Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Dünya sivil havacılığında söz sahibi ülkeler arasında yer alan Türkiye, pilot eğitiminde de iddialı. Türk Hava Yolları'nın, 2013 yılında Aydın'daki Çıldır Havalimanı'nda faaliyete geçen  Türk Hava Yolları Uçuş Akademisi (TAFA), 10 yılda yüzlerce mezun verdi. Akademi'nin Genel Müdürü İbrahim Zeki Akyurt, “2023 yılında en az 250 pilot adayını mezun ederek ülkemizin bayrak taşıyıcı hava yolunda, uçaklarda ise sağ koltuğa oturtmayı hedefliyoruz.” dedi.     

İnsanoğlunun var olduğu günden beri uçmaya olan merakı hiç azalmadı. Bir Türk mucidi olan Vecihi Hürkuş, kendi yaptığı kanatlarla bu hayali gerçekleştirmişti. Hürkuş’un izinden giden yüzlerce Türk pilotu, merak duygusuyla ve gerekli eğitimleri aldıktan sonra göklerin hâkimi konumuna geldi. Türkiye’nin bayrak taşıyıcısı olan Türk Hava Yolları'nın, Aydın'daki Çıldır Havalimanı'nda açtığı Uçuş Akademisi'nde bu hayale inanan yüzlerce pilot adayı eğitim görüyor.  

“Aydın'ın yılda 339 gün uçuşa elverişli iklimi büyük avantaj sağlıyor”

Türk Hava Yolları Uçuş Akademisi, 2013 yılında faaliyete başladı. 1435 metre uzunluğunda, 30 metre genişliğinde bir piste sahip olan, Efeler ilçesindeki Çıldır Havalimanı, sahip olduğu coğrafi avantajla ön plana çıkıyor. Aydın'ın güneşli gün sayısı açısından Türkiye'nin en şanslı illerinden biri olduğunu belirten Türk Hava Yolları Uçuş Akademisi Genel Müdürü Doç. Dr. İbrahim Zeki Akyurt, “Ben şöyle düşünüyorum, Aydın, Türkiye’de özellikle eğitim açısından uçmak için konumlandırılmış bir yer gibi. Kuzeyli güneyli dağları var. Rüzgâr o yönlerden esiyor. Havacılıkta kafa rüzgârı almak önemlidir. Pistimiz de sürekli kafa rüzgârı alıyor. Yan taraftan gelen rüzgâr uçaklar için tehlikelidir. Aydın'da dağlardan gelen rüzgâr yıl içinde çok fazla olmuyor.” dedi. Uçuş eğitimlerinin, tek ya da iki motorlu küçük eğitim uçaklarında verildiğinin altını çizen Akyurt, yolcu uçaklarının aksine bu küçük uçaklar için hava şartlarının daha önemli olduğuna dikkat çekti. Akyurt, “Örneğin sabah saatlerinde görüşün 5 ila 7 bin metreyi bulduğu anlarda uçuyoruz. Bu bulut tabanının düşük olmaması yani görüşün açık olması anlamına geliyor. Aydın bu manada yılın hemen hemen 339 günü uçuş için elverişli bir görüş sağlıyor.” dedi. Akyurt, Akademi'de eğitimin başladığı yıldan bugüne ölçülen performans, uçakların verimliliği, uçuş yapılan süreler ve sayısal verilere bakıldığında, Aydın'ın tercih edilmesiyle büyük avantaj sağlandığını kaydetti. Bu sayede akademik koşullara ek olarak, iklimin de yardımıyla pilot adaylarının daha kısa sürede eğitimini tamamladığının altını çizen Akyurt, vakit kaybı olmadan tüm günlerden verim alındığını söyledi.   

Pilotluk: Uçağın bir adım önünde olmaktır

Üniversite mezunu olmak ve iyi derecede İngilizce bilmek, pilotluk eğitiminin olmazsa olmazlarıdır. Bunun dışında gereken en önemli şey ise havacılığa tutkuyla bağlı olmak. Uçuş eğitimleri öncesinde simülatörler aracılığıyla uçağı iyice tanımak, uçuş dünyasıyla ilgili güncel gelişmeleri takip etmek ve havacılıkla ilgili makaleler okumak, adayları bir adım öne geçiren faktörlerden bazılarıdır. Pilotluğu kısaca, “Uçağın bir adım önünde olmak.” şeklinde tanımlayan Akyurt, “Pilot olmak için gerekli bazı yetkinlikler vardır. Hepsi bir açıdan önemlidir. Pilot adayı analitik düşünebilmeli, zor kararları hızlı alabilmelidir. El becerisi de önemlidir. Biz buna havacılıkta uçağın bir adım önünde olmak deriz. Yani pilot bunu yaparak tüm olasılıkları önceden değerlendirebilir ve bu alacağı kararı yakından etkiler. Buna ek olarak pilotlar panik anlarında kontrollü davranabilmelidir. Eğitimlerimizde buna çok dikkat ediyoruz. Çünkü panik insanı hataya sürükler. Sonuçta uçakta bazen 100 bazen 300 tane can taşıyorsunuz. Bu anlamda oldukça stresli bir iş.” ifadelerini kullandı.

Pilotun stresle imtihanı

Pilotluğun, dünyanın farklı yerlerini görmek ve özgürlük duygusuyla cezbedici bir meslek olduğunu belirten Akyurt, “Pilot adaylarının bu cazibeye kendilerini çok kaptırmaması gerekiyor. Başlangıçta uçmak ve çok yer görmek heyecan verici olabilir ancak zamanla aynı yerleri çokça gezip görmenin sonucunda azalan bir zevk eğrisi olacağını ve buna karşılık artan bir stres eğrisine hazırlıklı olunması gerekir.” şeklinde konuyu  açıkladı.

Öte yandan Uçuş Akademisi’nde pilot adaylarının eğitimi, 14 ila 16 ay arasında tamamlanıyor. Pilotluk eğitiminin uzun bir süreç olduğunu belirten Akyurt, “Eğitim süreci kendini bir yıl içinde göstermiyor. Bu yüzden 2023 yılında belki 250, 2024 yılında da 300 pilot adayını mezun ederek ülkemizin bayrak taşıyıcı havayolunda pilot adaylarımızı  yetiştiriyoruz.” dedi.

Teknolojinin nimeti: Uçuş simülatörü

Türk Hava Yolları Uçuş Akademisi mevcut filosunda bulunan 25 eğitim uçağı, 3 adet uçuş simülatörü, 6 adet derslik ve 30 Uçuş Öğretmeni, 5 Teorik Bilgi Öğretmeni olmak üzere toplam 35 eğitmeni ile eğitimlerini sürdürüyor. Akademi'de simülatör eğitimlerini veren Uçuş Öğretmeni Hakkı Yılmaz Çiyan verilen eğitimler hakkında,“Simülatörler, uçakların yaptığı hareketleri birebir yapan, tam hareketli, o uçağın bütün hissini veren oldukça teknolojik cihazlardır. Sadece şeklen bir kokpiti andırmıyor, normal uçuyormuş gibi hareket edebiliyor, dönebiliyor. Bu cihazı kullanmaktaki maksadımız öncelikle ekonomik olması. Normal uçakta yakıt ve bakım maliyetleri çok yüksek. Simülatörün uçuş maliyeti ise sadece elektrik masrafı.” şeklinde konuştu. Çiyan, simülatör uygulaması sayesinde zamandan etkilenmemeyi ve gece gündüz fark etmeksizin 24 saat uçuş yapılabileceğini vurgularken sözlerine şöyle devam etti, “Ayrıca acil durumlarda yapacağınız bütün uçuş hareketlerinin hepsini simülatör sayesinde deneyimleyebilirsiniz. Bazı şeyleri uçakta yapamıyorsunuz. Mesela arızalı motorda yangın çıktı, gerçekte bunu yapmamız olası değil. Yangın çıkartırsak uçak düşebilir ama burada uçakta yangın çıkma eğitimini yapabiliyorsunuz. Acil durumlara karşı  nasıl tedbir alınacağını veya tek motor arızalarında nasıl iniş yapılacağına dair durumları çalışabilme imkânınız var.” ifadelerini kullandı.

“Panik yapmadan iyi veya kötü bir karar vermek bu mesleğin sırrı.”

Akademi'nin eğitmenlerinden bir diğeri ise Uçuş Öğretmeni olan Turgay Alptekin. 32 yıldır kokpitte olan Alptekin, deneyimlerini geleceğin pilotlarına aktarıyor. Pilotluğu bir yaşam şekli olarak tanımlayan Alptekin'e göre bu mesleğin, bir mimar ya da doktordan en önemli farkı, kritik anlardaki karar alma süreçlerinde pilotların yalnız olması.  “Öğrencim benim için bir hamur ve ben yoğuran kişiyim.” diyen Öğretmen Pilot Turgay Alptekin, öğrencisinin yalnız başına uçtuğunda kendisinin yaşadığı mutluluk hissini, en önemli serveti olarak tanımlıyor.  “Çok hızlı düşünüyoruz, çok seri karar veriyoruz, ondan sonra düşündüğümüzü uygulamaya geçiyoruz. Panik yapmadan iyi veya kötü kesin bir karar vermek bu mesleğin sırrı.” diyerek sözlerini bitirdi.

Havaalanı içinde bir yaşam merkezi

Aydın Çıldır Havaalanı’ndaki THY Uçuş Akademisi, sadece eğitim unsurlarıyla değil, geniş sosyal olanaklarla da pilot adaylarının vakit geçirdiği devasa bir yaşam merkezi. Eğitim alanında, bisiklet yolları, piyano ve gitar, voleybol gibi faaliyetlerle pilot adaylarının zihinlerini boşaltıp dinlenebileceği çok sayıda imkân mevcut. Geleceğin pilot adayları bu alanda stres atıyor ve bu da eğitimlerini pozitif etkiliyor. Ruh sağlığını da önemli boyutta etkileyen bu faaliyetler insanın doğası gereği ihtiyaç duyduğu, kendine ayırmak istediği küçük bir vakit aslında.

Pilot adaylarının hepsinin amacı, aslında hayalleri olan uçma duygusunu hayata geçirmek ve son yıllarda artan ivmeyle dünya havacılık sektöründe adı anılan Türkiye'nin, göklerdeki yeni hakimleri olmak.

Haber & Fotoğraf: Sude Anğiş