Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Günümüzden tam 2 bin 300 yıl önce Aydın’ın Kestane Dağları’nın Güney eteklerinde bulunan mermer taşa dört cümle kazındı. Bu cümleler yazılan ilk notalı sözler yani Seikilos Yazıtı’dır. Trakyalılar ve Argoslular tarafından Dor göçleri sonrasında M.Ö. 13. yy.’da kurulan Tralleis Antik Kentinde yaşadığı bilinen Seikilos’un mezar taşına yazdırdığı sözler, günümüze gelen en eski şarkı sözleri ve notaları olarak bilinmektedir. Dünyanın ilk müziksel tanımlamalarının yer aldığı Seikilos Yazıtı, 1882-1883 yılları arasında Tralleis Antik Kenti’nde keşfedildi. Arkeologların uzun uğraşları sonucunda çözülen yazıt, bulunan en eski notalı şarkı sözleri olarak tarihe geçmiştir. 

Gömüt yazısı

İnternet kaynaklarından edinilen bilgilere göre; Mezar taşına yazılan şarkı sözleri, notalar ve gömüt yazısının Seikilos tarafından yazdırıldığı düşünülmektedir. Bazı kaynaklar ise şarkı sözlerinin Seikilos’un karısı Euterpe’ye ya da babasına ait olduğunu söylemektedir. Her ne kadar sözlerinin kime ait olduğuna dair kaynaklarda farklı bilgilere rastlanmış olsa da yazıtta yer alan ve günümüze dek gelmeyi başarmış en eski müzik yapıtına “Seikilos’un Şarkısı” ismi verilmektedir. Pek çok gömüt yazıtı üzerinde metinlere rastlanmıştır ancak Seikilos gömüt yazısı müziksel bir anlamda değerlendirilebilen ve çağdaş notalarla eşleştirilebilen ilk yazı metni olma özelliğine sahiptir. 

Saksı olarak kullanılmış

Seikilos yazıtı 1882-1883 yılları arasında Aydın-İzmir demir yolu inşaat çalışmasında Edward Purser tarafından ortaya çıkarılmıştır.  Daha sonra firma yetkilisi olan Purser, yazıtı kendi özel koleksiyonuna almış ve bir müddet orada saklanmıştır.  Seikilos yazıtı hakkında ilginç bilgiler de aktarılmaktadır. Alt sütunu kırık olan yazıtın, kırık olan parçasının Purser’in eşi tarafından saksı olarak kullanıldığı ve bu nedenle hala kayıp olduğu ifade edilmektedir. Ne yazık ki kayıp parça hala bulunamamış ve şarkı sözlerinin son satırı da bu nedenle yok olmuştur. 

Danimarka Milli Müzesi’nde sergileniyor

Seikilos tarafından yaptırıldığı bilinen ve en eski notalı şarkı sözlerinin yer aldığı mezar taşı, Türkiye’de arkeolojik çalışmalar sürdüren William Mitchell Ramsey tarafından 1883 yılında yayınlanan bir makalede tanıtılmıştır. 1922’de fotoğraflanan yazıt, Purser’in Buca’da bulunan avukatının koleksiyonuna dahil edilmiş ve daha sonra İzmir’in işgali sırasında Alman konsolosu tarafından koruma altına alınmıştır. Bir müddet sonra avukat Williem Daniels eliyle Stockholm’e kaçırılan yazıt, 1966’da Kopenhag’daki Ulusal Müze tarafından satın alınmıştır. Yazıt,  Danimarka Milli Müzesinde sergilenmektedir.

Şarkı Sözleri:

Yaşadığın sürece parla

Tasayı at bir kenara

Yaşam ancak kısa süreliğine var

Ve bu sürenin de bir sonu var

Haber & Fotoğraf: Bengisu Erol