Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Tülbentimin oyası biberdir biber Sevdiğim dilberdir dilber Dilberimi bana vermeyen Olsun benden beter

Aydın’dan Bursa’ya, Bursa’dan Muğla’ya kadar uzanan iğne iplik oyaları, maniler eşliğinde elde şekillenmektedir. Bir iğne ve iplik ile akla gelen her şey yapılabilmektedir. Bu ipliklerle renk renk çiçekler, hayvanlar hatta hikayeler de yazılmaktadır. İğne ve iplikle her şeyi deyim yerindeyse, konuşturabilirsiniz. 

Çiçekler renkleriyle konuşabileceği gibi işlemesiyle de birçok şeyi anlatabilmektedir. Anadolu’nun her yerinde duygu ve düşüncelerini bir iğne ve bir miktar iplikle şekillendirerek süsleme sanatı, Anadolu insanının sembolik dilini oluşturmuştur. Anadolu insanının maharetli ellerinden çıkan, kendi sessiz iç bahçelerinden dökülen yüzlerce iğne oyası, Japon koleksiyoner İkumi Nonaka ve koleksiyoner İbrahim Koca ile el emeği göz nuru çalışmaları iğne-iplik sevgileri için sunuldu. 

Hepsi birer sanat eseri

Bursa Müzeler Müdürlüğü Müze Sorumlularından Aykut Özver, “Anadolu insanının sanat zekasını, zevkini, inceliğini ve yaratıcılığını Bursa’da sergiledik. Genci, yaşlısı demeden kiminin kendi el emeğini kiminin de çeyizinden gelen iğne oyalarını bağışlamasıyla, bunları ilgili kişilere sunuyoruz.” diyerek sanat sergisinden bahsetti.

Özver, “El sanatı ile gerçekleşen sergimizde, gençlik yıllarında çeyiz heyecanıyla ilmek ilmek işlenen gelin başları, tülbentler, havlu kenarları, takkeler, bebekler için işlemeler, ünite ve sehpalar için işlemeler serginin gözdelerindendir.” dedi. 

Nesilden nesile soyut miras

Sergi koordinatörleri Nazım Enes Altan, Dilek Yıldız Karakaş ve Zahid Cihanlı’nın çalışmalarıyla gerçekleşen sergiye, Japon koleksiyoner İkumi Nonaka ve koleksiyoner İbrahim Koca’nın sunumuyla el işlemeleri değerlendirildi. Özver, “Tülbent ve işlemeler dışında katılımcılar ve koleksiyonerler, bir iğne ve biraz iplikle hayal dünyalarında gerçekleşen olayları nesneler de çalışmış. Arı kovanı, saçaklı kız, çoban ve hatta çini üzerine işlenen iplik tasarımları da mevcut.” ifadeleriyle sergideki eserlerin bir kısmından bahsetti. Oyaların birer tasarım haline geldiğini ifade eden Özver, “Eski zamanlarda ve yakın geçmişte yapılan oyalar, zamanla birer tasarım haline geldi.” dedi.

Hayal ürünleri

Sergilenen tasarımların hikayelerine de değinen Özver, “İğne ve renkli ipliklerle tasarlanan bir çalışma var. Ağaçtan elma toplayan biri, bir ev ve evin bahçesinde bulunan aile, kucağında hayvan seven bir kız çocuğu ve elinde bastonla bir ihtiyar motifleri sergide yer alıyor. Bu bahsettiklerimin hepsi sadece iplikten oluşuyor. Kimi hayvan sevgisini işlemiş kimi de aile. İğne iplik sanatı sadece vakit öldürmek için yapılan bir hobi değil, aynı zamanda bireylerin kendilerini huzurlu hissederek hayal ettikleri, ulaşmak istedikleri ya da ulaşamadığı durumlara ve olaylara da yardımcı olur. Sergiye katılım sağlayan her birey de hayallerini bizimle paylaşıyor.” diyerek sözlerini tamamladı. 

Bir iğne ve iplikle her şeyi yapabilirsiniz. Bursa’da bulunan Merinos Tekstil Müzesinde her yıl iğne iplik oyaları her yıl sergilenmektedir. Bizimle sergi hakkındaki bilgileri paylaşan, Bursa Büyükşehir Belediyesi ve Bursa Müzeler Müdürlüğü çalışanlarına teşekkür ederiz. 

Haber & Fotoğraf: Esra Utku