Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Ülkemizde son yıllarda genç nüfusumuzun kalp hastalıklarına daha sık yakalandıkları, kalp krizi geçirmeye daha eğilimli oldukları ve hatta kalp krizi geçirme oranlarında bir artışın söz konusu olduğu bilinmekte. Peki sebepleri nelerdir? 

İnsan vücudu yaşlandıkça bağışıklık sistemi yavaş yavaş çöker ve çeşitli hastalıklar meydana gelir, kalp hastalıklarının genel olarak ana sebebi damar tıkanıklığıdır. Yaş almış insanlarda daha sık görülen bu durum günümüzde gençlerin de etkisi altında kaldığı bir durum haline gelmiştir. Özellikle gençlerde kandaki enfeksiyon artışı damar yapısının bozulmasına ve tıkanmasına ve dolayısıyla kalp krizi geçirilmesine sebebiyet vermektedir. İzmir Özel Egepol Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Tuğba Erdoğan ve Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Öğretim Üyesi, Kardiyolog Uzmanı Prof. Dr. Ceyhun Ceyhan gençlerde kalp krizinin artma sebepleri hakkında konuştu.

Gençler zorunda kalmasalar bağlarını koparmayacak düzeyde sağlıksız yaşıyor

Genç yaşta kalp krizi oranı geçtiğimiz yıllara göre oldukça artmış durumda. Bunun nedeninin de sağlıksız beslenmeleri olduğunu söyleyen Erdoğan, “Kalp damar sağlığı dediğimiz zaman aslında başlı başına sağlıklı bir yaşamdan bahsetmek lazım. Eğer kötü besleniyorsan, kötü bir yaşam şeklin varsa; sigara, alkol ve madde bağımlılığı söz konusuysa, ilk hasar gören damarlarımızın yüzeyi oluyor. Şimdi düşündüğümüz zaman günümüz gençleri çok kötü besleniyorlar, genellikle fast food ağırlıklı hazır gıdalara yöneliyorlar, aşırı yağlı, yüksek oranda şekerli ve aslında hiçbir şekilde sağlıklı olmayan besinlerle yaşamlarına devam ediyorlar.” dedi ve ekledi  “Aslında artık sağlıklı diyebileceğimiz yiyeceklerimiz oldukça az çünkü tükettiğimiz meyve ve sebzelere bile artık işlenmiş gıda diyebiliriz. En başta ele alabileceğimiz unsur kötü beslenme. Onun haricinde artık gençlerimiz hareketsiz, telefon, tablet ve bilgisayar başında geçiyor günleri. Spora olan ilgi azaldı. Zorunda kalmasalar hiçbir şekilde bağlarını koparmayacak düzeyde sağlıksız yaşamlara sahipler.” şeklinde konuştu.

Geçirdiğimiz enfeksiyon hastalıklar da kalp krizini tetikler durumdadır. En ufak bir enfeksiyonda bile damar sağlığımızın bozulduğu bilinmektedir.  Erdoğan kendi uzmanlık dalı dahilinde kalp krizleri için, “Enfeksiyonlar vücutta iltihaplanma yapar bu da damarlarımızın iç yönünü etkilemektedir. Damar daralmasına ve damar sertliğine sebep olmaktadırlar. Hali hazırda bir kalp rahatsızlığı mevcut ise enfeksiyon bu süreci daha kötü hale getirebilir ve kalp krizi gerçekleşebilir.” diye ifade etti.

“Hayatlarından stresi uzak tutmalılar”

Günümüz gençlerinde yaygın olarak görülen sağlıksız yaşam biçimi beraberinde bir sürü hastalık getirmektedir. Gençlerin daha sağlıklı bir yaşama kavuşması, kalp sağlıklarını koruması için dikkat etmesi gereken bazı noktalar mevcuttur. Hangi konularda dikkat edilmesi gerektiğine dair bilgilendirme yapan Erdoğan, “En acilinden sigarayı bırakmalılar. Hayatlarından stresi uzak tutmalılar, spor yapmalılar ve bol bol hareket etmeliler. Artık günümüzde gençler, yaşlılardan daha çabuk yoruluyor ve bunları görmek üzücü. Gençler sağlıklı yaşam hakkında bilinçlenmeli. Metropolde yaşıyorlar, stresli bir yaşam, kirli hava, kötü beslenme… Eski zamanlardaki genç kesime nazaran çok şanssızlar ama kendi sağlıklarına dikkat etmeliler. Her şeyin başı sağlık.” diye vurguladı.

Covid-19 aşısı kalp krizine sebep oldu diyemeyiz

2019 senesinde geçirilen viral hastalık Covid-19 önlemi kapsamında yapılan aşılar, toplumda derin bir tedirginlik bıraktı. Gençlerin erken yaşta geçirdikleri kalp krizinin sebebinin Covid-19 olabileceğine dair iddialar ileri sürülmüştü. Bu konu hakkında Erdoğan “Buna cevap vermek zor çünkü bilimsel bir sonucu yok ama geçirdiğimiz viral hastalık pek çok organa etki etti ve pek çok komplikeye sebebiyet verdi. Bu yüzden birçok sebeple beraber kalp krizine neden olmuş diyebiliriz ama sadece covid aşısı kalp krizine sebep oldu diyemeyiz.” şeklinde açıklamada bulundu.

“Ne yazık ki çok daha erken yaşta kalp krizine tanık oluyoruz”

Kardiyolog Uzman Prof. Dr. Ceyhun Ceyhan gençlerde meydana gelen kalp krizlerinin sebeplerini ve hangi testlerle tespit ediliğini en ince detayına kadar anlattı. Erken yaşta kalp krizi geçirenlerin belirtilerine değinen Ceyhan, “Normal şartlarda erkeklerde 45, kadınlarda ise 55 yaşından sonra kalp krizine daha sık rastlanır ama artık ne yazık ki çok daha erken yaşta kalp krizine tanık oluyoruz. Genç yaşta geçirilen kalp krizi semptomları diğer yaşlardan farklı değildir. Göğüs ağrısı en belirgin belirtidir. Göğüste 20 dakikadan fazla süren, boyun, omuz ve kollara yayılan şiddetli ve baskı yapan ağrı, nefes darlığı, öksürük, baş dönmesi, bayılma, kusma, mide bulantısı, soğuk terleme, çarpıntı, aşırı halsizlik hissedilir. Bazen kalp krizi çok ani ve şiddetli belirtiler gösterirken bazı kişilerde örneğin; şeker hastalığı olan kişilerde yavaş ve hafif bir ağrı veya rahatsızlık hissi ile başlar.” dedi.

Genç yaşta kalp krizi geçirmenin altında ailesel kolesterol bozuklukları var

Hepimiz zaman zaman kendi sağlığımızdan şüphe eder konuma düşüyoruz. Hastaneye gittiğimiz zaman bu konu hakkında bilinçli olmamız bize konulacak teşhisi hızlandırma konusunda yardımcı olmaktadır. Kalp sağlığımızı kontrol ettirmek istediğimiz zaman dikkat etmemiz gereken bazı noktalar ve yaptırmamız gereken bazı testler mevcuttur. Bu konu hakkında Ceyhan, “Eğer kişinin aile öyküsünde 20-30 yaşlarında kalp krizi geçirmiş kişiler varsa risk grubundadır. Genç yaşta kalp krizi geçirmenin altında genelde ailesel kolesterol bozuklukları oluyor. Bu kişilerde klasik damar tıkanıklığı süreci erken yaşta başlıyor. Ailesi ve kendinde şeker hastalığı olanlar, 20’li yaşlarda sigara kullanan kişiler de kalp krizi riski altındadır. Özellikle 30 yaşından sonra bazı kontroller mutlaka yapılmalıdır. Bu kontroller, erken teşhis ve tedavi imkanı sağlayarak ciddi sağlık sorunlarının önüne geçebilir.” dedi ve şöyle devam etti, “Bu yaşlarda her yıl düzenli bir şekilde yapılması gereken kontroller arasında şunlar bulunur; genel sağlık kontrolü, tansiyon, kolesterol, kan şekeri düzeylerinin ölçümü. Kalp ve damar hastalığı taramaları arasında EKG (elektrokardiyografi), egzersiz stres testi ve kardiyak risk faktörler testi bulunur. Özellikle 30’lu yaşlarda yapılması gereken bu taramalar, hayati önem taşır. EKG testi, kalbin elektriksel aktivitesini ölçerek kalp ritim bozukluklarının tespit edilmesini sağlar. Ayrıca eforlu EKG testine de girebilirsiniz. Egzersiz stres testi, kalp kasının ne kadar iyi çalıştığını ve kalp hastalığı riskinin ne kadar yüksek olduğunu belirlemeye yardımcı olur. Bununla birlikte kardiyak risk faktörler testi de kan basıncı, kolesterol ve kan şekeri düzeyleri gibi faktörlerin ölçülmesini içerir. Bu sebeple bahsi geçen taramaların yapılması son derece önemlidir.” şekline açıklamalarda bulundu.

“Stres ateroskleroz hastalığının gelişiminde hem öncü hem de ilerletici rol oynamaktadır”

Gençlerin yaşamını sürdürdüğü koşullar, ekonomik problemler gibi unsurların stres bozukluklarına sebebiyet verdiği bilinmektedir. Aşırı stres ve kaygı bozukluklarının sonuçları ciddi olabilir. Bu konu hakkında yaşadığımız stresin çok ciddi hastalıklara evrilebileceğini vurgulayan Ceyhan, “Stres yaşayan kişide gözlenen kalp atışlarındaki hızlanma, kan basıncındaki artış, bir tür damar sertleşmesi olarak bilinen ‘ateroskleroz’ hastalığının gelişiminde hem öncü hem de ilerletici rol oynamaktadır. Öte yandan stres nedeniyle artan sigara ve alkol tüketimi de mevcut durumun daha da kötüleşmesine sebep olurken, kimi kişilerde stresle artan kalori tüketimi, beraberinde metabolik sendrom ile diyabet hastalığı gelişim riskini de getirmektedir.” dedi ve cümlesine şöyle devam etti, “Aynı zamanda mevcut kalp yetersizliği ve ritim bozukluklarının da kötüleşmesine ve tedaviye cevabın azalmasına neden olan stresin kadınlar üzerindeki etkileri erkeklerden daha ciddi seyir göstermektedir. Tüm bu nedenlerden dolayı ağır stres altında bulunan kişilerin dönemsel olarak kapsamlı kardiyolojik muayeneden geçirilmesi uygun olacaktır.” dedi. 

Erken yaşta kalp krizi ölüm oranları ileri yaşa göre daha yüksek

Erken yaşta kalp krizi geçirmenin ileriye dönük ciddi sağlık problemleri ve krizle birlikte organların zarar görmesiyle beraberinde çeşitli hastalıklar getirdiği belirten Ceyhan, “Erken yaşta kalp krizinde ne yazık ki ölüm oranları ileri yaşa göre daha yüksektir. Ölüm ile sonlanmasa bile kalp kasında gelişen hasar nedeniyle kalp yetersizliği gelişmesi ve bu durumun getirdiği ölümcül ve ölümcül olmayan sonuçlar ciddi sağlık problemlerine yol açmaktadır.” şeklinde konuştu.

Prof. Dr. Tuğba Erdoğan, hastanenin kardiyoloji bölümündeki çoğu hastanın 40 yaş altı yani genç olarak adlandırdığımız kesim olduğunu belirtti ve ülke genelinde ise bu oranın yüzde 20’lere dayandığını ve gençlerde sağlıklı yaşam bilinci oluşmadığı sürece bu oranın artacağını öngördüğünü belirtti. Prof. Dr. Ceyhun Ceyhan da bizlere gençlerin hangi testleri yaptırması gerektiğini anlattı ve kalp sağlığının çok önemli olduğunu, kalp sağlığında gerçekleşen sorunların ciddi sonuçlara sebebiyet verdiğini vurguladı.  

Haber: Neşe Şen