Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Luthierlik, müzik aletlerinin tamiratını ve üretimini gerçekleştiren meslek türüdür. Bu meslek, geri dönüşüme fazlasıyla katkıda bulunuyor. Metin Doğan, 25 yıldır Aydın Efeler’deki atölyesinde luthierlik yaparak geçimini sürdürüyor. Müzik aletlerini tamir ediyor, yeni enstrümanlar üretiyor. Uzmanlık gerektiren bu mesleğin detaylarını, Metin Doğan bizlere anlatıyor. 

Metin Doğan, bu mesleği seçme sebebini şu sözleriyle açıkladı, “Bu mesleğe gençlik yıllarımda, yakın bir tanıdığımın yanında çırak olarak başladım. Ahşapla olan ilişkim bu şekilde gelişti. Müziğe olan ilgimin verdiği tutkuyla beraber,  bu mesleği seçmek benim için kaçınılmaz oldu."

"Sadece tamirat değil, kişiye özel enstrüman üretirler"

Luthierlik mesleğinden bahsedildiğinde, akıllarda tamirat algısı oluştuğunu belirten Doğan,  “Luthierlik sadece tamirat demek değildir. Örneğin, üst düzey müzikle uğraşan gitar virtüözleri,  genelde kendilerine has gitarların yapılmasını tercih eder. Kendi tarzını oluşturan virtüözler,  farklı sound, ton ve özgünlük istediği için yeni gitar üretirler. Farklı gitar üretiminde kullanılan malzemelerin harmanlanması ile yeni bir vintage gitarın ortaya çıkmasını tercih ederler. Kendi enstrümanını yapmak isteyen diğer bir çoğunluk ise sol elini kullanan kişilerdir.” dedi. 

"Kullanılan malzemeyi tanımak"

Luthierlerin ahşapla olan deneyiminin gelişmiş olması gerektiğini savunan Doğan, “Öncelikle ağacı ve müzik aletlerinde kullanılan materyalleri çok iyi tanımak gerekiyor. Her ağacın farklı genleşme süreleri mevcuttur. Deneyimin önemi burada devreye giriyor. Örnek olarak gitar tamiratını ele alacak olursak, farklı marka ve ağaçlardan oluşan gitarlara uygulanan press gücü,  işlemin şiddeti ve süresi farklılık göstermektedir. Her ağaca uygulanan işlem aynı değildir. Kimi ahşap ilkel yollarla dokunuş isterken, kimi ahşaplar teknoloji gücüne ihtiyaç duyar.” ifadelerini kullandı.

 "Bu meslek sevgi ve sabır ister" 

Mesleğin püf noktasının  sevgi ve sabır olduğuna değinen Doğan, “Uzun yıllardan beridir bu meslekle meşgulüm. Bu mesleği sevmeden yapmak neredeyse imkansıza yakındır. Oldukça sabır isteyen bir meslektir bu. Belirli dönemlerde müşterilerin yoğunluğunu göz önünde bulundurursak, acele etmek kesinlikle tercih edilmemelidir. Ağacın belli bir dinlenme süresi vardır. Gerekli süre zarfından daha erken davranıldığı zaman ilerleyen süreçte sap atması, entonasyon (ses ahengi) bozukluğu ve farklı arızalar gerçekleşebilir. Bu yüzden sabırlı olmak gerekiyor.” diyerek belirtti.

"Luthierliğin zorlukları"

Her meslekte olduğu gibi luthierlik mesleğinin de zorlukları mevcuttur. Mesleğine dair en büyük zorluk ve sıkıntıları Doğan, “Kimi zaman markaların mevcut üretiminde, kimi zaman da kullanıcının gerçekleştirmiş olduğu boya ve cila işlemleri, tamir sürecinde aksaklıklar meydana getirebiliyor. İlk olarak ahşaba cila uygulanmadan önce renklendirme yapılır. Bazı kullanıcılar daha iyi bir görünüme kavuşması için çeşitli boyalar kullanarak bilinçsizce ahşaba zarar verebiliyor. Daha sonra gerçekleştirilen ekstra zımpara işlemi ağacın kalitesine doğrudan etki edebiliyor. Tabii ki bu kullanıcıları bilgilendirmekte bize düşüyor.” sözleriyle ifade etti.

"Geri dönüşüm, tadilatın önemi ve ekonomik boyutu"

Luthierliğin doğaya katkıları da bulunmaktadır. Farklı şekillerde geri dönüşümün gerçekleştiğinin altını çizen Doğan, “Tabii ki kurtarılan her enstrüman doğaya katkı sunmaktadır.  Aynı zamanda çeşitli  ağaç gövdelerinden ve farklı materyallerden tasarruf etmek demek. Bu geri dönüşüm, yeni bir enstrüman ücreti yükünü ortadan kaldırıyor. Bazı durumlarda, manevi olarak hediye ve yadigar olan müzik aletlerinin maneviyatını koruma güdüsünü taşıyor. Buna örnek verecek olursam, sık karşılaştığım durumlardan birisi de, uzun yıllar müzikal geçmişi olan bir kullanıcı, yıllar sonra müziğe başladığı daha alt segment olan müzik aletini revize ederek manevi bir boyut  yüklüyor.” cümlelerine yer verdi.

Metin Doğan, gençleri Köprülü Mahallesi’nde bulunan atölyesine davet ediyor. Çırak yetişmediğinin altını çizen Doğan, “Dünyada her mesleğe ihtiyaç var. Bu meslek de geri dönüşüm açısından oldukça önemli. Gençleri teşvik etmek amacıyla atölyeme bekliyorum.” diyerek sözlerini noktaladı.

Haber&Fotoğraf: Egecan Yapsık