Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Asıl adı Zafer Caddesi olan sokak, 2010 yılından sonra bir grup sanatçının bir araya gelerek başlattığı sanat festivalleri sonucu “Urla Sanat Sokağı” adını almıştır. Urla Sanat Sokağı’nın 1800’lü yıllardan günümüze kadar ulaşmış, tarihi taş yapılara ev sahipliği yapıyor olması bu sokağın farklı yönlerinden birisidir. Çoğu bina restore edilerek farklı işletmelere dönüştürülmüş fakat hiçbirinin tarihi dokusu ve atmosferi bozulmamıştır. 

İzmir’in Urla ilçesinde yer alan Urla Sanat Sokağı, turistik anlamda popüler duraklardan birisidir. Yerli ve yabancı birçok kişi tarafından ziyaret edilen bu sokak, 2010 yılına kadar Zafer Caddesi olarak biliniyordu. Gelin, bu sokağın geçmişten günümüze nasıl değişip dönüştüğünü ve bugünkü gidişatını, Urla Sanat Sokağı Yaklaşımı Kültür Derneği Başkanı Kemal Ozan Iskır’dan dinleyelim.

“İzmir - Çeşme arasındaki tek yol”

Sanat Sokağı’nın asıl adının Zafer Caddesi olduğunu belirten Kemal Ozan Iskır, “1960’lı yıllara kadar İzmir - Çeşme arasındaki tek yol bu sokaktan geçiyordu. Daha sonra yeni yolların açılmasıyla birlikte burası merkezi bir çarşı haline dönüşmüştür. Bir dönem tütün çok ekildiği için burada tütüncüler varmış ve İzmir’in hatta Ege Bölgesi’nin tütün piyasası bu sokaktaki dükkânlardan dönüyormuş. Sonra bu dükkânlar kapatılıp yerine pazar kurulmaya başlanmış. Daha sonra pazarın yerinin değişmesiyle kıyafet dükkânları, bijutericiler ve o tarz dükkânlar açılmaya ve bu yöne doğru bir dönüşüm yaşanmıştır. Sağlık ocağının buraya taşınmasıyla eczanelerde beraberinde gelmiş, dolayısıyla esnaf ve dükkân sayısı azalmıştır. Sokağın büyük bir kısmı bu dönemde atıl kalmıştır. 1960’lardan 2010 yılına kadar geçen sürede bu şekilde değişimler yaşanmıştır.” dedi.

“Sanat adına gerçekten dolu dolu bir sokak haline geldi”

Sokağın oluşum süreci hakkında Iskır, “2010 yılında Urla’ya geldiğimde sokağın birçok dükkânı boştu ve taş binalar yıkık döküktü. Benim gibi sanatçı arkadaşlarımla birlikte burada birkaç sanat atölyesi açtık. Resim galerileri ve seramik gibi atölyeler kuruldu. O zamanlar kiralar daha makul bir fiyatta olduğundan ve sokağın dokusunu sevdiğimiz için böyle bir girişimde bulunduk. Aynı yıl içinde bir sanat festivali gerçekleştirdik. Türkiye’nin her yerinden gelen ünlü sanatçılar, sanatkârlar ve zanaatkârların katılımıyla çok güzel ve başarılı bir organizasyon gerçekleştirdik. Sanat sokağı ismi de o gün kondu. Sonrasında bu etkinlikleri devam ettirmek amacıyla o dönemki belediye başkanıyla görüşüp karar aldık ve ayda bir kere olmak üzere kültür sanat etkinlikleri ve pazarlar açılmaya başlandı. Böylelikle sokağın ismi duyulmaya ve dükkânlar tutulmaya başladı. Kültür sanat etkinlikleri dışında antika pazarları da kurulmaya başladı. Sokağın iyice parlamasıyla her hafta sergiler açılıp, canlı etkinlikler yapılmaya başladı. Müziğinden heykeline, pandomiminden seramiğine kadar her türlü sanat dalına dair birçok etkinlik gerçekleştirildi. Sanat adına gerçekten dolu dolu bir sokak haline geldi.” diyerek ifade etti.

“Paranın önünde hiçbir şey duramıyor”

İzmir Anıtlar Kurulu’nun başında olduğu projeyle birlikte sokağın dokusu korunarak bir düzenleme yapıldığından bahseden Iskır, “Sokak trafiğe kapatılıp burada bir restorasyon çalışması yapıldı. Bu süre içinde binalarında birçoğu restore edildi. Sokak tekrar kullanıma açıldığında daha düzenli ve dengeli etkinlikler yapılmaya başlandı. Tabii paranın önünde hiçbir şey duramıyor. Sanat üreterek para kazanmaya çalışan insanlar burada bir süre sonra artan kiralarla baş edememeye, yavaş yavaş dükkânlarını terk etmeye ve hafta sonu etkinliklerinden uzaklaşmaya başladılar. Onların yerini kafeler, barlar ve daha büyük ölçekte sermaye sahibi kişilerin açtığı dükkanlar almaya başladı.” şeklinde aktardı.

“Adı sanat sokağı ama sanat diyebileceğimiz pek bir şey kalmadı”

Urla’nın bu kadar ön plana çıkmasında sanat sokağının önemli bir yeri olduğunu ifade eden Iskır, “Burada yapılan etkinlikler yıllar önce Urla’yı tanıtan önemli bir sokaktı ve hala tanıtılmaya devam ediyor. Şimdilerde sanat icra eden çok fazla insan ve sanata dair pek bir şey kalmadığı için sadece adı sanat sokağı olarak geçiyor. Sanat üreten sanatkâr ve zanaatkâr kalmadı. Kiralar yükseldi ve burada durmaları mümkün olamadı. Şimdi sanırım bir tane seramik atölyesi var ve onun dışında sanat adına atölye kalmadı.” dedi.

“Güzel günler geçti sanat adına  ama…”

Iskır, “Sanat Sokağı, Urla için yine de önemli çünkü yerli ve yabancı çok turist gelmektedir. Şimdilerde insanlar eğlenmeye ve gezmeye geliyor. Müzik dinlemek, yemek yiyip ve bir şeyler içmek için de kaliteli mekanlarımız mevcut. Şimdi sokak yine bir dönüşüm geçiriyor ama sanatla devam etmesi mümkün olamadı.” ifadeleriyle sanatla para kazanmanın çok kolay olmadığını ve bu devirde herkesin para kazanmaya ihtiyacı olduğu için sanat icra etmenin çok zor olduğunu söyleyerek sözlerini noktaladı.

Haber: Simge Şahin

Fotoğraf: Şevval Delal