Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Sağlık alanında yeni teknolojik araç ve yöntemlerin kullanımının yaygınlaşması, hastalar açısından konfor alanlarının çoğalması ve hayat kalitelerinin artması yönünde oldukça etkili olmuştur. Diş tedavilerinde de yeni teknolojilerin üretimi ve kullanımı sıklıkla göze çarpmaktadır. Özellikle ortodonti tedavilerinde, yani dişlerin ve diş kemiklerinin, çene ve yüzde oluşturduğu düzensizliklerin teşhis edilmesinde ve devamında uygulanacak tedavi yönteminin belirlenmesinde teknolojik ekipmanların yeri oldukça önem arz etmektedir.

Ağız ve diş sağlığı konusunda iki farklı uzmanlık alanı mevcuttur: Dişimiz ağrıdığında gittiğimiz diş hekimleri ve daha üst boyuttaki diş deformasyonlarının olduğu, tedavisinin uzun bir sürece yayıldığı ve çoğunlukla görsel bozuklukların tedavisini yapan ortodonti uzmanları. Her iki uzmanlık alanı da ağız ve diş sağlığımız açısından oldukça önemli bir yere sahip. Diş hekimleri ve ortodonti uzmanları, sağlıklı dişler ve güzel gülüşlerin arkasında yatan zor ve meşakkatli süreçleri en iyi şekilde yöneterek, hastalarına tedavileri boyunca gereken tüm özveriyi gösteriyorlar. 

Oldukça zor ve meşakkatli ilerleyen ortodonti tedavisi süreçlerinde teknolojinin gücünden yararlanılmakla birlikte, yeni nesil tedavilere de başvuruluyor. Konu özelinde Dr. Dt. Ebru Çetinkaya Tokmak’tan aldığımız cevaplar ile, yeni nesil ortodonti tedavileri arasında yer alan şeffaf plak tedavisini detaylarıyla ele aldık.

Bizlere öncelikle kendinizden ve eğitim hayatınızdan bahseder misiniz?

Ben Ebru Çetinkaya Tokmak, 23 yıllık ortodontistim. 1996 yılında İstanbul Üniversitesi’nde Diş Hekimliği Fakültesi’nden mezun oldum. 2000 yılında Marmara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi’nde Ortodonti Anabilim Dalı’ndan uzmanlığımı alarak, ortodontist unvanını aldım. Sonrasında, iki sene kadar Amerika’da gözlemci olarak bulundum. 2002 yılının başında Bursa’da kliniğimi açtım. Amerika’daki gözlemlerim sonucunda, birden fazla odalı kliniklerin Türkiye’de yaygın olmamasından dolayı, kendi kliniğimde üç oda olacak şekilde iş hayatı serüvenime başladım. İlerleyen süreçte, elimden geldiğince mesleki anlamda bütün yurtdışı ve yurtiçi eğitimlere katıldım. Geç çocuk sahibi olduğum için meslek hayatımın bu dönemi oldukça verimli geçti. Şeffaf plak ile tanışmam da bu süreç içerisinde oldu.

Şeffaf plak tedavisi ne zaman ortaya çıkmıştır?

Amerika’da olduğum dönemde şeffaf plaklar hakkında az da olsa bilgi sahibi oldum. Şeffaf plakların ağız ve diş sağlığına getirdiği köklü yenilikler üzerine yapılan araştırmaların sonuçları kısa zamanda dünya ülkelerince kullanılır bir yöntem oldu. Fakat Türkiye’ye gelmesi biraz uzun sürdü. 2006- 2007 yıllarında Amerika, İtalya ve İspanya’da şeffaf plakların profesyonel kullanımına başlanmışken, bu tedavinin Türkiye’ye gelmesi 2011 yılında oldu. Bu süreçte de şeffaf plak tedavisini hastalarımıza uygulayabilmek için, Türkiye çapında birçok ortodontist arkadaşımız ile birlikte eğitimlere katıldık ve aynı yıl sertifikalarımızı aldık. Devamında da, tedavisinde şeffaf plak kullanımının uygun olduğu hastalarımızın tedavi yolculuklarına başladık.

Şeffaf Plak tedavisi nedir? 

Şeffaf plak tedavisi, ortodontik problemlerin, kişiye özel olarak, dijital ortamda hazırlanmış, dişleri çepeçevre saran şeffaf plaklarla diş teli kullanılmadan tedavi edilme yöntemidir. Şeffaf plak tedavilerinin ilk akla gelen avantajı, neredeyse görünmez olmalarıdır.  Şeffaf plak teknolojisi, ortodontik tedavilerin estetik kaygı ile ertelenme devrine son vermiş oldu. Geleneksel ortodontik tedavilerin aksine, herhangi bir yiyecek içecek kısıtlamasının olmaması, hastaların tedaviye olan motivasyonunu artıran bir özellik.

Tedavi süreci nasıl işlemektedir?

Şeffaf plak tedavilerinin planlama aşamasında, her dişin hareketi ayrı ayrı şekilde dijital ortamda planlandığı için, plaklar dişlere çok hafif ve kontrollü kuvvet uygular. Hafif ve kontrollü kuvvetler, tedavi sırasında sızı ve rahatsızlıkların en aza inmesi ile, hastanın konforunu arttıran bir özelliktir. Dişleri fırçalamak için çıkarılabilmeleri, tedavi sırasında rahat rahat diş ipi uygulanabilmesi, maksimum ağız hijyeninin tedaviden önceki haliyle devam edebiliyor olması, şeffaf plak tedavilerinin en önem verdiğim avantajları arasında. Ayrıca sporcu hastalarımız için de oldukça avantajlı bir tedavi süreci oluyor. Yakın fiziksel temas gerektiren sporlarda da şeffaf plak tedavileri, yumuşak doku zedelenmelerine sebep olmamalarından dolayı sporcu hastalarımıza güvenle bu tedaviyi uygulayabiliyoruz.

Şeffaf plak tedavilerinde istenen sonuca ne kadar zamanda ulaşılabiliyor?

Geleneksel tedavi yöntemlerinde kullanılan braketlerin kopması, tedavi sürecini uzatan ayrı bir faktörken, şeffaf plak tedavilerinde braket kullanılmadığı için tedavi bu sebeple uzamaz. Şeffaf plaklarda tedavi süreci hastadan hastaya değişen bir durum olsa da, çoğunlukla geleneksek ortodontik tedavilerden daha kısa sürede hasta istediği görünüme kavuşur. Bunun sebebi, şeffaf plak tedavilerinde  planlanan kuvvetin sadece hareket istenen bölgeye uygulanması, geleneksel ortodontik tedavi yöntemlerinde görülen istenmeyen diş hareketlerinin tedavi süresini uzatmamasıdır. 

Şeffaf plaklar en zorlu vakaları bile tedavi edebiliyor mu?

Evet son birkaç sene içinde meydana gelen teknolojik gelişmeler sayesinde, artık çok zorlu vakaları bile şeffaf plaklarla tedavi edebiliyoruz. Çekimli ortodontik tedavileri, derin kapanış, açık kapanış gibi ortodontik maloklüzyonları, ciddi çapraşıklık vakalarını, iskeletsel problemleri, gömük diş sürdürmemiz gereken vakaları ve hatta ortognatik cerrahi hazırlıklarını bile şeffaf plaklar ile tedavi edebiliyoruz.

Şeffaf plak tedavilerinde yeme içme alışkanlıkları nasıl değişiklik gösteriyor?

Şeffaf plak tedavilerinde dişler üzerinde sabit braketler ve teller olmadığından, geleneksel ortodontik tedavi yöntemlerinin aksine yeme-içme konusunda herhangi bir kısıtlama bulunmamaktadır. Hastalarımızın yeme-içme alışkanlıklarını değiştirmesi ile beraber, ılık ya da sıcak içecekler içerken plakların çıkarılmasına gerek yoktur. Bu da hasta için gündelik yaşamından ödün vermeden hayatına devam etmesinde konfor sağlar.

İstenen sonuca ulaşabilmek için şeffaf plakların ne kadar süre ağızda kalması gerekiyor?

Bu çok önemli bir konu, şeffaf plakların istediğimiz etkiyi yaratabilmesi için günde 22 saat  takılı olmaları gerekir. Özel günlerinde plakları 22 saatten az takan hastalarımız, takip eden günlerde kullanım sürelerini uzatarak  takmadıkları saatleri telafi edebiliyorlar. Hasta için kullanım kolaylığı işte burada daha çok öne çıkıyor.

Şeffaf plak tedavisinde doktor kontrolleri nasıl ilerliyor?

Biz ortodontistler, hastalarımızın gülüş tasarımını yapıyoruz aslında. Bu tasarımı en doğru  şekilde planlayabilmek için, hastalarımız bize ilk başvurduklarında bazı fotoğraflarını ve röntgenlerini alıp  analizlerini yapıyoruz. Hastalarımızı konuşturup, güldürürken videolarını çekiyoruz, dudak hareketlerini  değerlendiriyoruz. “Itero” tarayıcı ile ağız içi tarama yaparak, hastalarımızın  ağızlarının üç boyutlu görüntüsünü elde ediyoruz. Elimizdeki bütün verileri üç boyutlu simülasyonla birleştirip, kişiye özel tedavi planını oluşturuyoruz. Tedaviniz başladıktan sonra, 6-8 haftada bir hastalarımızı görüyoruz.

Teknolojik yeniliklerin ortodontik tedavilerdeki etkisinden bahseder misiniz?

Dijital ortodonti sayesinde hastalarımızı daha az seansta, daha hızlı ve konforlu bir şekilde tedavi edebiliyoruz. Ağız içi tarama cihazları ile, büyük ölçü kaşıklarının kullanılmasına gerek kalmadığı için, bulantı refleksi olan hastalarımızın kayıtlarını konforlu bir şekilde alabiliyoruz. Elde ettiğimiz üç boyutlu modelleri bulutta arşivleyebiliyor, aynı zamanda sanal ortamda alternatif tedavi planlarını hastalarımıza sunabiliyoruz. Kısacası şeffaf plaklar, ortodonti tedavisi gören hastalar için zamansal açıdan ve konfor bakımından gündelik yaşamlarına engel olmadan yürütülebilmesi ve güzel geri dönüşler almamız biz ortodontistleri memnun eden en önemli detaylar. Tedavinin planlanması yukarıda da dediğim gibi hastadan hastaya değişebiliyor, lakin tedaviye uygun olan çoğu hastam için, şeffaf plakların kullanımını özenle takip ederek, en iyi gülüşlere sahip olmaları için elimden geleni yapıyorum. Yıllar sonra hem geleneksel ortodonti tedavisini tamamlamış hastalarım, hem de şeffaf plak tedavisini tamamlamış hastalarımın ziyaretleri beni oldukça mutlu ediyor. Gözlerinde gördüğüm içtenlik ve güzel gülüşlerinin mimarı olmak, “iyi ki ortodontist olmuşum” dedirtiyor. Sağlıklı ve güzel gülüşleri inşa etmek meşakkatli bir yol olsa da, aldığım her olumlu geri dönüş, mesleğimi yorulmadan icra etmemi sağlıyor.

Haber & Fotoğraf: Özlem Kara