Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Aydın'ın Köşk ilçesine bağlı köylerde sağlık hizmetine erişimde vatandaş memnuniyeti yüksek olsa da kırsaldaki asıl geliştirilmesi gereken konuların hizmetin niteliği ve hasta deneyimi olduğu anlaşıldı. Görüşülen vatandaşlar genel olarak ulaşım kolaylığından memnun olsa da, randevu sürelerinin uzunluğu ve hekimlerle iletişim konularında beklentilerini dile getirdi. Hekimler de sağlık sorunlarının iyileştirilmesi ve tedavi süreçlerinde gerekli güncellemeler yapılması konusunda vatandaşlarla hemfikir olduklarını belirttiler.

Sağlık hizmetlerine erişim, kırsal bölgelerde yaşayan vatandaşların yaşam kalitesini doğrudan etkileyen temel konulardan biridir. Aydın’ın Köşk ilçesine bağlı Güzelköy ve Başçayır köylerinde gerçekleştirilen görüşmeler, kırsalda sağlık hizmetlerinde kaydedilen ilerlemeleri gözler önüne serdi. Vatandaşların büyük çoğunluğu, sağlık ocaklarının yakın konumu ve düzenli doktor ziyaretleri sayesinde hizmetlere erişimden genel olarak memnun olduklarını ve ulaşım konusunda eskisi gibi büyük sıkıntılar yaşamadıklarını belirtti. Bu durum, kırsalda yaşayan vatandaşların sağlık hizmeti altyapısında şehir merkezleriyle aradaki farkı kapattığını gösterdi. Ancak, bazı vatandaşların dile getirdiği  denetim mekanizmalarına dair beklentiler, sistemin nitelikli hizmet sunumu ve hasta-hekim iletişimi gibi daha derin yapısal konulara odaklanma ihtiyacını işaret etmektedir. Köşk köylerindeki vatandaşların yanı sıra, Başçayır Aile Hekimi İlker Soner ve Köşk Hastanesi’nde görev yapan Ömer Usta'nın değerlendirmeleriyle, kırsal sağlığın mevcut durumu ve iyileştirilmesi gereken alanlar ele alındı.

Ulaşım kolaylığı sağlandı, şimdi sıra hasta-hekim ilişkisinde

Genel olarak vatandaşlar, sağlık hizmetine erişimde sorun yaşamadıklarını belirtti. Ulaşımda sıkıntı çekmediklerini; yaşadıkları yerde sağlık hizmetlerine kolayca ulaşabildiklerini ifade ettiler. Sağlık ocağının konumu ve hizmetlerden genel olarak memnun olduğunu belirten bir köy sakini Mustafa Kılıç: “Burada sağlık ocağına ihtiyaç yok, israf olur. Zaten köyümüz küçük ve sağlık ocağı çok yakında. Üstelik her hafta köye doktor da geliyor.” dedi. Ancak, bazı vatandaşlar hizmetin kalitesi ve hekim ilgisi konusunda endişelerini dile getirdi. Güzelköy’de yaşayan Mustafa Avcı, yaşadığı bir deneyimi şu sözlerle aktardı:"Randevu alma süreçleri genelde uzun beklemeyi gerektiriyor. Ekim ayında çocuğumuza randevu aldığımızda, randevu dört ay sonrasına, Şubat ayına verildi. Çocuğumun durumu nedeniyle doktora 'Bu bekleme süresinde ne yapmalıyız?' diye sordum.”

Doğal yaşam sağlık getirse de: Bütçe ve mesafe engeli

Kırsal yaşamın getirdiği doğal beslenme alışkanlıkları, yöre sakinlerinin sağlık durumunu olumlu etkiliyor. Güzelköy’de yaşayan yaşlı bir teyzemiz, Mürüvvet Çetinkaya kendi sebze ve meyvesini tüketerek fazla hastalanmadığını dile getirdi. Çetinkaya, “Kırsal kesimdeki yaşlı insanlar, doğal beslendiği için sağlıklı yaşıyor.” dedi. İmplant maliyetlerinin yüksek olması nedeniyle bu tedaviyi yaptıramadığını ifade eden Mürüvvet Hanım, “İmplant pahalı olduğu için yaptıramadım. Devlet tarafından yapılan dişler de damağımı tutmuyor, o yüzden takamıyorum.” sözleriyle maliyetlerin tedavi seçeneklerini nasıl etkilediğini gözler önüne serdi. Öte yandan, Güzelköy’e nazaran Başçayır köyünde sağlık ocağının bulunması vatandaşlarda hizmet memnuniyeti açısından artı bir etkendir. Aile Hekimi İlker Soner de bu durumu, “Aile hekimliğinde bence eksik bir şey yok, her şey var. Laboratuvar dâhil.” diyerek destekledi. Bununla birlikte, hizmete ulaşım mesafesi, özellikle düzenli tedavi gerektiren durumlar için lojistik bir zorluk olarak ortaya çıktı. Başçayır’da yaşayan Semiha Okumuş, fizik tedaviye gitmek için üç araç değiştirmek zorunda kaldıklarını belirterek, “Bu bizim gibi yaşlılar için çok zor oluyor.” dedi. Bu durum, ulaşım sıkıntısının, fizik tedavi gibi düzenli ve sürekli alınması gereken hizmetlerin alınmasını güçleştirdiğini göstermektedir. Okumuş, bu zorlukları aşmak için fizik tedavi hizmetinin köylerine sağlanmasını talep etti.

Hekimlerin tespitleri: Mekan yetmezliği, bulaşıcı hastalıklar ve güvencesizlik

Hekimler Soner ve Usta, kırsalda karşılaştıkları derin yapısal sorunlara dikkat çektiler. Soner, hizmet kalitesini artırmak için öncelikle eğitimin şart olduğunu belirtti. Usta da benzer şekilde, hastalara ilaç kullanımı ve dozaj takibi konusunda sürekli tekrar yapmak zorunda kaldığını belirterek hastaların tedavi sürecini takip etmekte ve ilaçlarını düzenli kullanmakta zorlandıklarını ifade etti. Soner, görev yaptığı bölgede poliklinik binası yetersizliği nedeniyle dokuz farklı köye, hizmeti seyyar ve geçici alanlarda sunmak zorunda kaldıklarını belirtti. Her iki hekim de kırsal bölgelerde tansiyon, şeker ve kalp gibi kronik hastalıkların yaygın olduğunu, Usta ise şehir merkezlerine kıyasla kırsal alanlarda uyuz gibi bulaşıcı hastalıkların daha sık görüldüğünü ekledi. Bu fiziki ve çevresel sorunlara ek olarak, sosyal güvencesizlik de tedaviye erişimde zorluk yaratmaktadır. Soner, sosyal güvencesi olmayan vatandaşların, ilaçların yüksek maliyetleri nedeniyle tedavi süreçlerinde zorluk yaşadıklarını belirtirken; Usta da, “Köylerde sağlık güvencesi sıkıntısı vardır. Bu konuda kırsal kesimde yaşayan vatandaşlara destek sağlanmalıdır.” sözleriyle sorunun aciliyetini vurguladı. Hekimler, kırsal sağlık hizmetlerinin sürdürülebilirliği için somut çözüm önerileri de sundu. Usta, öncelikle kırsalda hizmeti güçlendirmek için köylerde sağlık ocağı açılması gerektiğini vurguladı. Ayrıca, halkın bilinç düzeyini yükseltmek amacıyla, daha ufak yerlerde belli aralıklarla sağlık görevlileri tarafından halka eğitim verilmesi gerektiğini belirtti. Soner de bu çözümü destekleyerek, kalıcı iyileşme için halkın eğitim düzeyinin yükseltilmesini en önemli adım olarak öne sürdü.

Sonuç olarak, Aydın’ın Köşk ilçesine bağlı köylerde yürütülen bu görüşmelerde, vatandaşların büyük çoğunluğunun kırsal kesimdeki sağlık hizmetlerine fiziki erişimde önemli bir sorun yaşamadıkları ve bu durumdan genel bir memnuniyet duydukları görüldü. Bu, temel sağlık hizmetlerinin kırsal alana başarıyla ulaştığını gösterir. Ancak, temel hizmetlerin varlığı olumlu bir tablo çizerken, asıl geliştirilmesi gereken alanların hizmetin niteliği ve hasta deneyimi olduğu anlaşıldı. Vatandaşlardan gelen geri bildirimlerde, uzun randevu süreleri ve hasta deneyimi kalitesine dair beklentilerin ön plana çıktığı; implant gibi tedavilerin maliyeti ve fizik tedaviye gitmenin gerektirdiği yüksek lojistik yükün ise bazı hizmetlere erişimi zorlaştırdığı tespit edildi.

Öte yandan, sağlık çalışanlarının ifadeleri, sistemin köklü sorunlarına dikkat çekerek çözüm yolları sundu. Hekimler, eğitim eksikliği, okuryazarlık oranlarının düşüklüğü ve sosyal güvencesizlik gibi yapısal etkenlerin tedavi süreçlerini güçleştirdiğini dile getirdi. Poliklinik yetersizliği nedeniyle hizmetin geçici mekânlarda sunulması gibi fiziki altyapı eksiklikleri de iyileştirilmesi gereken konular arasında yer aldı. Sonuç olarak, kırsalda sağlık hizmetlerinin daha etkili ve kapsayıcı hale getirilmesi için, temel hizmetlerin sürdürülmesinin yanı sıra, hem vatandaşların hem de hekimlerin ortak beklentisi doğrultusunda bilinç düzeyini artırıcı eğitimler ve kurumsal altyapının ivedilikle güçlendirilmesi gerektiği ortaya çıktı.

Bize değerli vakitlerini ayıran köy halkına, Başçayır Aile Hekimi İlker Soner’e ve Köşk Hastanesi’nde görev yapan Ömer Usta’ya  teşekkür ederiz.

Haber: Büşra Oflaz