Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Deve güreşlerinin şehri olarak bilinen Aydın’ın İncirliova ilçesi sadece yapılan deve güreşleriyle değil, devenin sütünden elde ettikleri çeşitli ürünlerle de biliniyor. İncirliova'da deve çiftliği sahibi Sadık Kaya'nın deyimiyle yapısındaki her ayrıntının bir yaratılış mucizesi olduğu söylenen develerin sütünden elde edilen deve sütü peyniri, İncirliova ilçesine değer katan ürünler arasında yer alıyor. 

Dağından yağ, ovasından bal akan Aydın’ın İncirliova ilçesine İran ve Suriye’den getirilen develerin sütünden elde edilen peynir, klasiğin dışına çıkıyor. Hem yapısıyla hem de tadıyla koyun, keçi ve inek peynirinden daha farklı biçimde elde edilen deve sütü peyniri, Aydın ve çevresinin ilgi odağı haline gelmiş durumda. Peki peynirde klasiğin dışına çıkmaya var mısınız? 

Güreş develerinin babası: Buhur

Deve sütünün sağlık açısından çok olumlu etkileri olduğunu sıkça vurgulayan deve çiftliğin sahibi Sadık Kaya, “Ben 50 yaşındayım. Şu anda İncirliova’da bulunan kendi işletmemizde abimin başlattığı devecilikte ben de 15 yıldır destek olmak için deve yetiştirmeye yardımcı oluyorum. Eskiden çiftliğimizde sadece güreş develeri bulunmaktaydı. Ancak daha sonra dişi deve de almaya başladık.  Güreş develerin bir kısmı İran, Suriye gibi birkaç ülkeden getiriliyor. Tabi fiyatlar yükselince alım azaldı. Biz de deve alıp kendimiz yetiştirmeye başladık. Örneğin 'Buhur' denilen bir deve türü var. Güreş develerinin ürediği, güreş develerinin babası dediğimiz bir deve türü. Bu deve türünden has bir soy oluşmaktadır.  Abim bir tane 'Buhur' devesi aldı buraya getirdi. Daha sonra birkaç tane de dişi deve aldık. Develer de genellikle Suriye ve İran’dan gelmektedir. Biz güreş develeri üretelim derken deve sütü ortaya çıkmış oldu. İnsanlar ilk başta deve sütünü şifa için alıyordu." Özellikle sütü alan müşterilerin, 'Develere ne yediriyorsunuz?' sorusuyla çok karşılaşılıyor. Bizim develerimiz hep merada otlatılıyor. Farklı ot türünden beslenen koskoca deveden iki, üç litre süt çıkmaktadır. Bazen devenin içinde süper bir damıtma sistemi mi kurulu diye düşünmüyor değilim." diyen Kaya; sözlerine şöyle devam etti, "Sütün bu şekilde şifalı olması da bazen dini boyutuyla da yorumlanabilmektedir. Sonuçta deve kutsal bir hayvan” dedi. 

“Paketlenmeye kadar her şey bize ait”

Deve sütünden elde ettikleri peynirin diğer peynirlerden daha farklı özelliklere sahip olduğunu söyleyen Kaya, “Diğer peynir çeşitlerinin yapım aşamalarını artık herkes ezbere biliyor ancak deve sütünden yapılan peynirin ilk aşamasından son aşamasına kadar çok daha farklı bir süreçten geçiyor. Maya olarak deve sütünden elde edilen yoğurt kullanılıyor. Deve sütünden yapılan peynir, biraz daha tuzlu oluyor. İlk aşamadan paketlenmeye kadar her şey bize ait. Deve sütünü her yere gönderiyoruz ancak peyniri henüz yeni yeni Aydın’da tanıtmaya başladık.  Peynirin satışı bu bölgede çok iyi değil. Ancak zamanla artacaktır. Bununla ilgili çalışmalarımız var. Bu çalışmaları 7 ülkeyle yapmaya çalışıyoruz” diye ekledi.

Nasıl mı yapılıyor?

Sütün yapım aşamasında titizlikle çalıştığını söyleyen süt ürünü işletmesi sahibi Ahmet Gönülaçar, “Daha önce de dediğimiz gibi deve sütünden elde edilen peynir diğer keçi, koyun, inek sütünden daha farklı işlem görmektedir. Her şeyi ölçülüyor. Her aşamanın titizlikle yapılması gerekiyor yoksa peynirde istenilen kıvamı tutturmak pek mümkün değil. Sütü sağan çalışma arkadaşlarımız üç günde 40, 50 kilo taze süt sağmaktadır. Biz bu sütü ilk önce inceliyoruz. Sonra incelenen süt, 62 derecede kaynatılıyor. Kaynayan sütün litresine göre belirli miktarda maya karıştırılıyor. Şunu da belirtmek lazım. Mayanın içine biraz su ilave ediliyor. Süt, mayalandıktan sonra kapağı kapalı bir şekilde 30 dakika bekletiliyor. Peynir, 30 dakika bekletilirken salamura suyu hazırlanıyor. Salamura suyunu tuzla suyu karıştırarak yapılıyor. Bunu yapmaktaki amaç sıcaktan çıkan peynirin daha sert olabilmesi için salamura suyu ilave ediliyor." diye konuşan Kaya, suyun tuza doyana kadar tuz eklenmesi gerektiğini ve daha sonra peynirin yarım saat soğuk hava deposunda +5 dakika bekletilmesi gerektiğini vurguladı. Sözlerine devam eden Sadık Kaya, "Süt, peynir kıvamına geldikten sonra küçük küçük dilimlenerek kesilmektedir. Bez süzgecin içinde 30 dakika süzülmesi beklenmektedir. En son baskıya alınıyor ve üç saat baskıda kalıyor. Çıkan ürün, 82 derecede pastörize edilip salamura suyunda 5 dakika bekletilerek paketlenip ve satışa sunuluyor” ifadelerini kullandı. 

Aydın'da üç yıldır üretilen deve sütü peyniri, şehirde popülerleşmeye başladı. Hem yapısıyla hem de tadıyla diğer süt ürünlerinden farklı bir tada sahip olan peynir, sağlık açısından da son derece önemli. Deve sütüne olan rağbetin, peynir alanında yapılan çalışmalara hız kazandıracağını belirten ilgililer, deve sütünden peynir yapımını çok daha geniş bir kitleye duyurmayı hedefliyor. 

Haber: Aydan Kayhan

Fotoğraf: Gülistan Akdemir