Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Dans bir kültürdür, hem de toplumları bir araya getiren bir kültürdür. Figürler toplumların yaşadığı acılardan, sevinçlerden, hayat şartlarından ve olaylardan beslenir. Bu haberde İstanbul'da yaşayan kasapların, yorgunluklarını atmak amacıyla yaptığı hareketlerden ortaya çıktığı iddia edilen “Sirtaki” dansına değineceğiz.

Yıllardır “Sirtaki” ve diğer dans türlerinde eğitimler veren dans öğretmeni Ahmet Tözman ile Samos Adası’nda düzenlenen, dostluk konulu dans etkinliğinde buluştuk. Bizlere hem dans hayatı hem de “Sirtaki” hakkında bilgiler verdi.

Kendinizi kısa bir şekilde tanıtır mısınız? Ahmet Tözman Kimdir?

1923 yılında nüfus mübadelesi ile Girit’ten İstanbul’a gelen bir ailenin üçüncü kuşak temsilcisiyim. 1985 yılında Ankara’da doğdum. Liseye kadar olan öğrenimimi Ankara’da tamamlayarak 2008 yılında Bilkent Üniversitesi İktisat Bölümü’nden şeref öğrencisi olarak mezun oldum. Üniversite hayatım içerisinde Amerika’da bulunan University of California Los Angeles ve İngiltere’de bulunan London School of Economics üniversitelerinde ekonomi ve işletme alanlarında dersler aldım. Sonrasında Kanada’da bulunan Vancouver Island University’de çift dal işletme ve uluslararası işletme alanlarında yüksek lisans yaptım. Akademik geçmişim böyle olunca arkadaşlarım bana “Diplomalarını beline kuşak yapan dansçı” lakabını taktı. Türkiye’deki iş hayatıma Türk Telekom’da başlayarak kurumsal pazarlama bünyesinde sekiz yıl çalıştım. Şu an İzmir’de bulunan akademimde Sirtaki ve Ege danslarının eğitmenliğini yapmakla beraber yurtdışında kültür ve dans projeleri yürütmekteyim.

Kaç yıldır dans ediyorsunuz?

Kendimi bildim bileli dans ediyorum diyebilirim. Anaokulunda başlayan dans serüvenime ortaokulda halk oyunları ekiplerine katılarak devam ettim. Üniversite sonrası halk oyunları derneklerinde dans ederek yurt içi ve yurt dışı olmak üzere sayısız festivalde ve gösteride sanatımı sergileme imkanı buldum. Dans benim hayatımın vazgeçilmez bir parçası diyebilirim, hayatımdan dansı eksik tutmayı düşünmüyorum bile.

Peki gelelim konumuza, Sirtaki’nin ortaya çıkış hikayesi nedir?

Bu hikaye biraz uzun. 1946 yılında Mikis Theodorakis’in Zorba adlı romanından uyarlanan “Zorba the Greek” isimli film çekildi. Bu film için için Mikis Theodorakis bir şarkı besteledi. Zorba karakterini canlandıran Anthony Quinn ise bu şarkı eşliğinde dans etti ve bu dans sonrasında “Sirtaki” ismi ortaya çıktı. Ek olarak “Zorba”, geçmişindeki büyük acıları, hataları dans ederek unutan ve hayata ancak bu şekilde tutunabilen bir adamın hikayesini anlatıyor. Zorba filmi “Hasapiko” dansının formlarını barındırıyor. “Hasapiko” ise İstanbul’un Balat semtinde doğan kasap dansıdır. Dans aynı ritimle başlayıp aynı ritimle de biten yavaş bir danstır. Zorba filminde yer alan dansta “Hasapiko” ile başlanıp müziğe bağlı olarak hızlı bir kasap dansı olan Hasaposerviko’ya (Sırp Kasabı – Hızlı Kasap Havası)’na geçilir. “Sirtaki” sözcüğü ise bir başka Yunan dansı olan “Sirto”ya şirinleştirme eki “-aki”nin eklenmesiyle ortaya çıkmıştır. Bu yeni isimlendirmeyse “Hasapiko” dansında yapılan değişiklikler nedeniyle ortaya çıkmıştır. Sırtaki “Hasapiko”ya hem bağlıdır hem de ondan bağımsızdır.

Sirtaki’yi herkes yapabilir mi?

Aslında “Sirtaki” popüler bir isim fakat tek bir dans olarak değerlendiriliyor. Bu yüzden de bu dans türünü “Sirtaki ve Ege Dansları” olarak nitelendirmeyi daha doğru buluyorum. Sirtaki ve Ege Dansları derslerimde sadece “Hasapiko” değil, beş yüzyılı aşkın süredir Ege’de oynanan birbirinden farklı birçok dansa yer veriyorum. 7’den 70’e herkes bu dansları yapabilir. Kimler yapmalı dersen sadece “Sirtaki” olarak değil, bence herkes yapabildiği her dansı yapmalı. Dans hem bedenimizi hem de ruhumuzu beslemenin alternatifsiz keyifli bir yolu.

Sirtaki üzerine hangi etkinliklerde bulundunuz?

Düzenli olarak yurtdışına “Kültür ve Dans” seyahatleri gerçekleştiriyoruz. Atina, Selanik, Kavala, Meteora ve Yunan Adalarında etkinliklerde bulunduk. Her bir etkinlik birbirinden güzel anları bizlere yaşatmakta. O yüzden kısaca anlatamıyorum. Dostluğu, birlikteliği ve dansın coşkusunu doyasıya yaşadığımızı söyleyebilirim.

Samos dans etkinliğinde neler yaşandı?

Dans eğitmeni ve Sisam Kültür Derneği “Okyrroi Samia”nın başkanı, benim de arkadaşım sevgili Eleni Pantelouka ile birlikte Samos’a seyahat düzenledik. Bu seyahatte hem kültürel hem de dans alanında birçok güzel anı yaşadık. Seyahatimizde ilk olarak adanın güzelliklerini ve tarihi yerlerini gezerek, adanın kültürüne yönelik birçok şey öğrendik. Sonrasındaysa Eleni Pantelouka, atölyesinde İzmirli ekibimizi ağırlayarak Samos Adası’nın yerel danslarını bizlerle paylaştı, birbirinden keyifli anlar yaşadık. Türk ve Yunan dansçıların bir araya geldiği bir dans gecesi düzenledik. 100 dansçı kol kola, omuz omuza dans etmenin keyfini yaşadık. Gecenin sonundaysa iki ekip dostluğu vurgulayan konuşmalar yaparak birbirleriyle hediyeleştiler. Bu şekilde tatlı bir etkinlik düzenledik.

Dans eğitmeni Ahmet Tözman’ın bizlerle paylaştığı zengin bilgiler ve anıları eşliğinde yaptığımız röportajımızın sonuna geldik.

Haber: Yankı Köseoğlu