Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Evlerde artık süpürge kullanan var mı? Süpürge denince günümüzde ilk olarak aklımıza robot süpürgeler gelse de bir dönem evlerde ve iş yerlerinde sık bulunan telli süpürge bir diğer adıyla çalı süpürgesi temizlikte kullanılan önemli bir araçtı. Yapımında birçok işlemlerden geçen ve son hale gelene kadar uzun uğraşlar gerektiren çalı süpürgesinin maliyeti artık karşılanamamaktadır. Sebebi ise teknolojinin hızla gelişmesiyle yerini elektrikli süpürgelere ve ardından robot süpürgelere bırakmasıdır. 

Telli süpürgelerin belki de son üretim yerlerinden biri olan Edirne’de 1970 yılından beri  çalı süpürgeciliğinin imalatını yapan Hamdi Gaspar ile çalı süpürgesinin üretim ve maliyeti ile ilgili konuştuk.

“Süpürgenin yapımı zorlu ve uzun bir süreçtir.”

Süpürgenin yapımını detaylıca bizlere anlatan Gaspar, “Süpürgenin yapımı zorlu ve uzun bir süreçten geçer. Biz süpürgeleri genellikle süpürge otu veya süpürge darısı gibi bitkilerden yapmaktayız. İlk önce süpürgelerin malzemelerini hazırlıyoruz ve fırınlamaya gönderiyoruz. Fırınlanan malzemeler dikme işlemine uygun hale gelmesi için içinde bulunan çer, çöp gibi maddelerden ayıklanır ve dikim işlemine uygun hale getirilir. Dikim işlemi süpürge yapımında belkide en önemli ve zorlu yerdir. İlk önce uzun kalan yerler varsa kesilir ve çalı süpürgesine özel kullanılan iplerle tek tek dikilir. Bu işlemden sonra son olarak makine dairesine bağlanmaya gider ve paketlenerek hazır hale gelir.” dedi.

Gelirler giderleri karşılamıyor

Gaspar, süpürgecilik işine başladığı zaman Edirne’de 250 dükkân olduğunu fakat günümüze gelindiğinde 6 veya 7 dükkan kaldığını belirtti. Bunun sebeplerinin hammadde üretiminin azalması, çalı süpürgesinin kullanımının azalması ve özellikle teknolojinin hızla gelişmesi ile bu mesleğin cazibesini yitirdiğini dile getirdi. Ayrıca Gaspar üretimin bu tür sebeplerden azalmasından dolayı giderleri karşılayamadıklarını ifade etti.

“Gençlere bu mesleği tavsiye etmem.”

Süpürgeciliğin hiçbir açıdan belirli bir geliri olmamasından dolayı Gaspar gençlere bu mesleği önermediğini belirtti. “Gençlere bu mesleği tavsiye etmem. Nedeniyse üretimi yapılan süpürgenin hammaddesinin ve satışının ekonomik nedenlerden ötürü her zaman istenildiği gibi olmamasıdır. Bazı zamanlarda hiç gelir gelmeden süpürge imalatını yapıyoruz. Üretimini yaptığımız süpürgeleri ilk olarak toptancıya gönderiyoruz, toptancılar bir fiyat belirliyor ve oradan ürün aracılara gidiyor, bir fiyatta aracılar veriyor bu sayede ürünün değeri yükseliyor ve tüketiciye gelene kadar fiyat zamlı bir şekilde yansıyor. Bizim en sıkıntı çektiğimiz durum yaptığımız ürünü yine bizim pazarlamamamızdır.” şeklinde konuştu. Gaspar bu nedenlerden dolayı gençlere süpürgecilik mesleği yapmalarını önermediğini söyledi.  

“Dış ülkelere ihracat istenilen düzeyde değil.”

Dış ülkelere yapılan ihracatın çok fazla olmadığını belirten Gaspar, “Dış ülkelere ihracat istenilen düzeyde değil. Sebebi ise ham maddenin az olması, süpürge otunun genellikle dışarıdan ithal edilmesidir. Doğal olarak süpürgenin ihracatında azalma söz konusu oldu. Bu yüzden geleneksel çalı süpürgesini artık dışarıya satamaz durumda geldik.” şeklinde konuştu.  

Süpürgenin diğer bir türü “Aynalı Süpürge”

Çalı süpürgesi dışında Edirne’nin meşhur Aynalı Süpürgesinin olduğunun belirten Gaspar, uzun yıllar boyu anlatılan Aynalı Süpürgenin hikayesinden de bizlere bahsetti: “Eskiden gelinler çeyizlerine süpürge alırlarmış ve süpürdükleri zaman kayınvalideleri bakıyor mu bakmıyor mu diye süpürgenin üstüne ayna yapıştırırlarmış. Kayınvalideleri bakmadığı zaman süpürme işlemini öylesine yapar tozları kilimin altına süpürürlermiş.” diye anlattı. Gaspar ayrıca aynalı süpürgenin günümüzde süs eşyası veya magnet olarak satıldığını, geçmişte Edirne’de bulunan “Süpürgeciler Hanı” olarak bilinen yerde Aynalı Süpürge üretiminin olduğunu fakat artık bu yerin bulunmadığını belirtti. 

Süpürgeciliğin imalatı ve son durumu  hakkında bizlere bilgi veren Hamdi Gaspar’a teşekkür ederiz.

Haber: Atahan Aker