Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Düşman işgaline direnişin filizlendiği  Kuvayi Milliye harekatı, Aydın’ın Çine ilçesinde bulunan Kuvayi Milliye Müzesi’nde hayat buluyor. Çine Kuvayi Milliye Müzesi, düşman işgalinin gerçekleştiği yıllarda stratejik kararların alındığı karargahlardan birisi olma özelliğine sahiptir. 

Çine Kuvayi Milliye Müzesi, Türkiye’de kurulan ilk Kuvayi Milliye Müzesi niteliğini taşımaktadır. Meşhur Malgaç Baskını’nın düzenlendiği bu bina, 1906-1912 yılları arasında Sultan Abdülhamid tarafından yaptırılmıştır. Müzeden sorumlu Sanat Tarihçisi Elçin Gider, “Müzede sergilenen parçalarda, Çine halkının dönemi yansıtan bağışları ve Kuvayi Milliye harekatında yer alan, aktif olarak kullanılan bir çok parça mevcut. Tarihe bizzat tanıklık eden bu parçaların birçoğunda yaşanmışlık, hikayeler ve anılar bulunmakta. Bu müzede sergilenmeleri mutluluk verici.” diyerek   müzeden övgü dolu sözlerle bahsetti.

Kuvayi Milliye Harekatı 

Müze Sorumlusu Elçin Gider, “1.Dünya Savaşı’ndan sonra barış antlaşmaları imzalandı. Osmanlı Devleti ise Mondros Antlaşmasıyla yükümlüydü. Antlaşmanın içerisinde çok ağır maddeler söz konusuydu. Kuvayi Milliye harekatı ise bu ağır antlaşmalara karşı bir direnişti. Aynı zamanda kaybedilen toprakları geri alma düşünceside hakimdi. Kuvayi Milliye, halk tarafından örgütlenen düzensiz direniş topluluğudur.” diyerek Kuvayi Milliye Harekatı hakkında bilgiler aktardı.

Müze binasının tarihi 

Müzenin bulunduğu binanın 1906 ve 1912 yılları arasında Sultan Abdülhamid tarafından yaptırıldığını belirten Elçin Gider, “Binamız eski bir bina. Bina inşa edildikten sonra 1979 yılına kadar askerlik şubesi olarak faaliyet gösterdi. Daha sonra 1980-1996 yıllarına kadar ise lojman olarak kullanıldı. Lojman olarak kullanıldığı yıllarda, askeri personeller ve siviller olmak üzere ikiye ayrılıyor. 1996 yılından sonra bina resmiyetini kaybederek atıl vaziyette bırakılıyor. Bina, 2005 yılında  Emlak Genel Müdürlüğü tarafından Çine Belediyesi’ne devrediliyor. Çine Belediyesi 2006 yılında restorasyon çalışmalarına başlıyor. 2008 yılında ise müzemiz kullanıma açılıyor fakat 2012 yılında resmiyet kazandık.” diyerek müze binası hakkında bilgiler verdi. 

Kuvayi Milliye Müzesi hakkında bilgiler 

Çine Kuvayi Milliye Müzesi, 5 sergi odası, 1 Heyet-i Milliye odası, 1 muharebe ve haber odası, 1 komutan odası olmak üzere 8 odadan oluşuyor. En çok rağbet gören odanın komutan odası olduğunu belirten Gider, “Komutan odamızda, meşhur Malgaç Baskını’nı planlayan Yörük Ali Efe ve Albay Şefik Aker’in  balmumu heykelleri mevcut. Diğer odalarımızda ise dönemi yansıtan giysiler, silahlar, haberleşme için kullanılan aletler, Kuvayi Milliye’yi anlatan eserler ve simgesel bir çok parçalar bulunuyor. Müzemizin dışını çevreleyen arazide, yöremizin insanlarının da içinde yer aldığı Çanakkale şehitlerimize ait anıt bulunmakta. Aynı zamanda müzemizi ilgi çekici kılması için tasarlanan mesire alanı da bulunmakta. Müzemiz haftanın her günü 10:00 ile 17:30 saatleri arasında açık.” dedi ve Kuvayi Milliye Müzesine halkın her kesiminden ücretsiz olarak giriş imkanı sunulduğunu ifade etti. 

Meşhur Malgaç Baskını

Meşhur Malgaç Baskını’nın bu binada tasarlandığını belirten Elçin Gider, “Albay Şefik Aker, merkezi otoritenin kaybedildiği zaman düşman ilerleyişini gururuna sığdıramıyor. Bütün kolorduyu Çine’ye taşıyor. Çine’de el altından örgütlenme başlatılıyor. O dönem askeri yasak olduğu için, Şefik bey kendisi yapamıyor. Örgütlenmeyi gizlice, öne çıkmadan yapmanın yollarını arıyor. Albay Şefik Bey daha sonra burada ikamet eden efelerle görüşüyor. Efeler ise o dönemde  asker kaçağı olarak hayat sürdükleri için tereddütte kalıyorlar.Yörük Ali Efe, düşman işgalinin ilerleyişi üzerine Albay Şefik Aker ile görüşmeyi kabul ediyor. Müzemizin bulunduğu binaya geliyorlar. Albay Şefik Bey ile  Yörük Ali Efe, 5 Haziran 1919 günü bu binada, Sultanhisar’da bulunan Malgaç Köprüsü’nü havaya uçurmaya karar veriyorlar. Köprüyü havaya uçurarak düşmanın Aydın’ın içine ilerleyişini engelleme amacı güdüyorlar. Yörük Ali Efe, 16 Haziran günü 60 kızanı (efe) ile birlikte yola çıkıyor. Görevi başarıyla tamamlarken hiçbir zayiat vermeden geri dönüyorlar.” diyerek Malgaç Baskını’nın öyküsünü anlattı. Baskının Ramazan ayına denk geldiğini söyleyen Elçin Gider, “Zekice tasarlanmış bir plan. Hatta baskın iftar saatinde top patlatılırken yapılmış. Dinamitler bu esnada patlatılmış. Düşman kuvvetleri çok geç fark ettiği için plan başarıyla amacına ulaştı.” dedi.

“Bu millet kolay var olmamıştır”

Kuvayi Milliye Müzesi, içinde bulunan sergilerle Kuvayi Milliye ruhunu yaşatmaya devam ediyor. Son olarak Elçin Gider, “Bütün halkı müzemize davet  ediyoruz. Herkesin görmesi taraftarıyız.  Milli Eğitim Müdürlerimize de itinaları için minnet duyuyoruz. Bu millet kolay var olmamıştır. Çok badireler atlatmış bir milletiz. Tarihimizi  gençlere ve insanlarımıza öğretmek istiyoruz. Müzemiz tamamen ücretsiz. Herkesi müzemizi gelip görmeye davet ediyoruz.” diyerek sözlerini noktaladı.

Haber & Fotoğraf: Egecan Yapsık