Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Veteriner Fakültesi bünyesinde faaliyet gösteren Egzovaryum Topluluğu, sadece öğrencilerin değil, yaralı ve hasta sürüngenlerin de geleceğe tutunma noktası. Sürüngenlerin ekolojik değeri, yasadışı ticaretin karanlık yüzü ve rehabilitasyon süreçleri öğretim üyeleri Dr. Öğr. Üyesi Onur Tatlı ve Dr. Öğr. Üyesi Ayşe Nur Akkoç’un anlatımıyla gözler önüne seriliyor.

Yılanlar,kertenkeleler, kaplumbağalar… Birçoğumuzun uzak durduğu bu sessiz canlılar, doğanın en hayati denge unsurlarından biri. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Veteriner Fakültesi bünyesinde 2021 yılında kurulan Egzovaryum Topluluğu, bu sürüngenlerin hem tedavi hem de rehabilitasyon süreçlerini üstleniyor. Topluluk, veterinerlik öğrencilerine özgün bir uygulama alanı sunarken, doğaya da doğrudan katkı sağlıyor. Egzovaryum’un kurucu danışmanı ve topluluğun aktif destekçisi Dr. Öğr. Üyesi Onur Tatlı ile gerçekleştirdiğimiz söyleşide, topluluğun hem bilimsel hem de etik misyonunu derinlemesine konuştuk. Ayrıca, veteriner hekimlikte egzotik türlerle çalışmanın eğitimdeki önemini ise topluluğun eğitici kadrosunda yer alan Dr. Öğr. Üyesi Ayşe Nur Akkoç ile birlikte yapılan gözlem ve incelemelerde detaylıca gördük ve dinledik.

Doğaya ve  öğrenciye faydalı bir topluluk: Egzovaryum

Dr. Öğr. Üyesi Onur Tatlı, Egzovaryum Topluluğu’nun temellerini şöyle açıkladı: “Fakültemizde 2021 yılında sürüngenler ve sucul canlıların bakım, besleme ve rehabilitasyonu üzerine bir topluluk kurduk. Hem öğrencilerimizin pratik bilgisini geliştirmek hem de yaban hayatına katkı sağlamak istedik.” Topluluk, sadece öğrenci odaklı bir etkinlik alanı değil. Aynı zamanda doğadan yaralı halde gelen sürüngenlerin tedavi sürecini destekleyen bir klinik işlevi de görüyor. Yaralı kaplumbağalar, yılanlar, kertenkeleler fakülte hastanesinde tedavi edildikten sonra Egzovaryum’da rehabilite edilip doğaya kazandırılıyor.

Doğal denge onların sırtında..

Sürüngenlerin doğadaki rolünü anlatan Tatlı, özellikle yılanlar üzerinden örnek vererek önemli bir dengeyi hatırlattı. Tatlı, “Tarımsal alanlarda yılanların yok edilmesi kemirgen patlamasına yol açar. Bu da hem mahsule zarar hem de hastalık riski demek.” şeklinde açıkladı. Veterinerlik eğitiminde sürüngenlerle yeterince vaka görülmediğini vurgulayan Tatlı, Egzovaryum’un bu eksiği kapattığını söyleyerek, “Sürüngen yetiştiriciliği ülkemizde artıyor ama klinik deneyim az. Egzovaryum, öğrencilerin bu alanda donanımlı mezun olmalarına yardımcı oluyor.” diye aktardı.

Kaçak ticaret: Görünmeyen tehlike

Egzotik hayvanların yasa dışı ticareti, küresel ölçekte ciddi bir problem. Yasa dışı fakat rağbet maalesef ki büyük. Türkiye de bu sorunun dışında değil. Tatlı bu konuda açık konuşarak, “CITES (Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşmesi) sözleşmesine tarafız ama maalesef kaçak giriş ve üretimler artıyor. Mevzuatlar çok katı olduğu için insanlar bunu yer altına itiyor. Kayıtlı ve denetimli üretim teşvik edilmeli.” sözleriyle aktardı. Egzotik sürüngenlerin kontrolsüz şekilde sahiplenilmesi; hayvan refahı, insan sağlığı ve ekosistem açısından ciddi tehdit içeriyor.

Bir yılanı doğaya döndürmek düşündüğünüzden zor.

Doğadan gelen yaralı sürüngenlerin iyileşme süreci tedaviyle bitmiyor. Rehabilitasyon, uzun ve dikkatli bir yolculuk. Tatlı, süreci şöyle özetledi: “Tedavi sonrası Egzovaryum devreye giriyor. Beslenme, ortam sıcaklığı ve nem dengesi gibi detaylar çok önemli. Kış döneminde hayvanların kış uykusuna geçmemesi için tropik ortam sağlıyoruz.” Zorla besleme, minimum insan teması ve çevresel uyum gibi süreçler hassas şekilde yönetiliyor. Aksi takdirde, hayvanlar doğaya döndüklerinde ya hayatta kalamıyor ya da insanlardan uzak duramıyor.

Bir kaplumbağanın kabuğu, öğrencinin bilgisiyle iyileşiyor

Veteriner Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi  Ayşe Nur Akkoç, Egzovaryum’u klasik bir laboratuvardan farklı, canlı bir eğitim alanı olarak tanımlıyor. “Bu canlılarla klasik laboratuvar koşullarında çalışmak mümkün değil.” diye açıklayan Akkoç, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bir kertenkeleye enjeksiyon yapmak ya da bir yılanı doğru şekilde beslemek, ancak bire bir deneyimle öğrenilebilir. Bu, vaka bazlı öğrenmeyi gerektiriyor.” Egzovaryum’un öğrenciler için yalnızca teknik değil, aynı zamanda duygusal bir bağ kurma fırsatı sunduğunu da vurgulayan Akkoç, “Bu özel canlılarla kurulan her temas, öğrenciyi hem mesleki hem de kişisel olarak bir adım ileri taşır.” ifadelerini kullandı. Akkoç’a göre bu ortam, öğrencilerin öz güven kazanmasını sağlarken, onları gelecekte karşılaşabilecekleri egzotik vakalara da hazır hale getiriyor.

Egzovaryum Topluluğu, sadece bilimsel bir faaliyet değil aynı zamanda etik, çevreci ve eğitici bir misyonu ile doğaya giden yolun üniversitenin kapısından geçtiğini göstermektedir. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Veteriner Fakültesinin bu girişimi, doğaya duyarlı hekimler yetiştirmek adına önemli bir örnek teşkil ediyor. Dr. Onur Tatlı ve Dr. Ayşe Nur Akkoç’a bilimsel rehberliği ve içten gözlemleri için teşekkür ederiz. Doğanın sessiz üyeleri, Egzovaryum sayesinde yeniden ses buluyor.

Haber: Aslı Boyacıoğlu