Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Besin kaynağımız olan, etinden ve sütünden yararlandığımız sığır hayvanları yaşam süreleri boyunca birçok hastalıkla mücadele etmektedir. Kimi zaman tedavisi mümkün olan bu hastalıklar kimi zaman da ölümcül bir niteliğe sahip olabiliyorlar. 

Tüberküloz ve şarbon hastalığı sığırlarda sık görülen hastalıklar olarak bilinir. Birbirine benzeyen bu iki hastalığı ve hastalık hakkında merak edilen tüm detayları Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Uğur Parın ve Veteriner Hekim Ali Gök’ten öğrendik.

“Hayvanlarda enfeksiyona yol açıp insanlara da geçebiliyor”

Şarbon hastalığının bacillus anthracis adlı bakterinin neden olduğu bir enfeksiyon hastalığı olduğunu dile getiren Doç. Dr. Parın, “Aktif olarak çoğalan formu oksijenle temas ettiği ve canlı organizmaya girdiği zaman sporlu bir bakteri enfektif özellik kazanır. Bakterilerin ürettiği toksinler ölümcül hastalıklara neden olabilir. Özellikle otçul dediğimiz koyun, keçi ve inek türlerinde görülür. Zoonotik potansiyeli olduğu için hayvanlarda enfeksiyona yol açıp insanlara da geçebiliyor. Şarbon hastalığı uzun yıllar boyunca toprakta kalabiliyor. Özellikle toprağa gömülen hayvanlar ya da doğada kendi kendine ölmüş olan hayvanlar çok büyük bir bakteri bulaştırma kaynağıdır. Bu hastalık deride çok kesik yaralar varsa bu yaralardan vücuda girerek çoğalan ve toksin oluşturan aktif bir forma dönüşür.” ifadelerini kullandı.

“Aşılamanın zamanında yapılması gerekiyor”

Genellikle hayvandan hayvana, hayvandan insana bulaştığını ifade eden Doç. Dr. Parın, “Hasta hayvanlara ait kemik, yün, deri gibi ürünler vasıtasıyla insanlara geçebiliyor. Belirtileri genelde iştahsızlık, karın ağrısı, kusma, solunum güçlüğü, kanlı ishal diyebiliriz. İnsanlarda erken teşhis yapılırsa antibiyotik tedavisiyle iyileşmesi mümkün fakat hayvanlarda şarbon tedavisi uygulanmıyor. Şarbon olan hayvanın en yakın zamanda teşhisinin konulması ve herhangi bir otopsi veya nekropsi işlemi yapılmadan gömülmesi gerekir. İhbarı mecburi bir hastalıktır. Hayvanlar için aşı protokolleri var, aşılamanın zamanında yapılması gerekiyor. Salgın durumlarının erken teşhis edilmesi gerekiyor.” açıklamalarında bulundu. 

“Kronik bir hastalıktır”

Zoonoz teriminin insandan hayvana, hayvandan insana geçebilen hastalıklar anlamına geldiğini söyleyen Doç. Dr. Parın, “Tüberküloz, şarbondan farklı olarak insanlar arası bulaşma çok yaygındır. Kronik bir hastalıktır. Özellikle bir arada yaşayan kalabalık popülasyonlarda tüberkülozun bulaşması çok sık görülen bir durumdur. Çoğunlukla gelişmemiş ve gelişmekte olan ülkelerde görülür. Tüberküloz basili dediğimiz mikrop ile enfekte olan et ve süt ürünlerinin tüketilmesi sindirim tüberkülozuna yol açar. Doğru yöntemlerle pişirilmeyen etlerde de bulaşma görülebilir.” açıklamalarında bulundu.

PPD denilen deri testleri yapılmalı

Öksürük, solunum güçlüğü, ishal, bağışıklık sisteminin çökmesi gibi semptomları olduğunu belirten Doç. Dr. Parın, “Hayvanlarda genellikle ilaç tedavisi uygulanmaz. Bu hastalıktan korunmak için özellikle tarama testlerinin yapılması gerekir. PPD dediğimiz deri testlerinin yapılması ve erken tüberküloz enfeksiyonlarının baskılanması önemlidir. Kaynağı belli olmayan etlerin tüketilmemesi, veteriner hekim kontrolünde olmayan kaçak kesimlerin önlenmesi başlıca alabileceğimiz tedbirlerdir.” dedi. 

İhbar edilmesi gereken bir hastalıktır

Sığırlarda görülen tüberkülozun kronik seyreden bir hastalık olduğunu dile getiren Vet. Hek. Gök, “Belirtileri kronik öksürük, zayıflama ve ishaldir. Fakat bazen hiçbir belirti de göstermeyebilir. Sadece laboratuvarda yapılan testlerle ortaya çıkan bir hastalıktır. İhbar edilmesi gereken bir hastalık olup kesimi mecburidir. ” dedi.

Genetik bağlantısı yoktur

Bu hastalığın anne karnındayken de bulaşabileceğini ifade eden Vet. Hek. Gök, “Hastalık sonradan  ahırda bulunan tüberküloz olan bir hayvandan da bulaşabilir. Genetik bağlantısı olmayan tüberküloz genelde sonradan nükseden bir hastalıktır. Laboratuvarda yapılan testlerle detayları ortaya çıkmaktadır.” açıklamalarında bulundu.

İyileşmesi mümkün değildir

Bu hastalıkta sadece aşılama uygulanabilir diyen Vet. Hek. Gök, “Tüberküloz için başka bir önlem almak mümkün değildir. Hasta olan hayvanların da imhası gerçekleşir. İlaç tedavisi olmadığından iyileşmesi imkansızdır. İhbar edilmesi gereken mecburi bir hastalıktır.” ifadelerinde bulundu.

“Genelde sığır hayvanlarında görülmektedir”

Hastalığın bulaşıcı olduğunu belirten Vet. Hek. Gök konu hakkında: “Hasta olan hayvanın ahırda bulunan tüm sığır hayvanlarına bulaştırması yüksek ihtimaldir. Tüberküloz genelde sığır hayvanlarında görülmektedir. Başka hayvanlarda görülmesi pek mümkün değildir.” diyerek cümlesini sonlandırdı.

Tüberküloz ve şarbon hastalığı hem insanlar hem de hayvanlar için büyük bir tehdittir. Bu hastalıkların yaygın olduğu veya sık görüldüğü ortamlardan uzak durmak, kendimize yapacağımız bir iyiliktir. Hayvan bakıcılarının, hayvan bakım alanlarının temizliği konusunda titiz davranması ve gerekli tedbirleri alması da son derece önemlidir. Doç. Dr. Uğur Parın’a ve Veteriner Hekim Ali Gök’e vermiş oldukları bilgiler için teşekkür ederiz.

Haber: Hatice Eda Aslan