Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

İş yeri sağlığı ve güvenliği, iş yerlerinde çalışanların fiziksel, ruhsal ve sosyal sağlığını korumak için alınan önlemleri ve uygulamaları içeren bir kavramdır. İş yerlerindeki potansiyel riskleri belirlemeyi, uygun koruyucu önlemleri almayı, çalışanlara eğitim ve bilinçlendirme sağlamayı ve mevzuata uygunluk sağlamayı içerir. Temel hedef, iş kazalarını ve meslek hastalıklarını en aza indirerek sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamı oluşturmaktır.

Aydın Adnan Menderes Üniversitesi İş Yeri Sağlığı ve Güvenliği Birimi'nin Koordinatörü Muammer Erden’den birimlerinin çalışma alanları, öncelikli konuları, eğitim faaliyetleri, karşılaşılan sorunlar ve gelecek hedefleri hakkında detaylı bilgi edindik.

Kendinizi tanıtır mısınız? 

Ben Muammer Erden. Aydın’da doğdum. Aydın Adnan Menderes Üniversitesinde İş Yeri Sağlığı ve Güvenliği Birimi Koordinatörlüğü görevini üstleniyorum. Yüksek lisans eğitimimi 2008 yılında tamamladım. Aydın Adnan Menderes Üniversitesinde öğretim görevlisi olarak çalışıyorum.

Aydın Adnan Menderes Üniversitesi İş Yeri Sağlığı ve Güvenliği Birimi'nin kuruluş amacı ve çalışma alanları nelerdir?

İş Yeri Sağlığı ve Güvenliği Birimi Aydın Adnan Menderes Üniversitesinde 2016 yılından itibaren hizmet vermektedir. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamındadır. Kuruluş amacı işyerlerinde çalışanların sağlığını ve güvenliğini sağlamaktır. Üniversitede potansiyel tehlikeleri belirleyerek, kişilerin güvenli bir ortamda çalışmalarını destekler. İş Yeri Sağlığı ve Güvenliği Birimi birçok farklı sektörde hizmet verir. İmalat, inşaat, sağlık, hizmet ve endüstri gibi çeşitli sektörlerde faaliyet gösteren işyerlerinin tümünde bu birimler bulunabilir. Bu birimler, işçilerin maruz kaldığı fiziksel, kimyasal, biyolojik ve ergonomik riskleri ele alır ve bu riskleri minimize etmek için gerekli adımları atarlar. İş Yeri Sağlığı ve Güvenliği Birimi'nin son derece önemli olduğunu düşünüyorum. Çünkü sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamı, çalışanların motivasyonunu artırır. Bu birimler, işçilerin haklarını korumak ve işverenlerin mevzuata uygunluğunu sağlamak gibi kritik bir rol oynarlar. Bu nedenle, İş Yeri Sağlığı ve Güvenliği Birimi'nin etkin bir şekilde çalışması hem çalışanların hem de işverenlerin yararına olan bir durumdur. 

Aydın Adnan Menderes Üniversitesi’nde iş yeri sağlığı ve güvenliği alanında öncelik verilen konular nelerdir?

Aydın Adnan Menderes Üniversitesi'nde iş yeri sağlığı ve güvenliği alanında öncelik verilen konular oldukça çeşitlidir. Elbette ki en temel öncelik, çalışanların ve öğrencilerin can güvenliğini sağlamaktır. Ancak, bu genel prensibin yanı sıra, belirli konulara da özel önem verilmektedir. Bunlardan biri, iş güvenliğinin ana felsefesi olan önleyici (proaktif) yaklaşımın benimsenmesidir. Bu yaklaşım, iş yerinde olası tehlikelerin önceden belirlenmesi ve önlemlerin alınması anlamına gelir. Üniversite, bu prensibi benimseyerek işyerini tüm disiplinleriyle daha güvenilir hale getirmeye çalışmaktadır. Bunun için düzenli risk analizleri yapmak, güvenlik eğitimleri düzenlemek, işçi ve öğrencileri bu konuda bilinçlendirmek gibi adımlar atılmaktadır. Özellikle bilgisayar başında uzun saatler geçiren öğrenciler ve çalışanlar için ergonomik çalışma ortamlarının oluşturulması ve düzenli mola verilmesi gibi konular üzerinde durulmaktadır. Üniversite, olası yangın, deprem gibi acil durumlar için hazırlıklı olmak ve bu tür durumlar karşısında hızlı ve etkili bir şekilde müdahale edebilmek adına planlar geliştirmektedir. Tüm bu konuların öncelikli olarak ele alınması, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi'nin iş yeri sağlığı ve güvenliği alanında kapsamlı ve etkili bir yaklaşım benimsediğini göstermektedir. Bu sayede hem çalışanların hem de öğrencilerin sağlığı ve güvenliği maksimum düzeyde korunmaktadır.

Çalışanlar ve öğrenciler için iş yeri sağlığı ve güvenliği eğitimleri nasıl düzenleniyor? 

Çalışanların ve öğrencilerin iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri Aydın Adnan Menderes Üniversitesi'nde oldukça titizlikle düzenlenmektedir. İş yeri sağlığı ve güvenliği eğitimleri ilgili yönetmeliklere uygun olarak belirlenmiştir. Üniversite personeline yönelik temel iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri, birimlerin tehlike sınıflarına göre düzenlenir. Üniversite genelinde tüm öğrencilere iş sağlığı ve güvenliği dersi zorunlu hale getirilmiştir. Bu adım, ülkemizde az örneği olan bir uygulamadır. Tüm öğrencilere iş sağlığı ve güvenliği kültürünün daha etkin bir şekilde kazandırılmasını amaçlamaktadır. Bu sayede, öğrencilerin iş sağlığı ve güvenliği konusunda bilinçlenmeleri ve ilgili mevzuata uygun hareket etmeleri sağlanmaktadır. Ayrıca, iş yeri sağlığı ve güvenliği konusundaki sektörel ihtiyaçları karşılamak adına üniversitenin önemli bir girişimi bulunmaktadır. Bu kapsamda İş Yeri Sağlığı ve Güvenliği Eğitim, Uygulama ve Araştırma Merkezi (İSGUM) kurulmuştur. İSGUM, bilimsel çalışmalarla iş sağlığı ve güvenliği alanında sektörel ihtiyaçlara uygun çözümler geliştirmektedir. İş sağlığı ve güvenliği derslerini zorunlu hale getirmemizin ardından, 2018 yılında İş Yeri Sağlığı ve Güvenliği öğrenci topluluğunu kurduk. Bu topluluk, çeşitli faaliyetler düzenleyerek öğrencilerimizin bu konuda farkındalığını arttırdı. Son 3 yılda pasif durumda olan topluluğu tekrar harekete geçirerek, öğrencilerimizin iş sağlığı ve güvenliği alanında bilinçlenmesini sağlamaya devam edeceğiz.

İş yeri sağlığı ve güvenliği açısından en sık karşılaşılan sorunlar nelerdir ve bu sorunlara çözüm için neler yapılıyor?

Örnek olarak sınıf içindeki ergonomik olmayan oturma düzeni verebilirim. Öğrenciler, uzun süre oturdukları için sırt ağrısı gibi fiziksel rahatsızlıklarla karşılaşabilirler. Bu durum, öğrencilerin dikkatlerinin dağılmasına ve ders performanslarının düşmesine neden olabilir. Bu soruna çözüm olarak, sınıf içinde ergonomik oturma düzenlerinin sağlanması gerekmektedir. Öğrencilerin rahatça oturabilecekleri, bel ve sırt desteği sağlayan sandalyelerin kullanılması önemlidir. Ayrıca, düzenli aralıklarla kısa molalar verilerek öğrencilere hareket etme fırsatı tanınmalıdır. Bu, sadece fiziksel sağlıklarını korumakla kalmaz, aynı zamanda derslere odaklanmalarını da artırır. İş yeri sağlığı ve güvenliği açısından, öğrencilerin fiziksel ve zihinsel sağlığını korumak için bu tür çözümler önemlidir. İş yeri sağlığı ve güvenliği açısından sık karşılaşılan sorunlardan biri iş yeri sağlığı ve güvenliği kavramının yeterince içselleştirilememesidir. İş yeri sağlığı ve güvenliği çalışanlarına danışma alışkanlığı geliştirilmeli ve iş yeri sağlığı ve güvenliği konusunda daha fazla bilinçlendirme çalışmaları yapılmalıdır. Diğer bir sorun, toplumun iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine yeterince dikkat etmemesidir. Özellikle pandemi, deprem gibi acil durumlar toplumun sağlık ve güvenlik önlemlerine ne kadar ihtiyaç duyduğunu göstermiştir. Bu nedenle, toplum tabanlı tedbirlerin benimsenmesi ve alışkanlık haline gelmesi gerekir. İş yeri sağlığı ve güvenliği konusunda herkesin sorumluluk alması gerekir. Hem bireysel olarak hem de toplumsal olarak, güvenli bir iş ve yaşam ortamı için tedbir odaklı bir yaklaşım benimsenmelidir. Bu, sadece iş yerlerinde değil, günlük yaşamda da geçerlidir. Ancak bu şekilde, iş yeri sağlığı ve güvenliği kültürü daha etkin bir şekilde benimsenir ve uygulanır.

Acil durumlarda İş Yeri Sağlığı ve Güvenliği Birimi nasıl bir rol üstleniyor?

Acil durumlarda iş yeri sağlığı ve güvenliği birimi, kritik bir rol üstlenerek çalışanlar, öğrenciler ve diğer kişiler için hayati öneme sahip bilgi ve destek sağlar. Üniversitemiz, bu konuda aktif bir rol oynayarak İlk Yardım Eğitim Merkezi ve Afet ve Acil Durum Uygulama ve Araştırma Merkezleri gibi önemli yapıları kurmuştur. Bu merkezler aracılığıyla, acil durumlarla başa çıkma becerilerini geliştirmek için eğitim ve tatbikatlar düzenlenir. Ayrıca, üniversitemizde oluşturulan gönüllülük esasına dayalı Arama Kurtarma Ekibi, AFAD tarafından eğitimine tabi tutularak sahada etkin bir şekilde görev alacak nitelikli personelden oluşmaktadır. Bu ekip, acil durumların yönetiminde ve müdahalelerinde hızlı ve etkin bir şekilde hareket eder. 

İş Yeri Sağlığı ve Güvenliği Birimi’nin en önemli başarılarından birkaçı hakkında bilgi verebilir misiniz?

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü ile iş birliği içerisinde hareket ediyoruz. Fen Bilimleri Enstitüsü bünyesinde iş yeri sağlığı ve güvenliği tezsiz yüksek lisans programının başlatılmasıyla, alanında profesyonellerin yetişmesine katkı sağlanmaktadır. Kısa süre içinde doktora programının açılması için çalışmalarımız da devam etmektedir. İş yeri sağlığı ve güvenliği birimlerinin etkili çalışmaları sonucunda ortaya çıkabilecek sorunlarda belirgin bir azalma sağlanabilir. Bu, insanların güvenli bir çalışma ortamında bulunmalarını sağlar.

İş yerlerindeki güvenlik denetimleri ve kontroller nasıl yapılmaktadır? 

İş yerlerindeki güvenlik denetimleri ve kontroller genellikle iş sağlığı ve güvenliği uzmanları, iş yeri hekimleri ve iş yeri hemşireleri gibi uzman personel tarafından gerçekleştirilir. Bu denetimler, iş yerlerindeki potansiyel riskleri belirlemek, mevcut güvenlik önlemlerini değerlendirmek ve iyileştirmeler önermek amacıyla yapılır. Birimimizde yarı zamanlı olarak çalışan 11 iş güvenliği uzmanı, bir iş yeri hekimi ve bir iş yeri hemşiresi vardır. Bu kişiler, mevzuatın gerektirdiği periyotlarda iş yerlerindeki denetim ve kontrolleri düzenli olarak yaparlar. Bu denetimler sırasında, potansiyel tehlikeler tespit edilir, mevcut güvenlik önlemleri değerlendirilir ve iş yerindeki personelin eğitimi ve farkındalığı artırılır. Ayrıca üniversite hastanesinde de iş yeri sağlığı ve güvenliği birimimiz mevcuttur. 

Gelecek planlarınızda iş sağlığı ve güvenliği alanında hangi gelişmeleri hedefliyorsunuz?

İş yeri sağlığı ve güvenliği, hayatın her alanında önem taşıyan bir konudur ve bu bilinçle üniversite olarak üzerimize düşen sorumluluğu yerine getirmek için çaba sarf ediyoruz. Bundan sonra da bu çabayı sürdüreceğiz. Yenilikçi araştırmalar yapmaya, güncel eğitim programları oluşturmaya ve endüstriyel iş birliklerini geliştirmeye devam ediyoruz. Gelecek planlarımız arasında, iş yeri sağlığı ve güvenliği bilincini toplum geneline yaymayı da hedefliyoruz. Bu kapsamda, seminerler, konferanslar ve etkinlikler düzenleyerek, iş sağlığı ve güvenliği konusunda farkındalığı arttırmayı amaçlıyoruz. Üniversite olarak, iş sağlığı ve güvenliği alanında yapılan araştırmaları ve uygulamaları desteklemeye devam ederek, çalışanların sağlığını ve güvenliğini korumak için en iyi uygulamaları geliştirmeye ve yaygınlaştırmaya kararlıyız. Bu şekilde, iş yerlerindeki güvenlik standartlarını yükselterek, daha sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamı sağlamayı amaçlıyoruz.

İş yeri sağlığı ve güvenliği hakkında detaylı bilgi aktaran ve önerilerde bulunan, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi İş Yeri Sağlığı ve Güvenliği Koordinatörü Muammer Erden’e teşekkür ederiz.

Haber: Esra Yiğen