Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

İzmir’in Ödemiş ilçesinde yüzyılı aşkın süredir kurulan, yerli kadınların kendi ürettikleri kanaviçe, iğne oyaları, takılar, çantalar, amigurumi bebekler, örgü işleri ve özel dikim elbiseleri sattıkları Kadın El Sanatları Pazarı, Ödemişli kadınların geçim kaynağı olmaya devam ediyor. Hem yöresel ürünlerin satıldığı hem de her zevke göre ürünler bulunabilen Ödemiş Kadın El Sanatları Pazarı, aynı zamanda renk cümbüşlerinin ve güler yüzün hâkim olduğu turistik bir mekân.

Ege Bölgesi’nin en büyük pazarı olmasıyla bilinen Ödemiş cumartesi pazarında, Üç Eylül Tayyare Parkı içerisine kurulan Kadın El Sanatları Pazarı, çevre illerden ve ilçelerden gelen yerli turistlerin sıkça uğradığı bir pazar. Kadının toplumdaki yeri gün geçtikçe değişiyor, her işte ve her yerde var olmak artık toplumca normal karşılanıyor. Kadın işi ve erkek işi gibi tanımların yavaş yavaş ortadan kalkması, her cinsiyetin istediği takdirde istediği işi yapabilmesi, Kadın El Sanatları Pazarı’nda çok net görülebiliyor. 

“Mesleklerin cinsiyeti olmaz” 

Kadın El Sanatları Pazarı’nın 13 yıllık esnafı Melahat Güray, “Yaptığımız iş çok kıymetli, bir kadın olarak gelişime çok da açık olmayan bir toplum içerisinde pazarcı olmak önceleri hor karşılanıyordu. Artık insanlar alıştı ve destekler hâle geldi. Ben burada çocuklarıma, evime ve aileme ayırdığım zamandan kalan sürede çok büyük emekler vererek yaptığım işlerimi satıyorum. Ödemiş halkı, genellikle bizden alışveriş yapmıyor fakat dışarıdan turlarla gelen insanlar buraya gelerek çok sık alışveriş yapıyor. Özellikle pandemiden sonra malzemelere gelen zamlar üretimi etkiledi ve fiyatlar çok arttı. Yine de burada olup bu işi yapmaktan çok mutluyum. Kadınlar mutlaka bir iş yaparak kendi geçimlerini sağlamalılar. Mesleklerin cinsiyeti olmaz.” diyerek kadınların iş hayatında etkin olması gerektiğini vurguladı. 

“Takı tasarlamak benim için meditasyon yapmakla eş değer” 

Ödemiş Kadın El Sanatları Pazarı’nda, tasarladığı takıları satan Nesrin Özer, “Ben ilk başlarda hobi olarak kendime, tanıdıklarıma takılar yapıyordum. Bunun bir iş hâline dönüşeceğini düşünmüyordum. 25 yıl önce eşim bu pazarın kurulduğunu ve benim de belki satış yapabileceğimi söyledi. Neden olmasın diye düşünerek burada tezgâh açmaya başladım. Her gün heyecanla yeni şeyler üretmek istedim ve 25 yıldır burada esnafım. Bu pazar çok eskiden beri kuruluyor, çok fazla satıcı gelip gidiyor. Herkesin ayrı bir telaşı var, herkesin kafasında ‘acaba satabilir miyim?’ düşüncesi mevcut. Ben buradan çok fazla para kazanan kimse görmedim fakat aile ekonomisine ciddi faydalar sağlandığına şahidim. Ayrıca bir hobinin olması ve bunun satılarak paraya çevrilmesi çok hoş. Yaptığın iş motivasyon kaynağın ve amacın oluyor. Takı tasarladığım için stres atacak başka bir şeye ihtiyaç duymuyorum, benim için meditasyon yapmakla eş değer.” dedi. 

“El emeğinin pazarlığı olmamalı” 

Kadın El Sanatları Pazarı’na alışveriş yapmak için Muğla’dan gelen Büşra Karademir, “Burada yapılan ve satılan her ürün çok güzel görünüyor. Özellikle bu tarz el sanatlarıyla uğraşan kişilerin burada yapılan ürünleri görüp fikir alması için mükemmel bir yer. Onlarca farklı kişinin hayal gücünün ürünü bulunuyor. Ben el emeğine saygı duyulup burada pazarlık yapılmaması gerektiğini düşünüyorum. Bir ürünü üretmek günler alabiliyor, malzemeler pahalı ve burada anladığım şey şu: Zaten kimse hakkı olmayan bir para istemiyor.” şeklinde görüşlerini belirtti.

Her insanın hobileri olabilir, bu hobilerini işe dönüştürmüş çalışkan kadınların olduğu bir yer Kadın El Sanatları Pazarı. Burada yalnızca yaptığı işlerini satan kadınlar yok, her birinin farklı bir hikâyesi de var. 

Haber & Fotoğraf : Merve Doğan