Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Kişinin gerçeklik algısını sorgulatan ve duygusal bir manipülasyon süreci olan Gaslighting, mağdur kişinin kendine olan güveninin yavaş yavaş azalmasına, gerçeklik algısının bozulup manipüle eden tarafa bağımlı hale gelmesine neden olur.

Kişi, gücü kendi elinde tutmak, kontrolü sağlamak istediğinden dolayı Gaslighting manipülasyon tekniğini farkında olup ya da olmadan uygular. Manipülasyon uygulayan kişinin genel anlamda kişisel çıkarları ön plandadır. Bu kişiler, karşısındaki kişinin duygu ve davranışlarını kontrol etme çabası içerisine girer. Manipülasyon uygulayan kişilerin genellikle benmerkezci bir yapıya sahip olması, narsist kişilik özelliklerine sahip olduğu antisosyal davranış bozuklukları gösterdikleri bilinmektedir. Giresun Üniversitesi Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik bölümü mezunu Psikolojik Danışman Merve Yazıcı ve Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Psikoloji bölümü mezunu Psikolog Samet Turan, bizlere Gaslighting’in ne olduğunu ve nasıl uygulandığını anlattı.

Gaslighting Bir Psikolojik Şiddet Türüdür

Gaslighting uygulayan kişinin, yaşanan herhangi bir olumsuz olayda, yaptığı davranışı reddetmeye yönelik tutumlar sergileyeceğini ve durumu kabullenmeyip mağdur kişiyi kendine inandırmaya çalışacağını belirten Yazıcı, “Manipülasyon sürecinde istismarcı, yaşanan olayları farklı bir şekilde yaşanmış gibi anlatarak, kişinin verdiği tepkileri sorgulatarak, duygularını küçümseyerek kendine güvenini yitiren mağdur üzerindeki gücünü ve kontrolünü arttırır. Böylece mağdur, istismarcıya daha da bağımlı hale gelir ve ilişkiyi bitirme olasılığı azalır. İstismarcı, olayı doğrudan reddederek mağduru inandırmaya yönelik cümleler kurar ve genelde yaptığı davranışı mağdur yüzünden yaptığını söyler.” diyerek, Gaslighting uygulama yöntemleri hakkında bilgi verdi.

Gaslighting Sadece Romantik İlişkilerde Görülmez

Manipüle yönteminin sadece romantik ilişkilerde görülemeyeceğini ve gruplarda, siyasette, iş hayatında ve hatta aile içerisinde bile uygulanabileceğini belirten Turan, “Genel olarak romantik ilişkilerde karşımıza çıkan Gaslighting, hayatımızda diğer yaşam koşullarında da karşımıza çıkmaktadır. Mesela bir sınıf ortamında bir arkadaşımız tarafından ya da çalıştığımız kurumdaki patronumuz veya iş arkadaşlarımız tarafından da deneyim edebilir, maruz bırakabiliriz. Ebeveyn ile çocuk arasındaki ilişkilerde de görülebilir.” diyerek, bu manipülasyon yöntemiyle hayatın her alanında karşılaşabileceğimizin altını çizdi.

Fark etmek mümkün 

Gaslighting’i fark etmek mağdur için kolay olmasa da bazı belirtilere odaklanarak fark edilebileceğini söyleyen Yazıcı, “Bunların başında sürekli olarak yaptığı şeyler için özür dilemek, kendine yapılanlar için istismarcıyı destekleyecek bahaneler bulmak, kendi davranışlarını sürekli sorgulamak, kontrolü kaybedecekmiş gibi hissetmek ve kafa karışıklığı yaşamak, istismarcı tarafından akıl sağlığının yerinde olmadığına yönelik duyumlar almak, ilişkinin içinde uç boyutlarda git gel yaşamak ve yapmadığı şeyler için kendini savunmak sayılabilir.”  ifadelerini kullandı. 

Yardım almak şart

Gaslighting’de mağdurun, kendi gerçeklik algısını sorguladığı için, bir türlü kendinden emin olamayıp sürekli bir şüphe içinde olup kendini kanıtlayamayacağını söyleyen Turan, “Gaslighting, kişiyi oldukça zorlayan bir durumdur. Çünkü kişi gitgide sağlıksız olduğunu düşünmeye ve buna bağımlı hareket etmeye başlar. En sağlıklısı profesyonel destek almak ve o ilişkiyi bitirmek olacaktır. Durumun farkına varıp, duygulardan emin bir şekilde birtakım davranışlar gözlemlenmeli ve yaşanan olaylar not edilmeli. Bu olaylar karşısında özgüven her daim yüksek tutulmalı en önemlisi bu yolda terapist desteğine başvurulmalıdır.” ifadeleriyle sözlerini noktaladı.

Haber: İshak Yazıcı