Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Çağımızın en önemli sorunlarından biri olan bilinçsiz ilaç tüketimi, ilaç kıtlığı gibi ciddi problemler doğurdu. Bunun yanı sıra bilinçsiz tüketim insan hayatında  bedensel hasarlar,   maddi, manevi kayıplar ve  birçok ölüme neden oldu. Bu durumun  önüne geçebilmek,  hasarları minimal düzeye çekmek  ve  dikkat etmemiz gereken birçok konu  hakkında  Aydın Eczacılar Odası Başkanı Sefa Karaaslan ile görüştük.

İlaçlar şeker gibi yutuluyor

Bilinçsiz ilaç kullanımı toplumumuzda eğitimli, eğitimsiz, genç ve  yaşlı  fark etmeksizin, her kesimde sıkça karşılaşılan bir durumdur. Bu durum sağlık ve maddiyat üzerinde zararlar olmak üzere iki farklı boyutta incelenir. Karaaslan, sağlık üzerindeki zararlarını, hastanın insülin (şeker) ilacını kullanırken iğneyi sürekli aynı noktaya enjekte etmesi, belli bir süre sonra bu yanlış kullanımından dolayı sağlığa zarar vereceği örneği ile belirtti. Buna benzer bir diğer durum ise hastanın reçetesiz ağrı kesici ve antibiyotik kullanımını söyleyebiliriz. 

Türkiye, OECD ülkeleri arasında bilinçsiz antibiyotik kullanımında birinci sırada

Bilinçsiz bir şekilde tüketilen ilaçların başında antibiyotiklerin geldiğini söyleyen Sefa Karaaslan, “Türkiye, OECD ülkeleri arasında bilinçsiz antibiyotik kullanımında birinci sırada.” dedi.  Gazete yazarı Prof. Dr. Şehime Temel, bir köşe yazısında, “Indiana Üniversitesi Tıp Fakültesi araştırmacıları, fazla antibiyotik kullanımını işitme kaybı ile ilişkilendirilebilir.” açıklamasını yaptı. Bilinçsiz ilaç tüketiminin yol açtığı bir diğer önemli nokta ise zararın ekonomik boyutudur.  Ülkemiz dünya ülkeleri arasında sağlığa ve ilaca ulaşmada iyi bir konumdadır. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), 2021 yılı verilerine göre Türkiye’de yılda kişi başı 30 kutu ilaç tüketiliyor. Bu ilaç israfının önüne geçilmesinin en iyi modeli ise Akılcı İlaç Kullanımı olarak belirtilmektedir.

Akılcı İlaç Tüketimi, Ağrı İl Sağlık Müdürlüğü'nun web sayfasında paylaştığı verilere göre, “Bir hastalığın tedavi edilebilmesi için doğru ilacın doğru zamanda, doğru miktarda ve doğru uygulama tekniği ile tüketilmesidir. İlaç, doğru kullanılmadığı takdirde zehire dönüşür.”

Eczanelerde ilaç eksikliği

Karaaslan son zamanlarda ülkemizde yaşanan ilaç eksikliğini, “İlaç üretiminde dünya sıralamasında iyi bir konumdayız. Birçok ülke için ilaç üreten yerli firmalara sahibiz. Ancak ilaç firmaları kar odaklı çalışırlar. Böylelikle dövizde yaşanan hareketliliği fırsata çeviren bazı firmalar, ilaç tedarik sürecinde aksamalar yaparak ilaç eksikliğine neden olurlar. Bu eksik ilaçlar arasında tüp bebek, kanser, şeker hastalıkları gibi ciddi hastalıkların ilaçları da yer alıyor” şeklinde yorumladı.

Sağlık pazardan alınmaz

Sağlık hafife alınmaması gereken bir konudur. Kişilerin kimi zaman ilaç tedavileri için hastane ve eczanelere başvurmak yerine internet ortamından ulaştıkları zayıflama, cinsellik ve güzellik gibi birçok konuda umut vaat eden sitelere yönelebildiği ve bu durumun ölüme neden olabildiği ifade edilmektedir. Karaaslan bu duruma örnek olarak, 2007 yılında Sağlık Bakanlığı tarafından yasaklanan bir zayıflama ilacının Balıkesir’de genç bir kadının ölümüne yol açtığını söyledi. Hürriyet Haber Ajansı’nın 6 Ekim 2022 tarihinde  yayınladığı bir habere göre Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ),  Gambiya'da 66 çocuğun hayatını kaybetmesine neden olan, Hindistan merkezli dört şurup ile ilgili uyarıda bulunduğu bilgisini paylaştı. Bu ve benzeri vakaların yaşanmaması için toplum,  ilaç tüketiminde eczaneler ve hastanelere başvurmalıdır. Türkiye’de uygulanan İlaç Takip Sistemi ile birlikte her ilaca bir seri numarası verilir. Böylelikle ilaçları üretimden raflarla buluşma sürecine kadar takip imkanı elde edilir. 

Türkiye'de uygulanan ilaç takip sistemiyle birlikte seri numarası olmayan sahte bir ilacın eczanelere girmesi engellendi. Bu yüzden de ilaç tüketiminde eczneler dışında bir yere başvurulmamalıdır. Eczanelerden alınan ilaçların reçeteye uygun bir şekilde tüketilmesine özen gösterilmelidir.

Haber & Fotoğraf: Mustafa Şınık