Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Hastane, ev, fabrika vb. yerlerde kullanılmış, artık işlenemez veya çevre için zarar oluşturan her türlü maddeye atık denir. Bu atıkların yeniden değerlendirilmesi ancak geri dönüşüm ile sağlanır. Dünyanın daha yaşanabilir bir yer olması, kaynakların daha verimli kullanılması konusunda geleceğimize ve bu günümüze, sağlıklı bir dünya bırakmak için çalışmalar yapan Işıl Ergincan ile plastiğin dönüşümünü konuştuk.

Küçüklükten gelen ilgisinin üzerine giderek sürdürülebilir yaşam adına çalışmalar yapan Işıl Ergincan, “Kadir Has Üniversitesi Endüstriyel Tasarım Bölümü mezunuyum. İki kere Erasmus yaptım ve hayatım değişti. Viyana'da daha çok plastikle iç içeydim. Fransa'da yaptığım Erasmus tamamen sürdürülebilir yaşamı deneyimlediğim, şiddetsiz iletişimi öğrendiğim bir deneyimdi. Bu iki farklı deneyim bana çok şey kattı. Şu anda sosyal medya uzmanı olarak çalışıyorum. Aynı zamanda da ‘Green Influencer’ olarak sosyal medyada yer alıyorum. Sürdürülebilir yaşamı anlatarak insanları teşvik etmeye çalışıyorum. Bunların yanı sıra plastiği dönüştürüp, geri dönüşüm adına çalışmalar yapıyorum.” dedi.

"Hem geleceğimiz hem de bugünümüz için"

Geri dönüşümün en önemli faydalarından biri, milyonlarca ton malzemenin çöp olmak yerine yeniden kullanılabilir hale gelmesini sağlaması ve atık miktarını azaltması olduğunu belirten Ergincan, “Geri dönüşümden söz edebilmek için önce sürdürülebilirliği bilmek gerekir. İnsanların çok fazla tüketim yaptığını ve kapitalist sistemin işe yaramadığını gören bir grup insan, sürdürülebilirliği ‘gelecek nesillerin kaynağını tüketmeden yapmak’ olarak tanımlamıştır. Fakat günümüzde sadece gelecek nesillerin değil, kendi kaynağımızı da israf etmeye başladık. İnsanlığın doğa üzerindeki yıllık talebinin, dünyanın bir yılda sağlayabileceği kapasiteyi aştığı güne limit aşım günü denir. Her yıl bu tarihlerin sürekli gerilediği bir sistemde, hem önümüzdeki yılın kaynaklarından yemeye hem de gelecek nesillere borçlanmaya devam ediyoruz. Limit aşım günü, geçtiğimiz sene Ağustos ayındayken, bu sene Temmuz ayına kadar gerilemiştir. Bu yüzden geri dönüşüm ve sürdürülebilir yaşam önemlidir.” diyerek görüşlerini belirtti. 

“Plastik ile herkes gibi çok küçük yaşta tanıştım...”

Geri dönüşüm için plastikten küpeler yapan, “Küçükken yoğurt kaplarına ve ürünlerin şeffaf ambalaj kısımlarına resimler çizip, onları daha renkli bir hale getiriyordum. Daha sonra ilgimi fark eden ailemin de beni yönlendirmesiyle birlikte tasarımcı olmaya karar verdim. Plastikten takı yapma fikri ise Fransa'da yaptığım Erasmus sırasında kaldığım komünde, diğer arkadaşlarımın çalışmalarını gördükten sonra aklıma geldi. Oradakiler plastiği ısı tabancasıyla eriterek çiçek yapıyorlardı. İlgimi çekti ve başka ne yapılır, ne tür plastiklerle neler yapılır diye araştırmalar yaptım. Küpe ve kolye ucu gibi takıların yapıldığını gördüm.” sözlerini dile getiren Ergincan, yaptığı takılardan gelir elde etmediğini fakat plastik laboratuvarlarında anahtarlık, küpe, filament (3 boyutlu yazıcıların modellemesi için kullanılan termoplastik hammadde), saksı, çanta ve mama kabı üzerine tasarımlar yaparak girişimcilik çalışmalarına başlayacağını belirtti.

“Atıkları çevremden topluyorum”

İnsanların atık olarak gördüğü ürünleri, işlemlerden geçirerek ortaya bir eser çıkarmanın kendisini çok mutlu ettiğini söyleyen Ergincan, “Plastik atıkları çevremden topluyorum, topladığım kapakları dezenfekte ediyorum. Tost makinesinde eritip ardından kalıplara döküyorum, istediğim şekli alınca çengelli küpe kancasını takıp, işlemi bitiriyorum. Büyük firmalarda ise plastik, ekstruder makinesinde (plastik hammaddeyi eritme, karıştırma ve istenilen basınçla kullanıma verme işlemini yapan makine)  parçalanıp, granürlere ayrılıyor. Enjeksiyon makinesine döküldükten sonra, kalıp ve şekil aşaması bitince kullanıma hazır hale geliyor. Plastik şişelerle yaptığım çalışmalarımda ise süreç daha farklı ilerliyor. Plastiği rastgele kesiyorum, ısı tabancası veya mum yardımı ile eritip şekillendiriyorum. Bu çalışmalar kapaklara göre daha eğlenceli oluyor. Isı gören plastiğin nasıl bir şekil alacağını bilmediğim için ortaya çok farklı şekiller çıkıyor.” dedi. 

"Zor ama imkânsız değil"

Greenpeace Proje Koordinatörü Heng’in açıklamalarına göre, bulunduğu ve icat edildiği dönemden günümüze kadar olan sürece baktığımızda, üretilmiş olan plastiklerin sadece yüzde 9’u geri dönüştürülebiliyor. Bu duruma dikkat çekmek amacıyla, atık olarak gördüğümüz plastikleri, günlük yaşama uygun olarak kullanabileceğimiz bir aksesuara dönüştüren Ergincan, “Plastik, hayatımıza bu kadar girmişken onsuz bir yaşam hiç kolay değil. Örneğin, cama kıyasla plastik daha ucuz, nakledilmesi kolay ve seri üretime uygun olması gibi bir çok konforlu özelliğe sahip materyaldir. Bu yüzden aynı koşulları sağlayan, plastiğe muadil olarak gösterilebilecek girişimler artana kadar, elimizde bulunan plastikler dışında daha fazlasını tercih etmeyerek, alternatifler üreterek küçükte olsa bir adım atmak önemlidir.” diyerek cümlelerini sonlandırdı.

Haber: Nihal Senem Acar

Fotoğraf: İshak Yazıcı