Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Tütsüler, binlerce yıldır farklı kültürlerde hem manevi hem de fiziksel faydaları için kullanılmakta. Doğal bileşenlerden yapılan bu zarif kokular, zihni dinlendirmek, stresi azaltmak ve atmosferi dönüştürmek amacıyla tercih ediliyor. Özellikle meditasyon, yoga ve rahatlama pratiği yapanlar tarafından yaygın olarak kullanılan tütsüler, içerdiği bitkisel özler ve reçinelerle ruhsal dengeyi sağlamaya yardımcı oluyor. Ancak tütsü kullanımının faydalarının yanı sıra, uzmanlar bazı kişilerin alerjik reaksiyonlar, solunum problemleri gibi olumsuz etkiler yaşayabileceğine dikkat çekiyor. Tütsülerin şifalı dünyasında gezinirken, doğru kullanımın önemini unutmamak gerekiyor.

Tütsüyü daha kapsamlı bir şekilde incelemek amacıyla, Aromaterapist Ekin Kılıç Bük ve Psikolog Berna Ergin Kahveci ile görüştük. Görüşmelerimizde, tütsünün tarihi ve kullanım alanlarından tütsü yapımına, sağlık üzerindeki faydalarından,  bazı insanlarda yarattığı olumsuzluğa kadar birçok konuda değerli bilgiler edindik. Ayrıca, tütsülerin yoga ve meditasyon ile birleşerek sağladığı ruhsal ve fiziksel faydalara dair de önemli görüşler paylaşıldı.

Tütsünün tarihi ve kullanım alanları

Tütsünün geçmişi hakkında Ekin Kılıç Bük şu görüşlere yer verdi: “Tütsünün tarihi M.Ö. 3000’lere kadar uzanır. Antik Mısır’dan Hindistan’a kadar tütsü, sadece dini ritüellerde değil, içsel huzur ve denge sağlamak amacıyla da kullanılmıştır. Mısırlılar tütsüyü tanrılarına sunak olarak kullanırken, Hindistan’da meditasyon ve yoga amacıyla tercih edilirdi. Çin ve Japonya’da ise tütsü, ruhsal iyileşme ve feng shui uygulamaları için kullanılmıştır. Dolayısıyla tütsü, tarih boyunca fiziksel ve duygusal dengeyi desteklemek için önemli bir yere sahiptir.” Tütsünün kullanım alanlarına da değinen Bük, şöyle devam etti: “Tütsüler, yüzyıllardır dini törenlerden aromaterapiye kadar birçok farklı alanda kullanılır. Medikal alanda, solunum yollarını açmak ve havayı temizlemek için tercih edilirken, evde rahatlatıcı bir atmosfer yaratmak için de sıkça tercih edilir. Ayrıca, bazı tütsü türlerinin antiseptik özellikleri cilt ve saç bakımında da faydalıdır.”

Tütsü yapımının doğal ve özel süreci

Tütsü yapımının incelik gerektirdiğini belirten Bük, “Malzemeler genellikle reçineler, bitkiler, çiçekler ve esansiyel yağlar gibi doğal kaynaklardan elde edilir. Bu malzemeler öğütülerek bağlayıcı maddeyle karıştırılır  ve hamur kıvamına getirilir. Karışım, bambu çubuklar veya belirli şekillerde hazırlanır ardından kuruması için birkaç gün bırakılır.” dedi. Tütsü yapımındaki zorluklardan da bahseden Bük, “Malzemelerin doğru oranlarla birleştirilmesi çok önemlidir, çünkü her bitki ve reçine farklı kokulara sahiptir ve bu kokular çeşitli etkiler yaratır. Ayrıca, tütsünün yanma süresi de doğru ayarlanmalıdır; ne çok hızlı ne de çok yavaş yanmalı, böylece kokusu en iyi şekilde yayılabilir.” şeklinde açıkladı.

Tütsünün yoga ve meditasyonla birleşimi

Tütsülerin bu pratiklerle birleşiminin faydalarından söz eden Bük, “Tütsünün yoga ve meditasyonla birleşimi, zihni ve bedeni derinlemesine dengelemeyi sağlayan güçlü bir yöntemdir. Tütsülerin yaydığı sakinleştirici kokular, yoga pratiği sırasında bedeni gevşetir ve zihni odaklar, aynı zamanda meditasyon sırasında da içsel huzuru artırır. Dumanın görsel etkisi, nefesin ritmine uyum sağlar, bu da hem yoga hareketlerinde hem de meditasyonda farkındalığı derinleştirir. Tütsü yakmak, her iki pratiğe de ritüel bir boyut katar, kişiyi anın içinde daha fazla odaklanmaya yönlendirir. Yoga ile bedenin esnemesi, meditasyonla zihnin huzur bulması, tütsünün etkisiyle birleşerek daha bütünsel bir deneyim yaratır. Bu harman, hem bedeni hem de ruhu dengeleyerek daha derin bir içsel huzur ve farkındalık sunar. ” diye ifade etti.

Tütsülerin beden ve zihin üzerindeki faydaları

Tütsülerin sağlık üzerindeki etkilerini açıklayan Kahveci, “Tütsülerin bağışıklık sistemi üzerindeki faydaları oldukça büyüktür. İçerdiği doğal bileşenler ve antimikrobiyal özellikleri sayesinde tütsüler, havadaki zararlı mikropları temizler ve bağışıklık sistemini güçlendirir. Ayrıca, tütsülerin uyku düzeni üzerindeki etkisi de son derece önemlidir. Rahatlatıcı özelliği sayesinde tütsüler, uyku sürecinde derin bir gevşeme yaratır ve gece boyunca kesintisiz bir uyku sağlar.” diye belirtti. Tütsülerin psikolojik ve ruhsal faydalarına da değinen  Kahveci, “Bu doğal kokuların, psikolojik ve ruhsal denge üzerindeki yeri oldukça güçlüdür, beyin üzerinde rahatlatıcı bir etki yapar ve depresyon semptomları üzerinde olumlu sonuçlar verebilir. Serotonin ve endorfin gibi ‘iyi hissettiren’ kimyasalların salgılanmasını artırarak ruh halini iyileştirir ve duygusal dengeyi destekler.” diye vurguladı.

Tütsü çeşitleri ve sunduğu faydalar

En etkili tütsü türlerini ele alan Kahveci, “Sandal ağacı tütsüsü, zihni sakinleştirerek meditasyon pratiğini derinleştirir ve ruhsal dengeyi güçlendirir. Ardıç, negatif enerjileri temizleyerek ortamın havasını tazeler ve bağışıklık sistemini destekler. Sedir, stresin azalmasına ve içsel huzurun artmasına yardımcı olur, böylece ruhsal iyileşmeyi hızlandırır. Gül, duygusal dengeyi sağlayarak kaygıyı hafifletir. Lavanta ise uyku kalitesini artırır ve zihni yatıştırarak rahatlamayı sağlar. Reyhan, zihinsel berraklık ve odaklanmayı artırırken; vanilya huzur verici etkisiyle stresi azaltır ve duygusal rahatlama sağlar. Nane, zihni canlandırır aynı zamanda baş ağrılarını hafifletir ve solunum yollarını açar. Adaçayı, negatif enerjileri temizler ve meditasyon sırasında derin bir odaklanma sağlar. Öd ağacı, zihni rahatlatır ve içsel huzuru destekler. Palo Santo ise ruhsal temizlik yapar ve duygusal iyileşmeyi hızlandırır.”dedi. “Her tütsü türü, kendine özgü etkileriyle psikolojik ve ruhsal sağlığı destekler ve kişinin ruh haline göre iyileşmeye katkıda bulunur.” diye ekledi.

Tütsünün faydalarının yanı sıra olumsuz etkileri 

Tütsünün tüm bu olumlu etkilerinin yanı sıra olumsuzluklarının da olabileceğini dile getiren Kahveci, “Tütsü, bazı kişilerde olumsuz etkilere yol açabilir ve bu etkiler, tütsü kullanımını sınırlamak veya dikkatli bir şekilde kullanmak gibi durumlar yaratabilir. Özellikle alerjik reaksiyonlar, tütsü dumanı ile temasa geçen bazı kişileri etkileyebilir. Bitkisel ve reçine bazlı bileşenler, ciltte döküntülere veya tahrişe;  astım, bronşit gibi solunum yolu rahatsızlıkları olan kişilerde ise birtakım problemlere yol açabilir.  Bunların yanı sıra, tütsü kokusu bazı kişilerde psikoloji üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir. Baş ağrısı, huzursuzluk, stres veya depresif bir ruh hali gibi duygusal reaksiyonlar gelişebilir. Bunun nedeni, tütsüdeki uçucu bileşiklerin zihinsel durum üzerinde yarattığı etkiler olabilir.” şeklinde konuştu.

Tütsülerin hem fiziksel hem de ruhsal faydaları, doğru kullanım ile büyük bir etki yaratabilirken, dikkatli ve bilinçli bir şekilde tercih edilmesi gerektiği de unutulmamalıdır. Tütsülerin, insan sağlığı üzerindeki olumlu etkileri kadar, bazı kişilerde olumsuz etkiler yaratabileceği göz önünde bulundurularak, herkesin ihtiyaçlarına ve hassasiyetlerine göre seçilmesi önemlidir. Bu konuda değerli görüşlerini bizlerle paylaşan Aromaterapist Ekin Kılıç Bük ve Psikolog Berna Ergin Kahveci'ye teşekkür ederiz.

Haber: Mehtep Başer