Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

İnsanlar yaşamları süresince birçok cilt rahatsızlığı ile karşılaşabilirler. Bunlardan bir tanesi çoğu kişinin hakkında bilgi sahibi olmadığı vitiligo hastalığıdır. Vitiligo hastalığı hakkında bilinmeyenleri ve detayları Dermatoloji Uzmanı Prof. Dr. Engin Sezer ile gerçekleştirdiğimiz görüşmede ele aldık.

Dünyada yaygın bir şekilde görülen vitiligo, insan yaşamı üzerinde tehlike arz eden bir hastalık değildir. Fakat insan yaşamını tehdit etmese de hastalık bulunan kişinin sosyal yaşamı üzerinde etkileri bulunmaktadır. Vücudunda hastalık sebebiyle beyazlıklar bulunan kişi toplum içine karışmakta çekingen davranabilir.

Kendinizi tanıtır mısınız?

1997 yılında Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun oldum. Dermatoloji ihtisası sonrasında özellikle deri patolojisi ve zor tanınan hastalıkların tanısı konusunda daha iyi yorum getirebilmek için dermatopatoloji alanında Amerika ve İngiltere’de çalıştım. 

Vitiligo nedir?

Yapılan çalışmalarda dünya toplumundaki bireylerin yaklaşık %1’inde gördüğümüz oldukça yaygın bir hastalıktır. Vitiligoda özellikle bağışıklık sistemi hücrelerimiz o kadar yoğun çalışır ki kendi renk hücrelerimizi yabancı bir cisim olarak algılar. Bağışıklık sistemi hücrelerimizin özgür olarak kendi renk veren hücrelerimize karşı oluşturduğu bir hasarlanma diyebiliriz. Buna bağlı olarak da renk hücrelerinde azalma görürüz. En sık gördüğümüz bölgeler; yüz, dirsekler, diz, eller, genital bölge ve özellikle sürtünmeye maruz kalan bölgelerdir. 

Çoğu yerde hastalığın sinir/stres kaynaklı olduğu yazıyor, bunun doğruluğu nedir?

Migren, gastrit ya da gastrointestinal hastalıklarda olduğu gibi birçok dermatolojik hastalıklarda da stres rolü var. Bunlar arasında vitiligo, sedef hastalığı, egzamalar bulunmaktadır.  Her zaman değil ama zaman zaman stres, bu hastalık üzerinde tetikleyici olabilmektedir.

Nasıl bir tedavi uygulanır?

Çoğu zaman kayıp tam değildir. Ufak gözeneklerimizde küçük miktarlarda renk hücrelerinin kaldığını görürüz. Dolayısıyla tedavi seçenekleri arasında bu zararlı bağışıklık sistemi hücrelerini baskılayacak krem tedavileri ve bazen steril tedaviler yer almaktadır.  Fakat daha önemlisi renk hücrelerini uyarmamız gerekiyor. Renk hücrelerini uyarabilmek için uyguladığımız tedaviler arasında da ışık tedavisi var. Bunlar arasında Dar Band UVB ya da excimer fototerapi uyguluyoruz. 2002 yılında yapılan bir çalışmada, uluslararası literatürde en iyi sonuç aldığımız bölgeler excimer foto terapiyle yüz bölgesi, arkasından gövde, boyun, kol ve bacaklar şeklindedir. Bir diğer seçenek de Platelet Rich Plasma (PRP) adını verdiğimiz tedavi yöntemidir. Kişiden kan alınır ve oradaki platelet denen hücreler ayrıştırılarak hücrelerin vitiligo bölgelerine enjekte edilir. Bu sayede hücrelerden salgılanan büyüme faktörleri renk hücrelerini uyarır. Amacımız küçük miktarda olan renk hücrelerini uyararak vitiligo alanlarının olabildiğince küçülmesine, mümkünse de tamamen kaybolmasına yardımcı olmaktır. 

Genellikle hangi yaş aralıklarında görülür? 

Çoğunlukla yirmi yaş altında ilk oluşumları görüyoruz ama mutlaka istisnaları da bulunmaktadır. Bu yaş aralığı çok fazla değişiklik gösterebiliyor. Çocukluk ve gebelik döneminde bile hastalarımızı fototerapiye alabiliyoruz. Onun haricinde bazen daha orta yaşlarda ya da daha ileri yaşlarda görebiliyoruz. Hastaların bir kısmında da genetik yatkınlık olabiliyor. Fakat her hastada mutlaka genetik yatkınlık olacak, kendi anne ya da babalarından hastalık kalıtılacak diye bir kaide yok. 

Güneşin bu hastalığa nasıl bir zararlı etkisi vardır?

Yapılan çalışmalarda vitiligo çoğunlukla yaz dönemlerinde ortaya çıkmaktadır. Tedavi etsek bile yaz dönemlerinde nüks ettiğini görebiliyoruz. Çünkü ultraviyolenin ya da güneş ışığının direkt tetikleyici özelliği olduğu düşünülüyor. O yüzden de çoğunlukla yüz, el gibi ışık gören bölgelerde başlangıç gösterebiliyor. Bu nedenle güneş koruyucularını özellikle yaz döneminde dikkatli kullanmak gerekiyor. 

Hastalık üzerinde olumlu etkisi bulunan herhangi bir gıda var mı?

Etkinliği ispatlanmış çok özel bir gıda yoktur. Fakat biz bazı takviyeleri, özellikle antioksidan takviyeleri hastalara önerebiliyoruz ve literatürde bunun çalışmaları da var. Antioksidanları özellikle fototerapi ile birlikte uyguladığımız zaman etkinliğini arttırıyor.

Uygulanan tedavi bitiminden sonra bu hastalığı yaşayan insanlar psikolojik olarak rahatlamış olur ve artık kendilerini toplumda huzursuz hissetmezler. Bu hastalık hakkındaki bilgileri bizimle paylaşan Prof. Dr. Engin Sezer’e teşekkür ederiz.

Haber: Melisa Kaygısız