı içeriğini yüklerken ses ve görüntü efekti gibi belirli noktalarda oynamalar yapabiliyor. Bu anlamda yetkin hisseden TikTok kullanıcısı kendini olduğundan farklı bir hale bürüyerek uygulamada boy gösteriyor.” ifadeleriyle kullanıcının sıfırdan ürettiği içeriği paylaşma keyfine ulaştığını belirtiyor. TikTok algoritmasının sistematik bir şekilde işlediğini söyleyen Ünlü, “Paylaşılan içerik yüksek etkileşim alabiliyor. Kısa sürede gerçekleşen takipçi sayısındaki artış, kişiyi popüler biri haline getirebiliyor. Ayrıca diğer mecraların aksine TikTok’ta paylaşılan içeriklere bakıldığında insanların ev ortamında, doğal bir şekilde paylaşım yapabiliyor olması ‘Pandemi’ sürecinden kalma alışkanlıkların sürdürüldüğünü ortaya koyuyor. Kullanıcı Instagram’daki paylaşımlarında güzel ve şık gözükmeye çalışırken, TikTok’taki paylaşımlarında vitrin pozlardan ziyade ev içinde çekilen doğal görüntüsünü tercih ediyor.” şeklinde konuşarak TikTok’un farklılığına vurgu yapıyor.

‘‘Ebeveynler daha bilinçli olmalı’’

Bazı paylaşımların çocuklar üzerinde olumsuz etki oluşturduğunu belirten Arş. Gör. Zeynep Atalay, “Çocukların, rol model kabul ettiği kişileri taklit ederken kendi benliklerinden uzaklaşması gelişim aşamasındaki süreçlerine olumsuz olarak yansımaktadır. Büyüklerinden görmediği ilgiyi videolardan tanıdığı kişide arayan çocuk ilerde taklitçilikten öteye gidemez.” ifadelerini kullandı. Kabiliyetlerini sergileme noktasında TikTok’un insanlar için bir fırsat olduğunu söyleyen Atalay, “Bilinçli şekilde kullanıldığı takdirde içerik üreticileri için faydalı olan uygulama, bilinçsizce kullanıldığı zaman kötü sonuçlar doğurur. Ortaya çıkan kötü sonuç neticesinde, mecrayı yasaklamak çözüm olmaz. Yasaklandığı takdirde daha fazla ilgi görecek olan platform en başından beri bilinçli kullanılırsa sorunsuz bir şekilde varlığını sürdürür.” şeklinde konuştu.

‘‘Ülkemizde uzun süre önyargı ile karşılaşmış bir uygulama’’

TikTok’un göz ardı edilemeyecek bir etki alanına sahip olduğunu söyleyen Yeni Yüzyıl Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Medya ve İletişim Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Özlem Yıldız, Türkiye'de ilk ortaya çıktığı dönemde sosyo-ekonomik olarak alt gelir grubuna dahil olduğu düşünülen kişilerin bu platform aracılığıyla görünür hale geldiğini belirtiyor. Platformu eğlenmek için kullanan kesimin, Türkiye'de ilk önce büyük bir tepki ile karşılaştığına dikkat çeken Yıldız, ‘‘Ülkemizde uzun süre önyargı ile karşılaşmış bir mecradan bahsediyoruz. Tepkinin nedeni bu profilden kişilerin görünür olmasının başka kesimleri rahatsız etmesi olarak yorumlayabiliriz. Önceden bu profildeki kişiler avantajlı kesimlerin erişebildiği eğlence olanaklarına maddi veya başka nedenlerle erişemiyorlardı. TikTok onlar için maddi karşılık istemeyen bir eğlence aracı olmasının yanında bir topluluğun parçası olma hissini de sağlıyor.’’ şeklinde ki ifadeleriyle uygulamanın dezavantajlı kişilerin mevcut durumlarını düzeltmeye katkı sağladığına dikkat çekiyor. TikTok’un kısa video formatı açısından Instagram, YouTube gibi şirketler için de rekabet etme ihtiyacı doğurdunu söyleyen Özlem Yıldız, ‘‘YouTube Shorts, Instagram ise Reels hizmetlerini kullanıcılarına sundu. Birçok alanda kısa video formatının TikTok sayesinde hayatımızda git gide daha çok yer kapladığını söyleyebiliriz.’’ şeklinde aktararak TikTok’un yeni bir anlayış getirdiğini söylüyor.

‘‘TikTok videoları ile yapılan pazarlama faaliyetleri çok yaratıcı’’

TikTok'ta şirketlerin çok ciddi pazarlama faaliyetleri yürütmeye başladığını belirten Yıldız, ‘‘TikTok bunun için Creators Marketplace adında ürünlerini pazarlamak isteyen kişi ve şirketlerin kullanıcılarla işbirliğine girebilecekleri bir platform yarattı. TikTok videoları ile yapılan bu pazarlama faaliyetleri çok yaratıcı ve farklı şekillerde karşımıza çıkabiliyor. Aynı zamanda TikTok'un kendine özgü bir müzik akış platformu var. Müzik ve sinema alanında ciddi işbirlikleri kuran platformun işbirliği yaptığı festivaller arasında Avrupa’da Cannes Film Festivali ve Montreux Caz Festivali gibi çok seçkin festivaller var. TikTok halihazırda İKSV'nin yeni eğlence partneri. İKSV Caz Festivali'nde 2022 Temmuz ayında TikTok hit parçalarının caz yorumuyla izleyicilerin beğenisine sunulduğu bir konser Karaköy Sahil Park'ta gerçekleşti. İKSV ise resmî sitesinde, yeni eğlence partneri olan TikTok'la bu işbirliklerinin uzun soluklu olacağını açıkladı.’’ şeklinde konuşarak TikTok’un aynı zamanda geniş olanaklara sahip bir reklam platformu olduğunun altını çiziyor. 

Bazı kesimler tarafından sakıncalı görülen TikTok, bilinçsizce yapılan paylaşımların kurbanı olmamak için gerekli önlemleri almak zorunda. TikTok’un denetim mekanizmasını sıkılaştırması isabetli bir karar olacaktır.

Haber: Erdem Karahan

Fotoğraf: Mazhar Taha Akkaya