Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Obezite, en basit tanımı ile vücutta aşırı yağ birikmesi anlamına gelmektedir. Yapılan çalışmalar, şişmanlık oluşumunda genetik faktörlerin yüzde 25 ilâ 40 oranında rol oynadığını gösteriyor. Beslenme alışkanlıklarımızı kontrol altında tutarak hem yemek istediklerimizi yiyebilir hem de sağlığımızı kontrol altına alabiliriz.

TBMM Obezite ile Mücadele Yöntemleri ve Önlemleri Komisyonu tarafından 2022 yılında yapılan araştırmaya göre, Türkiye obezitede Avrupa'da 1'inci, dünyada 4'üncü sırada yer alıyor. Bunun temel sebebi, kalitesiz yani basit karbonhidrat tüketimidir. Diyetisyen Buğra Öztürk, “Genellikle yetişkinler üzerinde çalışıyoruz ancak son zamanlarda bize başvuran yetişkinler, çocuklarını da getirme eğiliminde. Çünkü obez çocuk sayısında büyük artış var” diyerek bizlere konu hakkında bilgilerini aktardı.

“Yeme içme alışkanlığı bulaşıcıdır.”

Uzman diyetisyenlere göre çocukluk döneminde oluşan obezite, hayat boyu taşınıyor. Diyetisyen Buğra Öztürk, yağ hücrelerinin yapısı gereği çoğalma eğiliminde olduğunu ve çoğaldıktan sonra da hacmini genişletmeye meylettiğine dikkat çekti. “Kilo verdiğimizde bu hücrelerin hacmi küçülür, sayısı azalmaz” diyen Öztürk, bu sebeple ergenlik döneminde gelişen obezite hücrelerinin, hayat boyu peşimizi bırakmadığını belirtti. Çocuklar söyleneni değil, yapılanı tekrar ediyor. Diyetisyenler, çocukların evde büyüklerin ne yediğini merak ederek, daha önce hiç tatmadığı brokoli gibi bir sebzeyi bile yediğine dikkat çekiyor. Bu yüzden ebeveynlerin aile içinde sağlıklı beslenme alışkanlığı kazanması, evdeki çocukların geleceği açısından hayati önem taşımaktadır.

“Zayıflama ilacı diye bir şey yok.”

Fazla kilo sorununu kısa yoldan çözmek isteyenlerin en sık başvurduğu çözümlerden biri de çoğunlukla internet üzerinden pazarlanan zayıflama haplarıdır. “Bana göre zayıflama ilacı diye bir şeyin gerçek olma ihtimali yok.” diyen Diyetisyen Buğra Öztürk, böyle bir ilaç olsaydı diyetisyenlik mesleğinin bir amacı olmayacağına dikkat çekti. Zayıflama haplarının vücuttan su atmaya yardımcı olduğunu ve insanların da bu kilo kaybını yağdan azaldığını zannettiğini belirten Öztürk, “Aslında bu durum su kaybetmekle karıştırılır. Kişiler evde tartıya çıktıklarında kendi yağ oranlarını göremedikleri için vücuttan kaybedilen herhangi bir kiloyu sevinçle karşılar. İşin esası öyle değil. Zayıflama sürecine girmeden önce mutlaka tıbbi yardım almak gerekir. Bu haplar kısa süreli kullanımda büyük bir sorun yaratmıyor gibi görünse de uzun vadede iç organlara büyük zarar verir. Karaciğer yetmezliğinden böbrek taşına kadar geri dönülmez sonuçlara yol açabilir” uyarısında bulundu.

Güzellik uğruna kilo vermek…

Kilo vermekle ilgili sık yapılan hatalardan biri de fazla kiloları sadece fiziksel görünüm açısından bir sorun olarak görmektir. Öztürk, kliniğine başvuran fazla kilolu birçok kişinin, popüler kültürün etkisiyle sadece dış görünüşlerini düzeltmek için geldiğini belirtti ve çözümün şok diyetler, tok hissetmek için sadece su içmek gibi yöntemler olmadığını, sağlığı koruyarak kilo vermenin mümkün olduğunu dile getirdi.

Geleneğimiz, Türk mutfağımız…

Türk mutfağı tadını ağırlıklı olarak yağdan alıyor çünkü yağ belli bir sıcaklığa ulaştığında, besinlerin içinde bulunan aromatik tatları ortaya çıkarıyor. Bu kültürel olgu, yüzyıllardır oturmuş ve böylesi bir alışkanlığı değiştirmek oldukça güçtür. Diyetisyen Buğra Öztürk'e göre, küçük dokunuşlarla bunu tersine çevirmek mümkün. Bunlardan bazıları tuz miktarını dengelemek ya da salçayı sulandırarak kullanmaktır. Beslenme eğitiminin önemli olduğunu belirten Öztürk, “Bunu yaşam şekline dönüştürmek bu işin püf noktasıdır.” dedi.

“Kilo almadan hamburger yemek mümkün.”

Kilo alma süreci kişiler farkında olmadan gelişiyor. Temel sebebi de hareketsizlik. Koronavirüs süreci de dünya genelinde bu durumu olumsuz etkiledi. Porsiyonların miktarı ve yediklerimizin içeriği de bir diğer önemli sebep. “İllaki hamburger yiyecekseniz bunu evinizde yapmaya başlamak sizi bir adım ileriye götürecektir.” diyen diyetisyen Öztürk'e göre, karbonhidrat, protein ve yağ dengesini iyi sağlamak ve kilo almadan hamburger yemek de mümkün. 

Aşırı zayıflık, vitamin ve mineral eksiklikleri aynı zamanda çok sayıda rahatsızlığı da beraberinde getirir. Bu yüzden beslenmemizi ve alışkanlıklarımızı gözden geçirmeliyiz. Küçükten büyüğe her insan için sağlık vazgeçilmez bir olgudur. Çevremiz ve ailemizle edindiğimiz sağlıklı bir beslenme şekli insan sağlığı için en değerli yatırım olacaktır.

Haber & Fotoğraf: Sude Anğiş