Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Aydın Sanayi Odası Başkanı Gökhan Maraş, kentin sanayi sektörünün 2025 yılına güçlü bir başlangıç yaptığını belirterek, “Ocak-Mart döneminde 470 milyon dolarlık ihracatla son üç yılın en yüksek ilk çeyrek rakamına ulaştık.” dedi. Maraş, sanayicilerin teknolojiye daha fazla yatırım yaparak katma değerli üretime odaklandığını vurguladı. 

Aydın Sanayi Odası Başkanı Gökhan Maraş, ilin sanayi sektöründeki güncel durumu, ihracat performansını ve sürdürülebilirlik çalışmalarını bizlerle paylaştı. 2025 yılının ilk çeyreğinde elde edilen 470 milyon dolarlık ihracatın, son üç yılın en yüksek rakamı olduğuna dikkat çeken Maraş, özellikle gıda ürünleri ve makine sektörlerinin performansıyla öne çıktığını kaydetti. Sanayicilerin kriz yönetimindeki başarısının altını çizdi. Aydın’ın, sadece üretim yapan bir kent değil, katma değerli ve çevre dostu ürünler üreten bir sanayi merkezi haline geldiğini söyledi. 

Aydın’daki sanayi sektörünü nasıl tanımlarsınız? Son yıllarda nasıl bir değişim gözlemlediniz? 

2025’e güçlü başladık; sanayimiz, istikrarlı bir üretim ve ihracat yapısıyla öne çıkıyor. 2025 yılının ilk çeyreğini geride bırakırken Aydın sanayisinin gösterdiği ihracat performansı bizleri son derece memnun etti. Ocak-Mart döneminde toplam 470 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdik. Bu, son üç yılın aynı dönemleriyle kıyaslandığında en yüksek ilk çeyrek rakamıdır. 2023 yılında 446 milyon dolar, 2024 yılında ise 442 milyon dolar olan ilk çeyrek ihracatımızı bu yıl daha da yukarıya taşıdık. Özellikle Mart ayında elde ettiğimiz 164,3 milyon dolarlık ihracat, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 13,2’lik bir artışı ifade ediyor. Bu rakam, 2024 yılı aylık ihracat ortalamamız olan 154 milyon doların da üzerinde. Yani sadece yıllık bazda değil, aylık ölçekte de bir yükseliş trendi yakalamış durumdayız. Bu tablo üretim gücümüzün, dış pazarlardaki istikrarımızın ve sanayicilerimizin kriz yönetme kabiliyetinin güçlü bir yansımasıdır. Sanayicilerimiz son yıllarda çok daha bilinçli, planlı ve teknolojiye açık bir üretim anlayışı benimsedi. Aydın artık sadece üretim yapan bir şehir değil, aynı zamanda katma değerli, çevreci, dış pazarlara entegre ürünler ortaya koyan bir sanayi kimliği kazanıyor. Aydın Sanayi Odası olarak biz de bu dönüşümü desteklemek için dijitalleşme, yeşil dönüşüm ve dış ticaret kapasitesinin geliştirilmesi gibi başlıklarda üyelerimize destek olmaya devam ediyoruz. 

Aydın'ın sanayi altyapısının, gelişen ekonomiye nasıl katkı sağladığını düşünüyorsunuz? 

Aydın, güçlü ve gelişime açık sanayi altyapısıyla bölgesel ve ulusal ekonomiye önemli katkılar sunmaktadır. Kentte yer alan yedi organize sanayi bölgesi, sanayi üretiminin yaygınlaştırılması ve yatırımcıların desteklenmesi açısından kritik rol oynamaktadır. Özellikle Aydın ASTİM OSB (Organize Sanayi Bölgesi), büyüme potansiyeli ve planlanan gıda ihtisas etabı ile öne çıkmakta; jeotermal enerji kaynaklarının üretime entegre edilmesiyle sürdürülebilir ve çevre dostu bir sanayi modeli hedeflenmektedir. Aydın’ın bu altyapısı, yerel ürünleri katma değerli şekilde ekonomiye kazandırmayı mümkün kılmakta ve bölgesel kalkınmaya doğrudan katkı sağlamaktadır. 

Aydın'daki sanayi yatırımları son dönemde nasıl bir seyir izliyor? Yatırımcıların ilgisi artmış mı? 

Genel olarak, tarıma dayalı bir sanayi modelimiz var. Sektörlerin ihracat performansına göre ilimizde Mart ayında 28 farklı ana sektör içinde gıda ürünleri ve içecek sektörü 54 milyon dolar ile en çok ihracat yaparak lider sektör olurken, bu sektörü, 33,9 milyon dolarla makine ve teçhizat, 17,6 milyon dolar ile tarım ve hayvancılık sektörü izledi.  Ekonomik faaliyetlere göre ihracatta en yüksek payı alan sektör, yüzde 77,9 oran ve 128 milyon dolar ile imalat sanayi oldu. Onu yüzde 10,8 oran ve 17,8 milyon dolar ile tarım ve ormancılık takip ederken, madencilik ve taşocakçılığı sektörü ise yüzde 5,5 oran ve 9,1 milyon dolar ile üçüncü sırada yer aldı. Genel olarak iyi bir durumda olduğumuzu söyleyebilirim. İlimizde toplamda yedi organize sanayi bölgemiz var. Bunlardan Aydın ASTİM OSB, büyüme potansiyeliyle dikkat çekiyor. Şu anda 500 hektarlık bir alanın yalnızca 250 hektarını kullanıyoruz. Diğer OSB’ler ise büyüme süreçlerini tamamlamış durumda ya da yeni ilave alanlar için çalışıyorlar. 

Aydın'da faaliyet gösteren sanayi sektörlerinin öncelikli sorunları nelerdir? Bu sorunlara yönelik nasıl çözümler üretiyorsunuz? 

Aydın’ın lojistik avantajlarını artırmak için demiryolu altyapısının geliştirilmesi büyük bir ihtiyaçtır. İzmir limanlarına yakın bir konumda olmamıza rağmen, daha etkin ve hızlı bir demiryolu ağına ihtiyaç duyuyoruz. Üretim süreçlerimizde hammadde tedariği, yarı mamul ürünlerin transferi ve nihai ürünlerin tüketiciye ulaştırılması gibi kritik aşamalarda lojistik imkânlar, iş sürekliliği ve rekabet gücü açısından belirleyici rol oynuyor. Bu sebeple, ilimizin en çok ihtiyaç duyduğu unsurlar arasında öncelik hızlı tren, sonra da havaalanı yer alıyor. Tren ile yük taşımacılığı, hızlı tren ile insan kaynağını Denizli-Aydın-İzmir güzergâhında taşımak, ulaştırmak çok önemli. Bu yüzden çift hatlı ve elektrikli demiryolu hattının Aydın'a ve Denizli'ye ulaşımı sağlanırsa ilimizi ekonomik olarak daha da güçlendirecektir.  

Aydın Sanayi Odası olarak sanayi sektörünün sürdürülebilirlik ve çevre dostu uygulamalar konusunda nasıl bir yönlendirme yapıyorsunuz? 

Aydın Sanayi Odası olarak, sanayicilerimizi sürdürülebilirlik ekseninde bilinçlendirmek ve çevre dostu üretim anlayışını yaygınlaştırmak adına çok yönlü çalışmalar yürütüyoruz. Bu kapsamda, firmalarımızın karbon ayak izlerini hesaplayabilmeleri ve çevresel etkilerini minimize etmeleri amacıyla özel eğitim programları düzenliyoruz. “Karbon Ayak İzi Hesaplama Eğitimi” ile işletmelerimizin bu alandaki teknik kapasitelerini artırmayı ve sürdürülebilirlik hedeflerine somut katkı sağlamalarını amaçlıyoruz. Bununla birlikte, yeşil dönüşümün ayrılmaz bir unsuru olan dijital dönüşüm konusunda da firmalarımıza rehberlik ediyoruz. Üretim süreçlerinde enerji verimliliğini artıracak, kaynak kullanımını optimize edecek ve çevreye duyarlı otomasyon sistemlerini yaygınlaştıracak dijital uygulamaların benimsenmesi için çeşitli yönlendirme ve bilgilendirme faaliyetleri yürütüyoruz. Ayrıca Avrupa Yeşil Mutabakatı başta olmak üzere, sürdürülebilirlik temelli yeni regülasyonlara dair üyelerimizin bilgi düzeyini artırmak amacıyla çeşitli webinarlara aktif katılım sağlamaları için gerekli yönlendirmeleri yapıyoruz. Tüm bu çalışmalarla, Aydın sanayisinin geleceğe çevreci, rekabetçi ve sürdürülebilir bir vizyonla hazırlanmasına katkı sunmaya kararlılıkla devam ediyoruz. 

Aydın'daki sanayi sektöründe istihdam durumu nasıl? Gençlerin sanayi sektörüne olan ilgisi arttı mı? 

Aydın sanayisinde istihdam, özellikle üretim ve ihracatın artışıyla birlikte önem kazanmaktadır. Ancak sektörün en önemli sorunlarından biri, nitelikli iş gücü eksikliğidir. Bu doğrultuda, Aydın Sanayi Odası olarak meslek liseleriyle iş birliği içinde yürüttüğümüz projelerle gençleri sanayiye yönlendirmek için somut adımlar atıyoruz. Örneğin, dört ilçemizde uyguladığımız destek programıyla sanayi bölümlerini tercih eden öğrencilere maddi destek sağlıyor ve staj imkânları sunuyoruz. Bu çalışmalar sonucunda, 2023 yılında 163 olan öğrenci sayısı 2024’te 503’e yükselmiştir. Bu artış, gençlerin sanayiye olan ilgisinin belirgin şekilde arttığını göstermektedir. 

Aydın'da sanayi sektöründe çalışan nitelikli eleman sıkıntısı var mı? Bu sorunu çözmek için ne tür çalışmalar yürütüyorsunuz? 

Aydın Sanayi Odası olarak, bölgemizin ekonomik kalkınmasında önemli bir yere sahip olan nitelikli iş gücü eksikliği konusuna özellikle odaklanıyoruz. Aydın’daki sanayi işletmelerimiz özellikle kalifiye eleman konusunda zorluklar yaşamaktadır. Üretim sektöründe faaliyet gösteren tüm iş kollarında kalifiyeli eleman bulamadığımız için, niteliksiz iş gücüne yöneliyoruz. Aydın’da çoğu firmada erkeklerin çalıştığı pozisyonlarda artık kadın istihdamın da arttığını gözlemliyoruz. Kadınlarımızın da iş hayatında olmasını çok önemsiyoruz. Bugün, forklift kullanıcısından kaynakçısına, CNC (Computer Numerical Control) operatöründen, kamyon kullanımına kadar pek çok işi kadın çalışanlarımız üstlenmiş durumdadır. Nitelikli iş gücü için meslek liseleri, meslek yüksekokulları ve üniversitelerle işbirliği yaparak, nitelikli iş gücünün yetiştirilmesi sağlanmalıdır. Bu konuda, Aydın Sanayi Odası olarak, Aydın Mimar Sinan Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi ile işbirliği içinde hareket ediyoruz. Öğrencilerin mesleki alan seçimlerinde metal işleri ve doğrama, makine tasarım ve CNC operatör sistemleri, mobilya ve iç mekan tasarımı, sıhhi tesisat ve iklimlendirme gibi seçmeleri halinde Odamız ve Türk Eğitim Vakfı işbirliği ile burs desteği sağlıyoruz. Sanayimizin ihtiyaç duyduğu alanları seçen öğrencilerimize AYSO (Aydın Sanayi Odası) üyelerinin katkılarıyla destek oluyoruz. Amacımız; sadece bugün değil, gelecekte de rekabetçi bir sanayi ekosistemi oluşturmak ve bölge ekonomimize sürdürülebilir bir katkı sağlamaktır. 

Sanayi sektörü ile üniversiteler ve meslek okulları arasındaki işbirliği hakkında neler söyleyebilirsiniz? Bu konuda yapılan çalışmalar nelerdir? 

Sanayi kuruluşlarımız artık meslek liselerimiz ile sürekli işbirliği içindeler. Fason üretim, stajyer ve çıraklık uygulamalarında, meslek liselerinin ihtiyaçlarının doğrultusunda  fiziki alanlarının tefrişinde ve düzenlenmesinde önemli destek veriyorlar. Buna şahit olan meslek lisesi öğrencileri ile de okurken bağ kurmuş oluyorlar.  Bu durum, istihdamın daha hızlı ve planlı gerçekleşmesini sağlıyor. Geçen yıla göre ilimizdeki meslek liselerindeki öğrencilerin makine tasarım, metal, mobilya, iklimlendirme ve motorlu araçlar bölümlerini tercih sayısı iki katına çıkmıştır. Hem öğrenciler hem de veliler, gelecek için iş olanaklarının nasıl şekilleneceğinin daha çok farkına varmışlardır. Her sene yaşanacağını düşündüğümüz bu tercih artışı için gerekli hazırlıkları yapmamız önem arz etmektedir. Hatta, sektör içi ve sektöre entegre özellikli mesleki ve teknik ortaöğretim birimlerinin firmalarımızda oluşturulması için çıkan yönerge kapsamında, sanayi kuruluşlarımız bünyelerinde çıraklık eğitim birimleri açmak üzere hazırlıklara başlamışlardır. Bu koşullarda; öğrencilerimiz meslek lisesi, çıraklık eğitim, açık lise ve meslek yüksekokullarından mezun olmadan önce sanayicimizin ihtiyaç duyduğu alanlarda yetişmiş, meslek dallarına göre uzmanlaşmış ve istihdamı planlanmış olacaktır. 

Aydın Sanayi Odası Başkanı Gökhan Maraş’ın aktardığı veriler ve analizler, Aydın’ın sanayi sektöründe yaşanan dönüşümün net bir göstergesi olarak karşımıza çıkıyor. Kentin ihracat performansındaki artış, sanayicilerin kriz yönetimindeki başarısı ve çevreci üretim anlayışının giderek yaygınlaşması, Aydın’ın ekonomik geleceğine dair umut verici sinyaller veriyor. Ancak, lojistik altyapısının iyileştirilmesi, nitelikli iş gücü açığının kapatılması ve sanayi-üniversite işbirliğinin daha da güçlendirilmesi, bölgenin sanayideki rekabetçiliğini sürdürülebilir kılmak adına kritik başlıklar olarak öne çıkıyor. Maraş’ın da belirttiği gibi, Aydın sadece üretim yapan bir kent olmanın ötesine geçerek, katma değerli ve çevre dostu üretimin merkezi olma yolunda emin adımlarla ilerliyor. Gökhan Maraş'a bize verdiği bilgilerden dolayı teşekkür ederiz. 

Haber: Sude Taşoyan