Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

İzmir’in en çok ziyaret edilen müzelerinden biri olarak tanınan İzmir Atatürk Müzesi, uzun süredir misafirlerini ücretsiz şekilde ağırlıyor. Burada Mustafa Kemal Atatürk ile ilgili pek çok detay göze çarpmakta. Atatürk’ün İzmir sevgisi herkes tarafından bilinen bir gerçek. Atatürk İzmir’e geldiğinde, misafirlerini ağırlayabileceği ve rahat toplantılar yapabileceği bir yere ihtiyaç duyulmasının ardından kendisine takdim edilen bu konakta toplam 39 gün kalmıştır. Müzenin sorumlularından Orhan Korkmaz, bize müze ve tarihi hakkında bilgi verdi.

Mustafa Kemal Atatürk’ün pek çok önemli kararlar aldığı bu köşkte kişisel eşyaları ve kıyafetleri de göze çarpan detaylar arasında. Köşkün tarihi 1875-1880 yıllarına dayanıyor. Mimari yapı olarak Osmanlı ezgileri ve Levanten mimarisinin harmanlanması ile neoklasik tarzda bir yapı olan müze; bodrum, zemin, birinci kat ve çatı katından oluşuyor. Orhan Korkmaz uzun süredir bu müzede görev yapıyor ve köşkün her detayına oldukça hâkim. Orhan Korkmaz’ın anlatımına göre köşk, 1875-1880 yılları arasında halı ticaretiyle uğraşan Takfor tarafından ailesi için ev olarak yaptırıldı. 9 Eylül 1922’de İzmir’in geri alınmasının ardından sahibi tarafından terk edildi ve hazine mülkiyetine geçti.

Karargâh olarak kullanıldı

İzmir’e giren Türk ordusunun burayı karargâh olarak kullandığına değinen Korkmaz, “17 Şubat 1923’te İzmir İktisat Kongresi toplandığında, Atatürk çalışmalarını burada gerçekleştirmiş. İlk defa da o zaman burada kalmış. Kongre bitince karargâh bu binadan taşındı. Naim Bey burayı otel olarak kullanmak için kiralamış. 16 Haziran 1926’da Atatürk, İsmet Paşa ile İzmir’e geldiğinde bu köşkü çok beğendiği için, otele dönüşen Naim Palas’ta konakladı.” dedi.

İzmir Belediyesi’nin Atatürk’e hediyesi

İzmir Belediyesi’nin 13 Ekim 1926’da köşkü satın aldığını ve bazı eşyaları yenileyerek Atatürk’e hediye ettiğinden bahseden Korkmaz, “Atatürk 1930-1934 yılları arasında İzmir’e her gelmesinde bu köşkte konaklamış. Köşk içinde berber odası, toplantı odası, yemek salonu, yaver odası gibi pek çok işlevsel odalar bulunmakta. Kısacası tüm ihtiyaçlarını karşılayabileceği bir alan yaratılmış.” diye konuştu.

Atatürk’ün ölümü

10 Kasım 1938’de Atatürk’ün vefatı üzerine, köşkün veraset yoluyla kız kardeşi Makbule Baysan’a geçtiğinden bahseden Korkmaz, “25 Eylül 1940’ta müze yapılmak üzere İzmir Belediyesi tarafından istimlak edilmiş ve Atatürk’ün İzmir’e gelişinin 19’uncu yılında, yani 11 Eylül 1941’de müze olarak halka açılmış.” ifadelerini kullandı.

Köşkün müze oluşu

Binanın 1941’de müze olarak faaliyete geçtiğine değinen Korkmaz, Ekim 1962’den itibaren müzenin “İzmir Şehri Atatürk Müzesi” ismini aldığını söyledi. Daha sonra bina mülkiyetinin İzmir Arkeoloji Müzesi’ne verildiğinden söz eden Korkmaz, “O tarihten sonra restore ve tanzim edilerek 29 Ekim 1978’de Atatürk Etnografya Müzesi olarak kullanılmış fakat bir süre sonra müzedeki etnografik eserler Etnografya Müzesi’ne taşındıktan sonra müzenin adı Atatürk Müzesi olmuş. 1999-2001 yılları arasında son bir kez restore edilerek 2002’den beri halka açık hâle gelmiş.” diyerek cümlelerini tamamladı.

Orhan Korkmaz’a müze hakkında verdiği bilgilerden ve bize ayırdığı vakitten dolayı teşekkür ederiz.

Haber & Fotoğraf: Burak Aybattı