Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Özellikle kışın üzerine tarçın eklenerek tüketilen salep, pahalı olmasıyla dikkat çekmektedir. Marketlerde paketlenmiş ve toz formlarda satılan bu içeceğin doğal halini bulmak zordur. Bu konu için Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Hilal Şahin Nadeem ve salep bitkisini kullanarak 1957’den beri Aydın’da doğal salep yapan Ethem Zorlu ile röportaj gerçekleştirdik.

Kıymetli ve zahmetli bir ürün olan salep soframıza gelene kadar toplanma, kurutulma, kaynatılma gibi aşamalardan geçmektedir. Alanı gıda teknolojisi olan, 9 yıldır Aydın Adnan Menderes Üniversitesi’nde görev yapan ve son zamanlarda gıda atıklarının değerlendirilmesi için çalışmalar yürüten Prof. Dr. Hilal Şahin Nadeem salep bitkisi için endemik olan orkidelerden elde edildiğini ve ülkemizin hemen hemen her bölgesinde yetişebileceğini ifade etti.

Kuvvetli ürün salep

Yüksek rakımı seven, soğuğa uyumlu bir bitki olan salep, ‘Süs Bitkileri Yetiştiriciliği’ sertifikasına sahip olan kişiler tarafından satışa ve üretime sunulmaktadır. Nadeem, “Ülkemiz sahip olduğu iklim bakımından çok şanslıdır. Her bölgede yetişebilir fakat öne çıkan illerimiz Muğla, Isparta, Burdur, Manisa, Kastamonu, Yozgat ve Kahramanmaraş’tır.” şeklinde salep bitkisinin yetiştiği alanlardan bahsetti.

Salep bitkisini Muğla’dan temin ettiklerini söyleyen Ethem Zorlu, salebin içeceğe dönüşme hikayesinden şöyle bahsetti: “Tarladaki bitkinin soğanı dediğimiz kısmını çiftçi kazıyor ve kaynatıyor. Kaynattıktan sonra kurutuyor ve son olarak bize ulaştırıyor. Biz bunu öğütüyoruz ve içmeye hazır hale getiriyoruz.”

Bilinçli çiftçi bilinçli tarım

Kontrollü yapılan salep yetiştiriciliğinin devamlılığını sağlamak adına bitkinin kökündeki yumruların toplanırken bir tane bırakılması gerekmektedir. Gıda Mühendisi Nadeem bitki yetiştiriciliği konusunda, “Kontrollü ekim şarttır. Bilinçli çiftçinin yetiştirmesi gereklidir ki orkide habitatının devamlılığı sağlansın. Salep koruma altındaki endemik bitkilerdendir. Ticaretinin yapılmaması için dikkat edilmeli ve gerekli önlemler alınmalıdır.” şeklinde konuştu.

Pahalılığıyla cep yakıyor

Pahalı olma sebebi için, “2000 tane orkide kökünden yaklaşık 7-8 kilogram salep çıkmaktadır. Salep yetiştiriciliği ciddi ve uzun bir süreçtir. Ürün miktarının az olması pahalı olmasını etkiler.” ifadelerini kullanan Nadeem, kişilerin bu pahalılık nedeniyle marketlerde satılan toz formdaki paketli saleplere yöneldiğinin altını çizdi.

Bu kadar pahalı olmasına karşı hala doğal salep bitkisini kullanan pastane sahibi Ethem Zorlu, talebin çok olduğunu ve yıllardır aynı tarifle bugünlere geldiğine değindi. İşletmeci Ethem Zorlu, “Salebin ilgi çekici yanı aromasıdır. Marketlerde doğal salep kullanmak yerine salep aroması kullanılır. Biz öğüttüğümüz salep bitkisine az miktarda şeker ekleyerek sütle birlikte kaynatıyoruz.” ifadeleriyle reçetelerine dikkat çekti.

Son olarak tüketicinin aldatılma açısından dikkat etmesi gerektiğini vurgulayan Nadeem, “Tüketici olarak doğal olanı tercih etmek hem sağlık hem de sürdürülebilirlik açısından doğru olandır.” diyerek sözlerini noktaladı.

Yoğunluğu ve damakta bıraktığı tatla birlikte kış günlerinin vazgeçilmezi olmaya devam eden salep hakkında bizlere bilgilerini aktaran Prof. Dr. Hilal Şahin Nadeem’e ve yıllardır hizmet veren pastane işletmecisi Ethem Zorlu’ya teşekkür ederiz.

Haber: Şevval Kalkan