Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Burdurlu kadınların kozalak, dağ çileği, yaban mersini ve birçok güzel orman bitkisini bir araya getirerek oluşturduğu görsel şölen Avrupa’da kapıları süslüyor. Ülkemizden Almanya, Hollanda, İngiltere ve Danimarka başta olmak üzere birçok Avrupa ülkesine ihraç edilen süsler, hem emekçi kadınlara hem de beldelerine katkı sağlıyor. 

Burdur’un Bucak ilçesine bağlı Kocaaliler (Melli) Beldesi’nde kadınların yaptığı el emeği süsler birçok Avrupa ülkesine ihraç ediliyor. Kadınların; yaban mersini yaprağı, sandal ağacı dalı gibi yapraklı orman bitkilerini kullanarak yaptığı çelenkler, çemberlere tellerle sarılıyor. Bu çelenkler, meyve ve çeşitli bitkilerle renklendiriliyor.  Sezonda 600 bin adet süs amaçlı yapılan çelenklerden elde edilen kazanç yaklaşık 20 milyon TL’yi buluyor. Kocaaliler Beldesi’ndeki kadınlara iş imkânı sağlayan çelenk işi birçok haneye ekonomik kazanç getiriyor.

Avrupa’ya 600 bin adet sevkiyat gerçekleştiriliyor

Kocaaliler Beldesi’nde çelenk işlerini yürüten aynı zamanda yapılan süs çelenklerin yapımında kullanılan ham madde ve ham madde temini hakkında düşüncelerini aktaran Fatih Yüce, “Üretim sorumlusuyum. 23 yıldır bu işi icra etmekteyim. Çelenkler için kullandığımız ham maddelerimizi genellikle doğadan temin ediyoruz. Çelenk yapımında sandal ağacı, yaban mersini dalı, dağ çileği, okaliptüs, kızılcık, süs patlıcanı, süs biberleri, kuş üzümü, sarmaşık, tesbih çiçeği, çam kozalağı, ardıç tohumu ve bunlar gibi göze hitap eden birçok bitki kullanmaktayız.” sözleriyle açıkladı. Üretim miktarı ve Avrupa’ya olan sevkiyatlarını anlatan Yüce, “Sezon başında yaklaşık 120-130 arasında haneye ham maddeleri dağıtarak çelenklerin üretimine başlıyoruz. Yapılan süs çelenklerini akşam saatlerinde evlerden toplayarak soğuk hava deposuna muhafaza edip stok yapıyoruz. 2 günde bir kez olmak üzere nakliyesini sağlayıp sevkiyat gerçekleştiriyoruz. Başta Hollanda, Almanya, İngiltere ve Danimarka olmak üzere ürünlerimizi ihraç ediyoruz. Sezon geldiğinde özel soğutma sistemli (frigolu) tırlarla sevkiyat yapıyoruz. Sezon sonu sevkiyatlar bittiğinde ise 600.000 adede yakın çelenk üretimini gerçekleştirmiş bulunuyoruz. Yaptığımız ihracat sonucunda ise yaklaşık 15-20 milyon TL para girişi sağlanıyor. Dolayısıyla yaptığımız bu ihracatla beldemize güzel bir katkıda bulunmuş oluyoruz.” sözleriyle, beldelerine sağladıkları iş olanağını ve ihracat yaptıkları ülkeleri anlattı. 

“Kadınların bu işi yapmasından gurur duyuyorum”

Çalışan olarak başladığı işte şu an ustabaşı olarak çalışan ve koordinasyonu sağlayan Münevver Atik, bu işe nasıl başladığını şu sözlerle ifade etti: “Ben Münevver Atik, 57 yaşındayım ve iki çocuğum var. 22 senedir çelenk işinde çalışıyorum. Bu işe 2001 yılında çalışan olarak başladım. 2003 yılından bu yana ustabaşı olarak devam ediyorum. Burada bana ‘Münevver Çavuş’ diye hitap ederler. Çelenk işini yapmak isteyenlere ve işe yeni başlayan kadınlara bu işi öğretiyorum. Bu iş dışında, kış aylarında orman işlerine gidiyorum. Ancak asıl mesleğim terzilik. İşe ilk başladığım zamanlarda çelenkleri evde yapıyordum. Ben çalışıyorum ve ailemize bu şekilde maddi destek sağlıyorum.” dedi.

Çelenk işini yapan kadınların emeğini, iş gücüne değinen Atik,  “Bizim bünyemizde yaklaşık 120 kadın çalışan bulunmakta. Günde ortalama 30-40 tane çelenk yapan kadınlar var, bu sayı bazen 100’e kadar çıkabiliyor. Çelenklerin tasarımını ben belirliyorum. O gün içerisinde kullanılacak malzemeleri söylüyorum ve çelenkler o tasarıma göre yapılıyor.  Yaptığımız işin kaliteli olmasına özen gösteriyoruz, malzemelerimizin canlı, çürüksüz ve özenli olması önem veriyoruz. 20 çeşit modelimiz var. En çok sevilen tasarımlarımız, kırmızı renklerin yoğun olduğu yabani çilek, kırmızı yuvarlak biberler ve kızılcık kullandığımız çelenkler.” cümleleriyle çelenk tasarımlarına dair bilgileri aktardı. Sözlerinin sonunda ise Münevver Atik “Bir kadın olarak bu işi yapan, çalışan kadınlarla gurur duyuyorum. Kendi paralarını kazanıp geçimlerini sağlıyorlar. Ağustos ayının sonunda sezon başladığında Kocaaliler’e, Çelenk Festivali’ne herkesi bekleriz. Tüm kadınların çalışıp kendi ayakları üstünde durmasını, bir kadın olarak ekonomik özgürlüğünü kazanmasını isterim. Kız çocuklarımızın okuması ve donanımlı kadınlar olması en büyük temennim.” ifadelerine yer verdi

Hane bütçesine bir katkı

Çelenk işinde çalışan 51 yaşındaki Havva Elibol, kazancıyla aile bütçesine katkı sağladığını ifade ediyor. Elibol, “Ben Havva Elibol, 51 yaşındayım, evliyim ve bir çocuğum var. 20 senedir çelenk yapıyorum. Bu iş dışında başka bir iş yapmıyorum. Bir günde en fazla 40 tane çelenk yapıyorum. Süsleri, bize getirilen malzemelerle evde yapıyoruz. Hem evimin işlerini yapıyorum hem de vakit buldukça çelenkleri yapıyorum. Yalnızca kadınlar değil, eşlerimiz de bize yardım ediyor. Bir kadın olarak bu işi yapmaktan gurur duyuyorum. Okuyan bir çocuğum var ve yaptığım iş, aile bütçemize katkı sağlıyor. Yorulduğumuz da oluyor ama yorgunluğuna değiyor.” sözleriyle, eşlerinden yardım aldığını ve çalışmaktan gurur duyduğunu belirtti.

Karaaliler beldesine kazanç sağlayan renk dolu çelenkler, yıllardır yapılmaya devam ediyor. Bir kültür haline gelen çelenk yapımı, beldenin sembollerinden biri. Karaaliler halkı, herkesi beldelerine bekliyor. Bu güzel röportaj için Münevver Atik, Havva Elibol, Fatih Yüce’ye ve Karaaliler’deki kadınlara teşekkür ederiz. 

Haber&Fotoğraf: Evrim Tuna Şahin