Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Çıkardıkları cızırtılı sesleriyle, estetik görüntüsüyle ve zamansız yapılarıyla bizlere geçmişten kesitler sunarak,  anılarda bir gezintiye çıkaran plaklar, günümüzde de oldukça popüler ve etkili. Plaklar hala, müzik dünyasına ve kültürümüze ışık tutmaya, geçmişi günümüze taşımaya devam ediyor. 

Birbirinden farklı, her türde müziğin seveni ayrıdır. Ama plaklara karşı duyulan sevgi çok daha başkadır. Plaklar özenle korunur, titizlikle saklanır ve keyifle dinlenir. Kasetlerden ve CD’lerden de eski olduğu için, geçmişe dönük geniş bir pencere açar bizlere. Plak kültürü ve plak koleksiyonculuğu ile ilgili İzmir’de bir plak dükkanı bulunan Begüm Vardar, nostaljik eşya satışı yapan Mahir Akcanlı ve antika dükkanı çalıştıran Mustafa Kemal Kaya, plaklar hakkında görüşlerini bizlerle paylaştı.

Plaklar nerelerden temin edilir? 

İyi plak bulmak her zaman çok kolay olmayabiliyor. Plaklar, iyi bakılmış ve özenle saklanmış olmalı ki kullanılabilirliğini sürdürebilsin. Plakların nasıl temin edildiği ile ilgili Begüm Vardar şunları söylüyor: “Plaklar çok farklı yollardan temin edilebiliyor. Koleksiyonunu satmak isteyenler olabiliyor, toptancılardan yeni basım plaklar alınabiliyor veya yurt dışından da ulaşıp temin edilebiliyor.” 

Kaya ise bu konuyla ilgili, “Plakları koleksiyonerlerden de, ilan vererek plak sahibi insanlardan da temin edebiliyorum. Ama tercihim çiziksiz ve ambalajlı plaklardan yana oluyor.” ifadelerini kullandı. 

Akcanlı ise, plakları nasıl temin ettiği konusunda, “Kondisyon kriterini göz ardı etmeyerek plak evlerinden, eski kaset dükkanlarından ve bit pazarlarından plaklar toplayabiliyorum.” şeklinde konuştu.

Plak koleksiyonu yapmaya nereden başlanmalı? 

Müzikle ilgilenmek güzeldir, ama bazen insan ilgi duyduğu alandan parçalar taşımak ve onları biriktirmek ister. Plak kültürü de biraz böyledir. Büyük koleksiyonlar yapılır. Peki fiyatları 10 liradan 20 bin liraya kadar değişebilen bu plakların koleksiyonunu yapmak isteyen birisi bu işe nereden başlamalıdır? Konuyla ilgili Vardar, “Plak koleksiyonu yapmak isteyen kişilerin bu işe biraz bütçe ayırmaları lazım. İyi plak kondisyon, basım yılı ve sanatçısıyla belli olur. Biraz da bu gibi teknik detayları bilmek lazım. Yeni basım plakların fiyatları daha uygun, bu sebeple onları alarak başlanabilir. Belki de gelecekte günümüzün yeni basım plakları değerli olacaktır.” ifadelerini kullandı. 

Akcanlı ise, “Bence plak koleksiyonu yapmak öğrenci işi değildir, gerçekten maddi birikim ister. Plak, sıradan işler gibi değildir. Hobi işidir, kültür meselesidir. Haliyle ilgili olmak da gerekmektedir.” dedi.

En çok kimlerin plakları satılıyor? 

Vardar, “En çok hangi sanatçıların plağının satılması, döneme göre değişkenlik gösteren bir durum. Özellikle son yıllarda sinema filmleri, plak satışlarında çok etkili bir hale geldi. Filmi yapılan sanatçı kimse ona ilgi biraz daha fazla oluyor.” ifadelerini kullandı. 

Kaya ise en çok satılan plaklar hakkında: “Cem Karaca, Kurtalan Ekspres gibi Anadolu rock türünde plaklar daha çok satılıyor.” dedi. 

Plaklar nasıl muhafaza edilmelidir? 

Değeri oldukça yüksek olan plaklara gösterilen hassasiyet de bir o kadar yüksek olmalı. Bakımına özen gösterilmeli, dikkatle saklanmalıdır. Bu konuyla ilgili olarak Vardar, “Aslında plakların, fiziksel bir zarar almadığı sürece sonsuz bir kullanım ömrü vardır. Plaklarda müzik kanalları vardır. Bu kanalların temiz bir ses ve sorunsuz bir kullanım için tıkanmaması gerekiyor. Düzenli olarak özel solüsyonlarıyla tozların temizlenmesi ve ambalajında saklanması gerekmektedir.” ifadelerini kullandı. 

Akcanlı ise, “Sağlam kondisyonlu bir plak için, onu tozdan ve ısıdan korumalı, serin yerlerde muhafaza etmeliyiz.” sözleriyle, plakların muhafaza edilmesi konusunda bizleri bilgilendirdi.

Dijital müzik platformlarının müziğe etkileri 

Vardar, “Dijital platformların dinleyiciye önerilerde bulunma özellikleri sayesinde, dinleyici daha önce dinlemediği şarkıları ve belki de bilmediği sanatçıları tanıma fırsatı buluyor. Bu sebeple eski şarkıların ve sanatçıların bilinirliği de artmış oluyor.” ifadeleriyle yeni nesil müzik platformlarının müzik dinleyicisi üzerindeki etkisinden bahsederek sözlerini tamamladı. 

Akcanlı ise eski ve yeni plak kayıtları ile ilgili olarak: “Yeni dönem dijital baskı kayıtların da, aynı şekilde eski dönem, analog kayıtların da seveni var. Ama eski plaklar, yani analog kayıtlar, çıplak sesi daha net duymamızı sağlar, yeni kayıtlar ise üzerinde oynanmış sesler barındırır. Aradaki fark tamamen dinleyicinin tercihine kalmış bir durumdur.” ifadelerini kullandı ve sözlerini noktaladı.

Haber & Fotoğraf: Mehmet Umutcan Kaya