Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Gıda sektörü, insan sağlığını doğrudan etkileyen en önemli alanlardan biridir ve yıllar içinde büyük bir değişim geçirmiştir. Endüstriyel üretimin artması, küresel tedarik zincirinin genişlemesi ve maliyet odaklı üretim anlayışı, gıda kalitesinde her geçen gün farklı bir soru işareti doğurmuştur. Geçmişte daha doğal yöntemlerle üretilen ve tüketiciye sunulan gıdalar, günümüz katkı maddeleri, koruyucular ve yapay tatlandırıcılar ile daha uzun raf ömrüne sahip hale getirilmiştir.

Gıda güvenliği konusunda endişeler her geçen gün artarken, tüketiciler artık yedikleri gıdaların içeriği ve üretim süreçleri hakkında daha bilinçli düşünmeye başlamıştır. Bu alanda yapılan denetimlerin etkinliği de tartışma konusu yaratmaktadır. Gıda sektöründeki kalite düşüşü ve güvenlik süreçlerindeki değişimi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Görevlisi Dr. Mustafa Duran ve özel bir firmada Gıda Kalite Güvenlik Uzmanı olarak görev yapan Sude Nur Şen ile görüştük.

“Etik ve maliyet kaygısı birbiri ile çatışıyor”

Firmaların ürünlerin üretiminde kalitesinden çok, maliyetini karşılayabilmeyi düşündüğünü dile getiren Duran, “Sağlıklı bir ürün üretirken maliyetiniz, sağlıksız ürüne kıyasla fazlasıyla artıyor. Ürünlere eklenen her katkı maddesi, ürünün doğalını üretmenin maliyetinden kaçmak için yapılıyor. Etik ve maliyet kaygısı birbiri ile çatışıyor.” şeklinde konuştu.

Reklam yapmak ön planda

Ürünlerin, tüketicinin ilgisini çekmeye yönelik tasarlandığını dile getiren Duran, “Bazı ürünlerin üstünde ‘katkı maddesi içermez’, ‘trans yağ bulunmaz’ gibi ifadeler yer alıyor. Bunlar, sağlıklı hissettirmeye yönelik yarattıkları bir algıdır. Ürünlerin içerisinden çıkardıkları her bir katkı maddesi yerine daha zararlısı girebiliyor. Tüketicinin bu tarz pazarlama hileleriyle kandırılmaması lazım.” ifadelerini kullandı.

Bakanlık sıkı denetimde

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın her zaman sıkı bir denetimde olduğunu dile getiren Şen, “Ürünlerimizin üretim aşamasından tüketimine kadar geçen süreçte, Tarım ve Orman Bakanlığı, gıdanın bütün detaylarını sıkı bir denetimle inceliyor. Eğer paket üzerinde yer almayan bir katkı maddesi bulunuyorsa ciddi bir yaptırım uygulanıyor.” dedi.

Merdiven altı üretim artıyor

Bazı firmaların üretim tesisleri dışında merdiven altı yerlerde üretim yaptığını dile getiren Şen, “Ucuz iş gücü ve maliyetten kaçmak amacıyla bazı firmalar merdiven altı üretim yapabiliyor. Bu durum tespit edildiği takdirde büyük bir ceza yaptırımı uygulanıyor ancak marketlerin ve toptancıların bu ürünlerin dağıtımında dikkatli olmaları gerekiyor, sofralarımıza hastalık getirmemeleri lazım.” ifadelerini kullandı.

Ürün içerikleri konusunda herkes bilinçlenmeli

Günümüzde internet sayesinde aldığımız ürünlerin içerisinde bulunan katkı maddelerinin etkilerini araştırabileceğimizi dile getiren Duran, “Eskiden internet gibi bir şansımız yoktu. Ancak şu an üretilen paketli ürünlerin içerisinde bulunan her katkı maddesini internet üzerinden araştırabiliyoruz. Lakin ne yazık ki, her geçen gün sağlıksız gıda tüketimi artıyor. İnsanlar araştırmak istemiyor.” şeklinde konuştu.

Takviye gıdalar besinlerin yerini tutamaz

Takviye protein tozları ve supplement gibi ürünlerin, soframıza giren gıdaların yerini asla tutamayacağını dile getiren Duran, “Bir gıdanın verdiği vitamini veren alternatif bir gıda her zaman başka bir yan etki açığa çıkarır. Bu tarz takviye gıdalar çok tehlikeli ve ilerleyen yıllarda sizi kanserle bile mücadele halinde bırakabilir.” dedi.

“Markette bulunan yoğurt doğalından daha az bakteri taşıyor”

Markette bulunan çoğu ürünün güvenilir olmadığını ancak bir istisna olarak yoğurdun, doğal ev üretiminden ziyade marketten alınmasının daha doğru olduğunu dile getiren Şen, “Markette bulunan yoğurt, doğalından daha az bakteri taşıyor. Evde üretilen yoğurt gerekli sıcaklık ve soğuklukta bulunmuyor; yoğurt çok kolay bakteri alabilir. Üretim tesislerinde ise hiçbir katkı maddesi bulunmadan gerekli sıcaklık ve soğukluk ile üretimi sağlanıp paketleniyor. Yoğurt, marketten alınması daha doğru olabilecek istisna gıdalardan birisidir.” şeklinde konuştu.

Gıda üretim hatları yetersiz kalıyor

Gıda üretiminde üretim hatlarının yetersiz ve maliyeti düşürmek adına çoğu elemanın eksik olduğunu dile getiren Şen, “Gıda üretimi aslında bir zincir şeklinde ilerliyor. Paketlemeye kadar olan süreçte birçok kişi kalite kontrol sağlıyor ancak bu işlemi hızlandırmak isteyen firmalar bazı noktaları atlıyor. Bu noktalarda zaman içinde firmaya sağlıksız geri dönüşler sağlıyor.” sözlerini söyledi.

Bizlere son yıllarda ki gıda üretimi ve gıda kalite düşüşü üzerine verdikleri değerli bilgiler için Dr. Mustafa Duran ve Gıda Mühendisi Sude Nur Şen’e teşekkür ederiz.

Haber: Hayri Mert Ulusoy