Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Belediye Bandosu’ndan dünya starlığına uzanan yolculuğu ile Ahmet Muvaffak Falay’ın  müzik kariyeri, günlük yaşamı, müziğe başlama süreci ve hastalığı hakkında bilinmeyenler üzerine yakın dostu Nusret Baykara ile bir söyleşi gerçekleştirdik. Baykara, Maffy hakkında merak edilenleri cevapladı.

Ahmet Muvaffak Falay (Maffy) kimdir?

İsveç’te caz hayatında epeyce yer edinip dünya starı haline geldi, 1930-2022 yılları arasında yaşamış, Aydın Kuşadalı bir trompetçidir. Yaşadığı süre zarfında sayısız ünlü kişiyle çalışıp ve sayısız albüme imza attı. İki piyanist ablası ile birlikte müzisyen bir ailede büyüdü. İzmir'de ilkokulu bitirdikten sonra Kuşadası'nda ortaöğretimini tamamlayıp daha sonra Ankara Üniversitesi’nde konservatuar öğrencisi olarak eğitim hayatını noktaladı. Konservatuardan sonra Dizzy Gillespie ile yolları kesişti. Dizzy’den gelen konser daveti üzerine dünyaca tanınmış bir star haline geldi.

Müziğe nasıl başladı, ne zaman ve nasıl tanınır hale geldi?

1940’lı yıllarda, İzmir Mithat Paşa Sanat Mektebi’nde okurken, Kuşadası Belediye Bandosu'nda görev almasıyla müzik hayatı başladı. Daha sonra   Charlie Parker’a  olan hayranlığı, caz'a daha da sempati duymasını sağladı. Fakat okuduğu dönemde Türk müzik adamları tarafından caz sanatına karşı bir önyargı hakim olduğu için o dönemde caz kültürü pek gelişmedi, bu yüzden Türkiye'de alacağı eğitim sınırlıydı. O dönemde okuduğu şehre cazın tanınan isimlerinden biri olan Dizzy Gillespie geldi ve onu havaalanına karşılamaya giden altı kişilik bando takımında Maffy de bulundu. Gillespie'den aldığı davet üzerine Amerika’ya konsere gitti. Dizzy Gillespie onu konser alanında tanıttıktan sonra misafir solist olarak sahneye davet etmesiyle caz alanında tanınır hale geldi.

Müzik onun için ne ifade ediyordu? 

Dünya işlerinden uzak, caza tutkuyla bağlı biriydi, tüm hayatını buna göre endekslemişti, her gününü terasta trompetle nota çalışarak veya piyano çalmakla geçiriyordu. Öyle ki İsveç’teki evinde komşularını rahatsız etmemek adına trompete susturucu takıp öyle çalışırdı. Piyano ve özellikle trompet alanında ki bu başarısı, onu dünyadaki caz trompetçileri arasında resmi olarak ilk 10’a sokmayı sağladı. Bu alanlarda virtüöz sınıfından bir müzisyen haline getirdi."

Son yıllarını nasıl geçirdi? 

90 yaşında İstanbul’da geçirdiği kaza sonucu iki kere ameliyat edildi, uzun süre herşeyden uzak bir şekilde hastanede kaldı. Ondan sonra ise Darülaceze'ye girdi. Burada her şeyi olan müzikten uzak kalması, onu mutsuz kılmıştı. Bu nedenle Darülaceze'den kendi isteğiyle oğlu Emil Robertson tarafından çıkarıldı. Onun için her şey yoluna girdi derken bu sefer beyin tümörü teşhisi konuldu. Ne yazık ki bu hastalık sonucunda 22 Şubat 2022’de hayatını kaybetti. Vasiyeti üzerine Kuşadası’na gömüldü. Burada gömülmesinin önemli bir sebebi vardı. Bu sebep, çok sevdiği arkadaşı olan ve aynı zamanda dünya çapında tanınan trompetçi Elvan Aracı’nın isveç’te bir başına ölmesiydi. Aracı’nın, ölümünün  bir hafta sonra fark edilmesi ve kimsesizler mezarına gömülmesi Maffy'i derinden etkilemişti. Maffy’e göre İsveç, insanların yalnız olduğu bir ülkeydi onun için Kuşadası’na gömülmeyi istedi.

Maffy'den geriye ne kaldı? 

"Müzik anlamında paha biçilemez bir miras bıraktı, Dizzy Gillespie’nin dünyada sadece dört tane üretilen milyon dolarlık trompeti, oğlu Emil Robertson’a kaldı. Bunun haricinde makara bantlar, plaklar, caz armonilerinin notaları kaldı. Bıraktığı bu zengin içerikle birlikte kayıtları konservatuar gibi bir kuruma bağış olarak verilecek düzeydedir" ifadelerini kullanan Baykara, “Maffy müziğiyle, bıraktığı anılarla hayatımızda hep var olacaktır” diyerek duygularını dile getirdi.

Haber: Yıldız Uluktekin