Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Afrika'nın batı ve orta bölgelerinin gizemli ve zarif sakinlerinden biri olan Ball pitonu ya da diğer adıyla Kraliyet Pitonu, sadece doğada değil, aynı zamanda evcil hayvan olarak da büyük ilgi görüyor. Sakin doğası ve etkileyici desenleriyle görenleri büyüleyen bu yılan türü, ne yazık ki  yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Habitat kaybı, yasa dışı avcılık ve iklim değişikliği gibi insan kaynaklı tehditler, Ball pitonunun geleceğini karartıyor. Uzmanlar, bu muazzam türün devamlılığını sağlayabilmek için ekosistemlerin korunmasından, yasadışı ticaretin engellenmesine kadar alınması gereken acil önlemlerin her geçen gün daha kritik bir hal aldığını vurguluyor. Eğer gerekli önlemler alınmazsa, bu zarif yılan türünün doğal yaşam alanlarından silinmesi kaçınılmaz olabilir.

Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi Hayvan Besleme ve Beslenme Hastalıkları Anabilim Dalı Dr. Öğretim Üyesi Onur Tatlı ile sadece Ball pitonu, yani "Kraliyet Pitonu" hakkında derinlemesine bir sohbet gerçekleştirmekle kalmadık, aynı zamanda başkanlığını yaptığı Egzovaryum Topluluğu ve topluluğun faaliyetleri hakkında da keyifli ve bilgilendirici bir görüşme gerçekleştirdik.

Egzotik hayvanlar alanında farkındalık yaratmak

Egzovaryum topluluğunun başkanlığını yaptığı Onur Tatlı, öncelik olarak topluluk hakkında şunları söyledi: "Egzotik hayvanlar konusunda farkındalık yaratmayı ve eğitim fırsatlarını artırmayı hedefliyoruz. Bu topluluk, Türkiye’de egzotik veteriner hekimliği alanındaki eksiklikleri gidermeye yönelik çalışmalar yaparak, bu alanda uzmanlaşmış profesyonellerin sayısını artırmayı amaçlıyor. Ayrıca öğrencilere egzotik hayvanlarla ilgili deneyim kazandırarak kendilerini geliştirmelerine olanak tanıyoruz. Yaptığımız çalışmalarla toplumun bilinç seviyesini yükseltmeyi hedefliyoruz. Topluluğumuz, başlangıçta yalnızca tanışma etkinlikleri düzenlemiş olsa da, geçtiğimiz yıl yılanlar üzerinde muayene ve enjeksiyon uygulamaları gibi eğitimler gerçekleştirdi. Bu yıl ise uluslararası bir kongreye katılmayı ve çeşitli workshoplarla üyelerimizi geliştirmeyi planlıyoruz. Amacımız, egzotik hayvanlar ve veterinerlik camiasına önemli katkılar sağlamaktır." dedi. 

Ball pitonlarının fiziksel özellikleri ve yaşam alanı

Bu yılan türü hakkında önemli bilgiler sunan Tatlı, “Ball pitonları, Pythonidae familyasına ait bir yılan türüdür ve ortalama yaşam süreleri 15 ila 30 yıl arasındadır, ancak bazıları 45 yaşına kadar yaşayabilir. Bu canlıların ömrü yaşama koşullarının, düzenli beslenmelerinin ve bakımının kalitesine bağlı olarak uzar. Bu türün üç renk varyasyonu bulunur: siyah, kahverengi ve albino. Sırtlarında açık kahverengi lekeler yer alır. Kafaları, diğer yılan türlerine göre daha küçük ve pürüzsüzdür. Dişi ve erkekler arasındaki fark, boyutlarına dayanır; erkekler dişilerden daha küçüktür.” diyerek bu yılan türünün özelliklerinden bahsetti. Ayrıca Ball pitonlarının yaşama alanları ve avlanma yöntemleri hakkında da bilgi veren Tatlı, “Ball pitonları, genellikle kayalık alanlar veya mağaralarda yaşar. Kendilerini top haline getirerek savunma yapmalarıyla bilinirler ve bu davranışları, adlarının kaynağını oluşturur. Doğada çok aktif olmayan bu yılan türü, genellikle avını sabırla bekler ve çevresinde bir hareketlilik fark ettiklerinde, hızla harekete geçerler. Avlarını yakalamak için en yaygın yöntemleri, vücutlarını sararak boğmak suretiyle öldürmektir. Beslenme alışkanlıkları genellikle kemirgenler, kuşlar ve bazen küçük memelilerle sınırlıdır. Avlarını boğarak öldürme şekli, onları doğadaki diğer yılan türlerinden ayıran önemli bir özelliktir.” şeklinde vurguladı.

Deri değiştirme süreci ve ball pitonlarının yaşadığı zorluklar

Ball pitonlarının deri değiştirme süreci hakkında önemli bilgilere değinen Tatlı, şu ifadeleri kullandı: “Bu yılan türü, büyüdükçe vücutlarına sığamaz hale gelir ve bu yüzden deri değiştirirler. Deri değiştirme, yılanların büyüme sürecinin doğal bir parçasıdır ve genellikle birkaç hafta arayla gerçekleşir. Bu süreç, yılanın eski derisinden kurtulmasına ve yeni derisinin çıkmasına olanak tanır. Ancak deri değiştirme Ball pitonları için oldukça stresli bir dönemdir. Yılanın vücut ısısı düşebilir, hareketleri kısıtlanabilir ve davranışlarında değişiklikler gözlemlenebilir. Bu dönemde yılan beslenemeyebilir, enerji seviyeleri düşebilir ve metabolizmaları yavaşlayabilir. Deri değiştirme dönemi sona erdiğinde ise yılan, eski derisini tamamen dökerek yenisiyle rahat hareket etmeye başlar. Yılanın bu süreci kolayca atlatabilmesi için ortam koşullarının uygun olması gerekmektedir. Nem oranının yüksek olması, yılanın derisini daha kolay dökmesine yardımcı olur. Su kabı ve nemli bir ortam sağlamak, deri değiştirme sürecini rahatlatır. Sonuç olarak deri değiştirme süreci ball pitonlarının sağlıklı büyümesi için kritik bir adımdır ve uygun bakım ile stres seviyeleri azaltılabilir.” şeklinde ifadelerde bulundu. Bu sürecin zorluklarından da söz eden Tatlı, “Deri değiştirme, yılanlar gibi sürüngenlerin doğal bir döngüsüdür ve sağlıklı büyümeleri için gereklidir. Ancak bu süreç, onlara stres yaşatabilecek birkaç faktörü beraberinde getirir. Deri değiştirirken, yılanların gözleri opak bir tabaka ile kapanır, bu da görme duyularının kaybolmasına yol açar. Görme yeteneklerinin geçici olarak kaybolması, onları çevresel tehlikelere karşı savunmasız bırakır ve bu da streslerini artırır. Yılanların işitme duyusunu da zayıftır ve çevresel tehditlere tepki verme yetenekleri sınırlıdır. Deri değiştirirken hem görme hem de işitme duyularının kısıtlanması onları savunmasız bırakır. Ayrıca deri değişimi sırasında vücutta fiziksel rahatsızlıklar da oluşabilir, bu da ek bir stres kaynağıdır. Deri değiştirme süreci sona erdiğinde stres genellikle geçer, çünkü görme ve hareket kabiliyeti eski haline gelir. Sonuç olarak, deri değiştirme dönemi, yılanlar için bir tür körlük ve savunmasızlık dönemidir, bu da sürekli stres yaratabilir.” şeklinde açıklamalarda bulundu.

Ball pitonlarının yasal durumu ve yayılımı

Bu türün korunması ve yayılımı hakkında bilgiler veren Tatlı, “Bu yılan türü, doğal olarak ülkemizde bulunan bir tür değildir. Afrika'nın batı ve orta bölgelerinde yayılım gösterir. Ancak son yıllarda egzotik hayvanlara ilginin artmasıyla birlikte, bazı bireyler ve hayvanseverler tarafından evcil olarak beslenmektedir. Ülkemizde yasa dışı yılan ticareti ve kaçakçılık faaliyetleri nedeniyle, bazı ball pitonlarının özel sahipler tarafından bulundurulması mümkündür. Ancak bu türün doğal yaşam alanlarında bulunmadığını ve ekosistemimizle uyumsuz olduğunu unutmamak gerekir. Ball pitonları ve diğer egzotik hayvanların korunması, doğru bakım ve yasal düzenlemelere uyulmasıyla mümkündür.” diyerek bu türün korunmasının önemini belirtti.

Ball pitonlarının korunması için alınması gereken önlemler

Tatlı, Ball pitonlarının korunabilmesi için doğal yaşam alanlarının korunması ve yasa dışı avcılıkla mücadele edilmesi gerektiğini, “Habitat kaybı, bu türlerin en büyük tehditlerinden biridir; ormanların korunması ve çevre dostu politikaların uygulanması önemlidir.” şeklinde  vurguladı. Ayrıca egzotik hayvan ticaretinin yasadışı yollarla yapılmasının, türlerin sürdürülebilirliği için büyük bir tehdit oluşturduğunu da belirtti. “Egzotik hayvan ticaretine yönelik yasaların güçlendirilmesi ve etkin bir şekilde uygulanması gerekmektedir.” dedi. Tatlı, halkın bilinçlendirilmesinin de önemine dikkat çekerek, bu türlerin korunabilmesi için yalnızca yasal düzenlemelerin değil, aynı zamanda toplumun farkındalığının artmasının da büyük önem taşıdığını ortaya koydu. Bu çabaların Ball pitonlarının ve diğer egzotik hayvan türlerinin de devamlılığı için kritik bir adım olduğunun altını çizdi.

Ball pitonları hakkında Onur Tatlı ile gerçekleştirdiğimiz keyifli ve bilgilendirici sohbet için kendisine teşekkür ederiz. Sağladığı değerli bilgilerle, nesli tehdit altında olan bu etkileyici yılan türü hakkında daha derin bir anlayış kazandık ve koruma çabalarının önemini bir kez daha fark ettik. Tatlı'nın açıklamaları, hem bu türün korunmasına yönelik gerekli adımları hem de egzotik hayvanlara olan ilginin bilinçli bir şekilde nasıl yönlendirilebileceğini gözler önüne serdi. 

Haber: Mehtap Başer