Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Anadolu'nun gizemli coğrafyası Kapadokya, mistik atmosferiyle ve benzersiz kaya oluşumlarıyla dikkat çekiyor. Doğal güzelliklerinin yanı sıra tarihi dokusuyla da dikkat çeken bölge her yıl binlerce yerli ve yabancı turisti ağırlıyor. Bölgenin tarihi ise binlerce yıl öncesine dayanıyor ve mistik yapılarıyla merak uyandırıyor. Kapadokya, Türkiye'nin kültürel ve turistik açıdan en önemli destinasyonları arasında yer alırken bölgedeki turizm faaliyetleri de her geçen yıl artarak devam ediyor.

Kapadokya'nın zengin tarihi ve eşsiz kültürünü tanıtan,15 yıldır Turizm Rehberi olan Murat Özdemir, Kapadokya'nın tarihi ve kültürel mirası hakkında bizlere bilgiler verdi. Son yıllarda giderek artan Kapadokya'ya özel otel mimarisi ve dokusunun oluşmasından dolayı 35 yıldır otelcilik sektöründe bulunan Kenan Bilgin de Kapadokya'nın son yıllarda otelcilik sektöründe önemli bir büyüme ve değişim sürecininin nasıl yaşandığını açıkladı. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü  Dr. Öğr. Üyesi  Hasan Tuncer ile yaptığımız derinlemesine görüşmede bölgenin büyüleyici hikayeleri ve önemli mirası hakkında bizlere bilgiler aktardı.

Medeniyetler diyarı Kapadokya

Kapadokya bölgesinin en önemli tarihi olayları hakkında bilgi veren Dr. Öğr. Üyesi Hasan Tuncer, “M.Ö. 2000 yılında Asur ticaret kolonileri çağı ile birlikte yazı Anadolu topraklarında keşfedilmiştir. Roma İmparatorluğu’nun Kapadokya bölgesine gelmesiyle Hristiyanlık yayılmıştır. Kapadokya, antik çağlardan itibaren birçok medeniyetin yaşadığı ve etkileşimde bulunduğu bir bölge olmuştur. Hititler, Frigyalılar, Lidyalılar, Persler ve Helenistik dönemde Büyük İskender'in fetihleriyle Kapadokya'nın tarihi şekillenmiştir. Birinci yüzyılda Kapadokya'da Hristiyanlık inancının yayılmasında etkili olan Aziz Basil, Aziz Gregorius gibi azizlerin yaşadığı ve çalıştığı bir bölge olmuştur. Bu döneme ait kayalara oyulmuş kiliseler ve manastırlar bu izleri taşır. Kapadokya, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde de önemli bir yerleşim yeri olmuş, bu dönemde birçok tarihi eser inşa edilmiş ve kültürel etkileşim yaşanmıştır.” şeklinde konuştu. 

Kapadokya turistler için keşfedilmeyi bekleyen bir hazinedir

Kapadokya'da turizmin en çok etkilediği sektörün otelcilik olduğunu belirten Bilgin, neden bu kadar rağbet gördüğü ile alakalı şunları aktardı: “Kapadokya bölgesinde turizm kültürünün yaygın olmasından dolayı otelcilik sektörünün çok fazla ilgi gördüğünü söyleyebilirim. Peri bacalarıyla süslenmiş bu muazzam coğrafya, dünya üzerinde benzersizdir ve turistler için keşfedilmeyi bekleyen bir hazine gibidir. Bu bölgede turistlerin kalitesi ve bakış açıları diğer bölgeler gibi olmadığından, sahil şeridindeki tatil beldelerimize nazaran daha mistik bir yapıya sahip olduğu için bölgesel olarak her yıl turist çekme açısından ilk sıralarda yer alıyor.” dedi.

Kapadokya'nın turizm endüstrisindeki değişim ve gelişim süreci

Kapadokya'daki turizmin başlangıç zamanlarına değinen Özdemir, geçmişten günümüze ne aşamalardan geçtiği hakkında bizlere şunları aktardı: “90'larda sadece vadi turları için ziyaret edilen Kapadokya, 2000'lerin başında balon turlarının artmasıyla turizm açısından ekstra bir ağ oluşturdu. Dünyada en fazla balonun uçtuğu bölge Kapadokya’dır. Özellikle Uzak Doğu ülkelerinden gelen turistlerin ilgisi balon turizmini ön plana çıkardı. Bu artışta sosyal medyanın etkisi büyüktür. Videolu balon paylaşımları, turistlerin ilgisini çekerek Kapadokya'yı ziyaret etmelerine neden oluyor. Turizm patlaması 1988'de başlamış olsa da, bölgedeki otel eksikliği turistler için sıkıntı yaratmıştır ancak sonrasında otelcilik sektöründe ve turizmde gelişmeler yaşanarak bölgenin turizm potansiyeli artırılmıştır.”

Kapadokya'nın sanat ve mimari mirası

Tuncer, Kapadokya bölgesindeki mimari dokuların günümüzdeki görünümü ve önemi konusunda şunları belirtti: “Bölgenin sanat ve mimarideki rolüne baktığımız zaman Derinkuyu ve Kaymaklı yer altı şehirleri, Göreme Açık Hava Müzesi, Paşabağları, Üç Güzeller gibi tarihi yerler günümüzde yerli ve yabancı turistler tarafından ziyaret edilmektedir. Bu yerlerin çeşitli mimari özellikleri vardır. Göreme Açık Hava Müzesi’nde kiliseleri, şapelleri görebilmekteyiz. Aynı zamanda yer altı şehirlerinde bulunan eski çağlardan kalma yemekhaneler ve dini ibadethaneler günümüze kadar sağlam bir şekilde varlıklarını sürdürmüşlerdir. Kapadokya'da bulunan kayalara oyulmuş kiliseler ve manastırlar bölgenin Hristiyanlık dönemindeki sanat ve mimari etkisini yansıtır. Bu yapılar kayaların içine işlenmiş freskler, ikonalar ve mimari detaylarla süslenmiştir.”

Bölgenin doğal yapısını korumak için sürdürülebilir turizm sertifikası zorunluluğu

Kapadokya'da turizm sektöründe sürdürülebilirliğin sağlanma koşulları hakkında Bilgin, “Kapadokya Alan Başkanlığı’nın bu konuda yaptırımları ve izinleri vardır. Onların kontrolünde işler yürümektedir. 2023 yılında yürürlüğe giren Sürdürülebilir Turizm Sertifikası zorunluluğu getirilmiştir. Bu sertifika bir turizm işletmesinin çevresel, sosyal ve ekonomik açıdan sürdürülebilirlik ilkelerine uygun olduğunu gösterir. Turistler de sertifikası olan işletmeleri tercih ederek çevresel ve sosyal sorumluluğa destek vermiş olurlar. Bu belge, turizm endüstrisinde sürdürülebilirlik bilincinin artırılmasına ve sektörün daha çevreci ve sosyal açıdan duyarlı hale gelmesine katkı sağlar.” şeklinde konuştu.

Yerli vatandaşların da turizme katkısı var  

Kapadokya'daki kaya evlerinin çoğunlukta olduğunu ve yıkılan ya da restore edilen yapıların ne amaçla kullanıldığına dair Özdemir, “Dönüştürülmesi bölgenin kültürel mirasını korumaya ve turizmin gelişimine katkı sağlamıştır. Bu coğrafyada bulunan kaya evlerin çoğu zaman bakım ve restorasyon gerektiren yapılar olduğunu biliyoruz. Bir dönem bu kayaların yıkılacağı düşünülüyordu ancak bu durum bölgenin kültürel mirasına ciddi zarar verebilirdi. Neyse ki bazı kaya evlerin sahipleri evlerini yıktırmak yerine otel olarak dönüştürmeyi tercih ettiler. Bu karar hem tarihi yapıların korunmasına hem de bölgedeki turizmin gelişimine olumlu katkı sağlamıştır. Aslında yıkılıp yok olacak olan bu tarihi yapıların otel olarak yeniden hayata döndürülmesi bölgedeki halkın turizme ekstra bir katkı sağlamasına yardımcı oldu.” dedi.

Kapadokya’da balayı turizmi oluşmuştur

Kapadokya'nın turizm sektöründeki gelişmeleri ve yerli turist odaklı trendler hakkında Özdemir, “Kapadokya yerli halkın tatil yapıp, gezebileceği yerler arasında kişiyi maddi anlamda en çok zorlayan bölgelerden birisidir. Öncelikle deniz yok ve iş imkanı yok. Örnek veriyorum İsrail'de olan savaş hali burayı etkileyebiliyor. Koronavirüs zamanı zaten tamamen etkilenmiştir. Yani Kapadokya çok zarif bir bölgedir. Bölgede hızlı değişimler yaşanıyor gibi görünüyor çünkü Kapadokya yerli turistlerin ilgisini çeken balayı turizminin önde gelen merkezlerinden biri haline gelmiş durumdadır. Aslında Kapadokya'da yeni bir turizm türünün doğuşunu gözlemliyoruz.” şeklinde konuşarak sözlerini noktaladı.

Haber: Mustafa Çölyen