Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Yaratıcılığınızı sabunla buluşturmak için haydi sabun heykeli atölyesine! Deneyimli sanatçı Talat Doğanoğlu, Memecik Zeytin Festivali’nde zeytinyağı sabunlarından benzersiz heykeller yaratma fırsatı sunuyor. Atölye, tüm yaş gruplarına açık  gerçekleşti.

Memecik zeytini, Türkiye'nin Ege Bölgesi'nde, özellikle de Manisa, Aydın, İzmir ve Balıkesir illerinde yaygın bir şekilde yetiştirilmektedir. Aydın’ın Çine ilçesindeki en verimli zeytinlerden biri olduğu uzmanlar tarafından kanıtlanmıştır. Akdeniz ikliminin etkili olduğu bu bölgelerde, zeytin ağaçları genellikle dağlık arazilerde ve kırsal kesimde bulunmaktadır. Bütün bu illerde Memecik zeytini üretimi ve yetiştiriciliği ekonomik açıdan önemli bir faaliyet olarak kabul edilmektedir. Türkiye'de yaklaşık 10 milyon dekarlık bir alan zeytinlik olarak kullanılmaktadır ve bu alanın büyük bir kısmı Memecik zeytini yetiştiriciliğine ayrılmıştır. Bu bölgede üretilen Memecik zeytinleri, ülke genelinde ve yurtdışında büyük talep görmektedir. Çine Belediyesi ise düzenlemiş olduğu Memecik Zeytini Festivali için getirmiş olduğu, Heykeltraş Talat Doğanoğlu, heykelcilik işinde oldukça usta bir isimdir. Kili, çamuru ve sabunu sanata dönüştüren bu isim, Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi mezunu, 24 yıldır ise bu işi yapmaktadır. 4 kişisel sergisi ve 30’a yakın karma sergisi bulunmaktadır. Her şeyi yontabilen, heykele dönüştürebilen Talat Doğanoğlu, bu atölyede bizlere heykelciliğin inceliklerini anlattı.

Sabun heykeli atölyesi fikri nasıl ortaya çıktı?

Sabun heykeli fikri ilk olarak Memecik Zeytin Festivali’ni düzenleyen organizasyonun, Memecik zeytini ve zeytinyağı üzerine kurulu olduğu için, “Zeytinyağı sabunundan bir figür çalışabilir miyiz?” diye düşündük ve böyle bir heykel yapabiliriz dedik. Buradaki yerel halk, katılımcılar ve çocuklar  ile birlikte bu figürü çalışmış olduk.

Bu festivaldeki atölyede hangi araçları kullanıyorsunuz?

Zeytinyağı sabunu, yontma araçları, sıva, su ve alçı. Bu sabun aslında modeli için uygun, başka sabun olursa bile bir özelliği yok ama festivalin içeriği zeytinyağı ve zeytin türevleri olduğu için zeytinyağı sabunu kullanıldı. Festivalin ilk günü zeytinyağı sabunu kaynatıldı, bu aşamada kazanlar kullanıldı ve ona döküldü. İkinci gününde işlenmeye başlandı. Üçüncü gününde ise final yapıldı.

Katılımcılar arasında en popüler figürler veya tasarımlar neler oluyor?

Çocuklarla beraber aslında şöyle bir şey yaptık, sabun modeli tasarlayalım diye yola çıktık ama çocukların en fazla yaptığı model kaplumbağa modeli oldu. İlginç bir şekilde 15 çocuğun 8'i kaplumbağa çalıştı. Bu birbirlerinden de aslında etkilendikleri anlamına gelebilir. Yani ilk kaplumbağa yaparım diyen kişiden sonra diğer çocukların da ona yönlendiğini düşünüyorum. Bu hakikaten hayret vericiydi benim açımdan.

Sabun heykellerinin diğer heykel yapım tekniklerinden farkı ne?

Aslında temelde hiçbir farkı yok. Yani döküm tekniği ile yapılan heykel çalışmalarından herhangi bir farkı yok. Sadece malzeme üzerine döküm tekniği ile yaptığınız heykelde istediğiniz reçineyi, akışkan olan her türlü madeni ya da materyali dökebilirsiniz.

Sabun heykellerinin dayanıklılığı hakkında neler söyleyebilirsiniz?

Aslında sabun heykelinin final malzemesi olarak sabunu kullanmak biraz sıkıntılı. Çünkü hafif ve yumuşak bir malzeme. Dokunduğunuz zaman tırnağınızla müdahale ettiğinizde bile onda bir şekil oluşturabilirsiniz ama bir modelaj ve dönüşüm malzemesi olarak sabun ilginç bir malzemedir. Genelde dişçilik sektöründe dişçiler protez dişlerin örneklerini yapmak için sabun kullanırlar. Bu heykelin aslında bir şekilde bu festivalin içeriğinden kaynaklı bir özelliği olduğunu düşünüyorum ama heykelcilik penceresinden baktığınızda dönüşmesi gereken bir malzeme olarak görüyorum.

Heykel yapmanın püf noktaları nelerdir?

Bir heykel yapımı sabır ile ilgili bir şey ama bir heykeli ya da bir modeli, üç boyutlu bir model olarak çalışmak yaklaşık 45 günden önce bitirebilmek mümkün değil.

Bu alana ilgi duyan ve yeni başlayan öğrencilerinize ne tavsiye edersiniz?

Heykelcilik sanatı sabırla pratik yapmayı gerektiren bir sanattır. Yani bu alanla ilgilenmek isteyen arkadaşların ya da çocukların aslında çamuru modellemeyi öğrenmeleri gerekiyor. Üç boyutlu algılamak ve anlamayı başarabilmek gerekir. Aslında biz üç boyutlu bir dünyada yaşıyoruz ama bize verilen bütün eğitimin toplamı aslında üç boyuttan iki boyuta indirgenir. Biz çocukluğumuzda sahip olduğumuz üç boyutlu algıyı eğitimle beraber aslında iki boyuta indirgeriz. Yani düz yazı tahtaya yazılır ve indirgenir. O özelliklerini yitirmeyen çok nadir insanlar vardır. Çünkü üç boyutlu bir dünyada yaşıyoruz ama gördüğümüz bütün eğitim ve eğitimimizin toplamı iki boyutludur ve soyuttur. Somut değildir. Bu anlamıyla aslında bir bunalım yaşayabilir insanlar. Üç boyutlu alandan iki boyutlu alana konsantre olmak insan için aslında zorlayıcı bir şeydir. Bunu da insanlar eğitim sürecinin bir parçası olarak görüyorlar.

Heykel yıllar boyunca çeşitli sanat akımlarına ilham kaynağı olmuş ve günümüzde modern sanatın önemli bir parçası haline gelmiştir. Heykel sanatının temel prensipleri ve çevresel duyarlılığı birleştiren sabun heykeli sanatçıları, doğaya saygı duyan eserler üretmektedirler. Ayrıca sabun heykeli için kullanılan malzemeler ve teknikler sürekli gelişmekte ve sanatçılara yeni olanaklar sunmaktadır. Gelecekte, sabun heykeli uygulamalarının daha da genişleyerek farklı sanat disiplinleri ile etkileşime girmesi ve çeşitli amaçlar için kullanılması beklenmektedir. Bu bağlamda, sabun heykeli sanatının gelecekteki potansiyel uygulamaları ve evrimi, sanat dünyasında dikkatle takip edilmesi gereken bir konudur. Verdiği bu değerli bilgiler için Talat Doğanoğlu’na teşekkür ederiz.

Haber: Yasin Ateş