Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü

Öğrenci Uygulama Haber Sitesi


AYDIN’IN VAZGEÇİLMEZ BAHAR LEZZETLERİ

24.04.2022
Kültür Sanat

Aydın’ı hem konuşma diliyle hem de mutfağıyla diğer illerden ayırt etmek oldukça kolaydır. Çoğu ilde herkes tarafından bilinen tatlar, Aydın için oldukça farklı anılmaktadır. Bunun yanı sıra kültürü haline getirdiği gelecek nesillere miras bıraktığı önemli bahar lezzetleri vardır.

Kedirgen ‘Kuşkonmaz’
Birçok ünlü şefin tabaklarını süslemek için kullandıkları kuşkonmaz otunun Aydın halkının göz bebeği olduğunu biliyor musunuz?

Bahar aylarının gelmesiyle birlikte Aydınlıların dört gözle beklediği ve gelenekselleşmiş ismiyle anılmaya devam eden kedirgen, Aydın ve çevresinde dağlık kesimlerde çalılık ve dikenlerin arasında toplaması zahmetli, kendiliğinden yetişen  çiçekli bir ot türüdür.

Kedirgen otu, zeytin hasat sezonunun bitmesinin hemen ardından çalılıklarda kendini göstermeye başlar. Bahar aylarında gür adını verdikleri dikenli çalılıklar arasından kedirgen otu toplayarak geçimlerini sağlayan köy halkı, toplandıkları otları bağ bağ ayrıştırarak şehir pazarlarında satışa sunmaktadırlar.

Bahar aylarında yağışların ardından artan hava sıcaklığı ile birlikte kedirgenlerde gün yüzüne çıkmaya başlamaktadır. Aydın Çine İlçesi’nin Umurköy Mahallesi’nde yaşayan Fadime Gökboğa, “Biz kedirgeni etten daha çok seviyoruz. mart ve nisan ayları tam bu otun çıkma aylarıdır. Köyün bir kısmı bu dönemlerde bu otu toplayıp satarak para kazanıyorlar. Biz de, kendi yiyeceğimiz kadar topluyoruz. Kedirgenin toplaması zevkli, yemesi lezzetli olur. Biz eskiden beri kıştan bahara geçiş döneminde kedirgen yiyerek vücut direncimizi güçlendiririz.” diyerek kedirgen otunu çok sevdiklerini dile getirdi.

Aydın halkı, ortalama iki aylık bir zaman diliminde toplanabilen kedirgen otunu, çoğu şehirden farklı bir tüketim yolunu tercih eder. Birçok mutfakta garnitür olarak kullanılan kedirgen otu, Aydın sofralarının baş tacı olan bir ana yemek olarak tüketilmektedir. Herkesçe kuşkonmaz olarak anılan bu ot, kalın iri bir görünüme sahiptir. Aydın halkı için ise sanılanın aksine kuşkonmaz yani kedirgen, kalın ve iri bir görünüme sahip ise tüketim için çok da tercih edilmez.

Toplama ve tüketim süreci
Toplanması oldukça zor ama bir o kadarda zevkli olan otun etrafı adeta minik bir ormana benzeyen ve dikenleri olan ayrı bir çalılık ile çevrilidir. Kedirgen toplayıcıları, bu dikenli çalılığın tam ortasında yeşeren bir kedirgen otu olduğunu bilirler. Saatler süren toplama süresinin ardından ince ve uzun olan kedirgenlerin sert kısımları bıçak değmeden ayrılır, ince ince doğranır ve soğan ile kavrulur. Son olarak içine yumurta kırılan bu şifa kaynağı otun pişirilmesindeki en önemli nokta tahta kaşık ile bir ya da iki kez karıştırılmasıdır. Bunun sebebi ise pişme süreci içerisinde sık sık karıştırıldığında ortaya çıkan acı- sası tat olmaktadır. 

Şevketi bostan ‘Kenger’
Dikenli bir görüntüye sahip olan şevketi bostan otu, Aydın’da kenger ismiyle anılan doğada kendiliğinden çıkan dikenli bir ot türüdür.  İnternet kaynaklarından edinilen bilgiye göre papatyagillerden olan kenger yani şevketi bostan, Aydın halkı için hem bahar gezintilerinde hem de semt pazarlarında bahar aylarının başlarına kadar kolaylıkla ulaşabildikleri yabani bir ot türüdür. 

Nasıl tüketilir?

Dikenleri soyulup tüketilen kengerin uç kısımları genellikle kullanılmamaktadır. Geniş ve yassı bir yapıya sahip olan bu bitki pişirildiğinde de beyaz görüntüsünü koruyabilmektedir.

Kenger yani şevketi bostan, ülkemiz genelinde ana yemek olarak tüketiliyor olsa da bu durum Aydın halkı için farklıdır. Aydın’ın yerel halkının kenger ismiyle bildiği bu bitki türü, ana yemek olmasının yanında çiğ olarak da tüketilir. Aydın’ın İncirliova İlçesinde yaşayan 71 yaşındaki Münevver Yanar, Aydın halkı için şevketi bostan otunu; doğa gezintisi sırasında ya da farklı ot türlerini toplamak amacıyla çıkılan bir gezintide, göze çarptığı takdirde kesilip soyulan ve ayaküstü tüketilen bir bitki türü olarak bildiğini dile getirdi. Ancak aynı dikenli görünüme sahip olan yabani bir ot türü ile karıştırılması oldukça kolaydır. Bu nedenle iki otu birbirinden ayırabilmek önemlidir.

 

Haber & Fotoğraf: Bengisu Erol

EN ÇOK OKUNANLAR

DÜNYA ŞAMPİYONU MÜCAHİT KULAK: “DURMAK YOK, RİNGE DEVAM”

  Dünya şampiyonluğu, spor dalında en iyi olanın taşıdığı prestij ve ...

TARİHE TANIKLIK EDEN MÜZE ‘‘ULUCANLAR CEZAEVİ MÜZESİ’’

Ankara Merkez Kapalı Ceza ve Tutukevi (Ulucanlar Cezaevi), 1925 ve 2006 yılları ...

HAYVAN DOSTLARIMIZDA KAN PARAZİTİ HASTALIĞI

  Her canlı dönem dönem sağlık sorunları yaşamaktadır. Bu sağlık sorunlarının ...

TOPRAĞIN BİLİMİ PEDOLOJİ

  İnsan ve diğer tüm canlıların hayatına devam edebilmesi için toprak ...

KADINLARIN VAZGEÇİLMEZ GİYSİSİ: KIRAS-FİSTAN

  Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ne ait birçok yerde yıllardır ...

HAMAMÖNÜ EVLERİ

Türkiye’nin birçok şehrinde birbirinden güzel evler bulunmaktadır. Peki ya Ankara’nın ...

SIK RASTLANIP AZ BİLİNEN HASTALIK: KURDEŞEN

  Vücudumuzda bir bölge kaşındığı zaman hafife alır, kaşıyıp geçmesini bekleriz. ...

DÜNDEN BUGÜNE: URLA SANAT SOKAĞI

  Asıl adı Zafer Caddesi olan sokak, 2010 yılından sonra bir ...

CUMHURİYET’İN İLK KADIN MUHTARI: GÜL ESİN

Mustafa Kemal Atatürk, her zaman Türk kadınını modern toplumun simgesi ...

İNCİR BİR MEYVE Mİ ÇİÇEK Mİ?

  Aydın deyince aklımıza ilk incir, incir deyince de aklımıza ilk ...

Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü

Öğrenci Uygulama Haber Sitesi
+90 256 218 20 00