Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Tiyatro, insanlığın tarihsel anlamda bir takım sosyolojik olayları mevcut kuşaklara ve sonraki kuşaklara aktarmanın en kolay ve en interaktif olduğu bir sanat disiplinidir. Antik Yunan’dan bu yana insanların nefes aldığı ve yaşadığı her yerde bir şekilde var olabilmiş ve üst kesime dokunarak başlayan üretim sürecine, ilerleyen yüz yıllarda daha da kitleselleşerek nihayetinde, bugün bütün halk kesimlerine hitap edecek bir noktaya gelmiştir.  Sahne Ayna ve Balçova Gençlik Tiyatrosu’nun koordinatörü ve yönetmeni tiyatro sanatçısı Necdet Erdeniz ile tiyatronun Türkiye’de gelişimini, bugünkü durumunu ve geleceğini konuştuk.

Sahne Ayna, İzmir’in Balçova ilçesinde bir grup tiyatro sanatçısı üniversite öğrencisinin bir araya geldikleri ve ilk adı “Balçova Gençlik Tiyatrosu” olan bağımsız ve özel bir tiyatro grubudur. Koordinatörlüğünü ve yönetmenliğini Necdet Erdeniz’in üstlendiği Sahne Ayna; Balçova’da, İzmir’de ve Türkiye’nin birçok yerinde kendi yazdıkları, sahneledikleri tiyatro oyunlarını sanatseverlere sunmaktadır.

Balçova Gençlik Tiyatrosu adıyla yaptıkları ilk toplantıya 120 kişinin geldiğini belirten Erdeniz, o dönem yaşadığı bölgede ciddi bir tiyatro ihtiyacının olduğunu belirtti ve gençler olarak kentin ilk tiyatrosunu kurarak bu ihtiyacı giderdiklerini söyledi.

“Tiyatroyu kurduk ama bir şeyi unutmuşuz”
Büyük bir heyecan ve arzuyla yola çıktıklarını ve tiyatroyu kurduklarını belirten Necdet Erdeniz, “Tiyatroyu kurduk ama bir şeyi unutmuşuz; yönetmenimiz yokmuş. Halil Kırkayak ile tanıştık. Halil hoca 2004-2006 arası bizi çalıştırdı. O sırada ben de liseyi bitirdim. Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi, Radyo Sinema Televizyon bölümünü kazandım. 2006’da ekibin başına geçtim, 2011’de ekibin adını 'Sahne Ayna' olarak değiştirdik.” dedi.

“Tiyatroyu ayakta tutmak zorundayız”
Özel tiyatrolarla uğraşan insanların sanatçılık dışında aynı zamanda, ticaret de yapmak zorunda olduklarının altını çizen Erdeniz, “Benim vergim var, stopajım var. Dolayısıyla bir zamandan sonra hem pazarlamacıya, hem tüccara dönüşüyorsunuz. Bunu da yapmak zorundasın çünkü tiyatrodan ekmek yiyen birçok arkadaşın var ve bu tiyatroyu ayakta tutmak zorundasın. Yani hem kendinden mesulsün, hem tiyatrodan, hem de tiyatrodaki emekçi arkadaşlarından, onların hayatlarından. Birde artık bu inat meselesine dönüyor. O yüzden sen tüccara, pazarlamacıya dönüşebiliyorsun, dönüşmek zorunda kalıyorsun. Yani oyun yazarı bir insan, faturada kesmek zorunda kalıyor.” diye konuştu.

“Ferhan Şensoy idolümdür”
Geçtiğimiz yıl kaybettiğimiz usta tiyatro sanatçısı Ferhan Şensoy’un idolü ve tiyatro penceresinde hayata bakmaya çalıştığı en önemli insanlardan birisi olduğunu belirten Erdeniz, “Ferhan Şensoy çok zorluklar çekmiştir ve ölene kadar da bu zorlukları taşımıştır. O da hep işin ticaret boyutundan şikâyetçi olmuştur. Çünkü biz çok beceremeyiz. İstanbul Ses Tiyatrosu, Orta Oyuncular; Ferhan Şensoy’un popülerliği dolayısıyla uzunca bir süre ayakta kalabilmiş bir kurum ama şimdi ne olacak mesela? Ne yazık ki Ferhan ağabey yok.” ifadelerini kullandı.

“Tiyatro benim için sınırlayıcı olmamalı”
İnsanın içinde var olan ama kendisinin dahi unuttuğu bazı duyguları ya da bazı durumları o sanat eserini okurken ya da izlerken, insanı kuyusundan ve o duygu durumları çıkartıp şaşırtılabildiğinde sanatın ve tiyatronun o zaman estetik değer taşıdığının altını çizen Necdet Erdeniz, “Bizim çizdiğimiz bir yol var. Bu yol, Geleneksel Türk tiyatrosunun bugünkü iz düşümünü sürmeye çalışan bir yol. Kel Hasanların, Dümbüllülerin, Münir Özkul’un, Ferhan Şensoy’un açtığı yolda, o bayrağı taşıyarak yürümeye çalıştığımız bir yol bu, o yüzden de benim yaptığım tiyatro, çok sınırlayıcı olmadan, günün sokağını anlatan, günün dünyasını ya da Türkiyesini anlatan olmalıdır. Bu yüzden biz çok klasikleri oynamayız, Bugünün insanının bugün neler hissettiği ile ilgili bir tiyatro yapmak istiyoruz.” diye konuştu.

“En büyük fark İnteraktif olması”
Tiyatroyla diğer sanat dalları arasında ki en büyük farkın, tiyatronun daha interaktif olmasından kaynaklandığını söyleyen Necdet Erdeniz, “Ressam resmini çizer ama resim çizme sürecinde seyirci onu izlemez belli bir damıtılma süreci vardır, yani biz diğer sanat dallarında üretim sürecine tanıklık etmeyiz, final halini görürüz.” dedi.

“Eli kalem tutan ve merakı olan herkes yazacak”
Günümüzde oyun yazarı sıkıntısının Türkiye’de müthiş derecede olduğunu ifade eden Necdet Erdeniz, “Bence iyi kötü herkes yazmaya başlayacak, yazacak. Eli kalem tutan tiyatroya ilgisi olan sanatçılar yazacak. Bir sıkıntı var biz tiyatrocular ‘tamam ben oldum’ dememeliyiz, çünkü dünya değişiyor ve dönüşüyor senin kalemin de değişmeli dönüşmeli.” diyerek sözlerini noktaladı.

Haber & Fotoğraf: Atakan Başpehlivan