Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Aydın, Türkiye'nin enginar üretiminde öncü şehirlerinden biri olarak dikkat çekiyor. Enginar, sağlığa olan faydaları, zengin besin değeri ve lezzetiyle hem tüketiciler hem de tarım sektörü açısından büyük bir öneme sahip. Aydın'ın iklim ve toprak yapısı, enginar yetiştiriciliği için son derece uygun koşullar sunuyor. 

Aydın'da yapılan enginar üretimi, bölgenin ekonomik kalkınmasına da önemli katkılar sağlıyor.  Enginar tarlaları, bölgede istihdamın artmasına ve yerel ekonomiye canlılık katmasına yardımcı  oluyor. Aydın'ın enginar üretimi, bölgenin tarımsal potansiyelini ve zengin doğal kaynaklarını en iyi  şekilde değerlendirmesini sağlıyor. Enginar, hem sağlık hem de ekonomik açıdan büyük bir öneme  sahip olup, Aydın'da üretimiyle hem çiftçilerin hem de tüketicilerin beğenisini kazanmıştır. Aydın'ın  enginarı, ulusal ve uluslararası mutfaklarda önemli bir yere sahip olmasıyla birlikte, yerel çiftçiler için de büyük bir geçim kaynağı haline gelmiştir. Aydın'ın iklim ve toprak özellikleri, enginarın kaliteli ve  bol üretimine olanak sağlamaktadır. Aynı zamanda Aydın'ın enginarı, sağlık açısından da büyük bir değere sahiptir. Aydın'ın en önemli tarımsal bitkilerinden biri olan enginar hakkında, Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Sebze Yetiştirme ve Islahı Anabilim Dalı Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Özlem Akan, değerlendirmelerde bulundu. 

Türkiye'nin her bölgesinde enginar başarıyla yetiştiriliyor 

Dr. Öğr. Üyesi Özlem Akan, Türkiye'deki enginar yetiştiriciliği için, "Aslında ülkemizin büyük bir kısmında uygun diyebiliriz. Burada önemli olan doğru çeşidi seçip doğru zamanda dikim yapabilmek, doğru bakım uygulamalarını yapabilmek. Zira hem Ege Bölgesi'nde, hem deniz kıyısında, hem de İç Ege'de enginar üretimi gerçekleşiyor." dedi.

Bursa, İstanbul hatta Samsun gibi şehirlerde de enginar yetiştirildiğini ifade eden Akan, "Türkiye piyasasında yerli çeşitler hâkimdir ve performansı son derece iyidir. Doğru zamanlama ve doğru çeşitlilikle özellikle Batı Anadolu'nun her yerinde enginar yetiştiriciliği yapmak mümkündür." ifadelerinde bulundu.

Aydın'da enginar yetiştiriciliği

Dr. Öğr. Üyesi Özlem Akan, enginar yetiştiriciliği konusunda Aydın'ın önemini vurgulayarak, "Hem Aydın'da, hem Ege Bölgesi'nde, hem de deniz kıyısında ve İç Ege'de enginar üretimi gerçekleşmektedir. Ayrıca Bursa, İstanbul ve Samsun gibi şehirlerde de enginar yetiştiriciliği oldukça yaygındır. Türkiye piyasasında yerli çeşitlerin hâkim olduğunu ve performanslarının son derece iyi olduğunu söyleyebilirim. Batı Anadolu'nun her yerinde enginar yetiştiriciliği yapmak mümkündür. Ancak, enginar yetiştiriciliği için uygun toprakların tercih edilmesi gerekmektedir. Çok yoğun topraklarda alt organ zarar görebilir ve yeraltı suyu yüksek olan bölgelerde hastalık riski artabilir. Bu nedenle, organik madde miktarı yüksek olan topraklar enginarın kaliteli üretilmesi için oldukça önemlidir." diye konuştu.

“Aydın’da tüketim şekli ayırt edici bir özellik sağlıyor”

Enginar yetiştiriciliği için uygun toprakların tercih edilmesi gerektiğini belirten Akan, "Çok yoğun topraklarda alt organın zarar görebileceğini ve yeraltı suyu yüksek olan bölgelerde hastalıklarla karşılaşma olasılığının yüksek olduğunu, bu nedenle organik madde miktarı yüksek olan toprakların avantajlı olması, hem ihtiyaç ürünü olması hem de sağlık açısından besleyici olması nedeniyle enginarı çiftçiler için vazgeçilmez bir ürün haline getiriyor. Ayrıca, Aydın'da enginarın tüketim şekli diğer bölgelere göre çok farklıdır. Aydınlılar, enginarın çanak sapını, gövdesini ve yapraklarını da kullanarak bitkiden birçok aşamada fayda sağlıyorlar." ifadelerini kullandı.

Enginar yetiştiriciliğinde hastalıklara karşı alınması gereken önlemler 

Enginar hastalıkları konusundan da bahseden Dr. Öğr. Üyesi Özlem Akan, Aydın'da enginar hastalıklarıyla mücadele etmenin önemine değinerek, "Hastalıklara karşı önleyici ve kontrol edici tedbirlerin alınması gerekiyor. Bu tedbirler arasında hijyenik yetiştirme ortamının sağlanması, düzenli sulama ve gübreleme, zararlı böceklerin ve hastalık etmenlerinin kontrolü, uygun ilaçlama uygulamaları gibi önlemler yer alıyor." dedi.

Doğru pazarlama stratejileriyle enginar üreticilerinin kazancı artıyor 

Dr. Öğr. Üyesi Özlem Akan, enginar yetiştiricilerinin karşılaştığı diğer bir sorunun da pazarlama olduğunu belirterek, "Ürünlerin iyi fiyatlarla satılması ve güvenilir alıcılara ulaştırılması için pazarlama stratejilerinin geliştirilmesi gerekiyor. Bu konuda çiftçilere destek verilmeli, pazarlama kanallarının çeşitlendirilmesi ve ihracat olanaklarının artırılması önemli adımlar atılmalı. Aydın'da enginar yetiştiriciliği yapan çiftçilerin tecrübeli olduğunu ve bu konuda önemli bir birikime sahip olduklarını biliyoruz. Ancak üreticilerin yaşadığı sorunlara çözüm bulunması ve destek sağlanması gerekiyor. Üreticilerin eğitimlerle bilinçlendirilmesi, teknik danışmanlık hizmetlerinin sağlanması, finansal desteklerin sunulması gibi adımlarla enginar yetiştiriciliğinin daha verimli ve sürdürülebilir hâle getirilebilir." diye konuştu.

Son olarak, Aydın'da enginar üretiminin kaliteli olduğunu ve bu kalitenin korunmasının önemli olduğunu belirten ve enginarın ihracat potansiyeline de değinen Dr. Öğr. Üyesi Özlem Akan, "Aydın'ın enginarını yurt dışında tanıtmak ve pazar payını artırmak için çalışmalar yapılması gerektiğini düşünüyorum. Bu sayede Aydın'ın enginarı uluslararası pazarda daha iyi bir konuma gelebilecektir ve böylelikle çiftçilerin gelirleri artacaktır." şeklinde konuştu.

Yüksek lisans çalışmalarıyla yeni ilaç ve mücadele yöntemleri keşfediliyor 

Enginar ile ilgili yabancı ot mücadelesi hakkında öğrencileriyle iki tane yüksek lisans çalışması yürüttüklerini belirten, Bitki Koruma Bölümü Fitopatoloji Anabilim Dalı Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Filiz Erbaş, şöyle konuştu: "Enginar için ruhsatlı olan yabancı ot ilacı şu anda Türkiye'de bulunmuyor. Türkiye'de ilaç çalışmaları devam ediyor ve olumlu sonuçlar alınan ilaçlar için ruhsat başvuruları yapılacak. İlk verilere göre, en iyi sonuç malçlama çalışmasıyla elde edilmiştir. Yabancı ot, önemli sorunlardan biridir ve bu nedenle plantasyonun ilk dikiminden önce iyi bir mücadele yapılması gerekmektedir. Ayrıca, yabancı ot tohumlarının gelmemesi için hayvan gübresi ve sulama suyu gibi önlemler alınmalıdır."

Üreticilerin sesine kulak verilmeli

Aydın'da enginar yetiştiriciliği yapan Hidayet Küçük, enginar üretimi ve pazarlama süreçlerini anlattı. Aydın'ın enginar yetiştiriciliği için çok uygun bir bölge olduğunu ve Aydın'da her yerde enginar yetiştirilebileceğini söyleyen Küçük, özellikle Gülhisar enginarının topraklarının çok elverişli, sert ve yapışkan bir toprağa sahip olduğunu belirtti. Bu nedenle Gülhisar enginarından daha kaliteli bir ürün elde edildiğini ifade etti.

Hidayet Küçük, "Köyümüzde yetişen 4 çeşit enginar var. En popüler olanları Bayrampaşa ve Sakız enginarıdır. Son 4-5 yıldır Kıbrıs enginarı ve Mor enginar üretimine de başladık. Bayrampaşa enginarı, kalp enginarı ve çanak enginarı olarak tüketilebilirken, Kıbrıs ve mor enginar sadece çanak olarak tüketilmektedir, çünkü yaprakları acıdır. Bu nedenle pek tercih edilmemektedir. Enginar üreticileri genellikle Aydın içinde pazarcılık yoluyla müşterilere ulaşmaktadır. Ancak Aydın dışındaki müşteriler genellikle bu ürünü bilerek, sezon zamanında telefonla sipariş vererek satın almaktadır. Özellikle İzmir, Manisa, İstanbul ve Bursa gibi şehirlerden talep yoğundur." şeklinde konuştu.

Son olarak, enginar üreticilerine internet üzerinden satış yapan kişilere yönelik bir uyarıda bulunan Küçük, yıllardır bu işi yapmakta olan üreticilerin yoğun emek harcadığını ve zorlu bir üretim sürecinden geçtiğini vurguladı. Bu tür satıcıların, üreticilerin satış fiyatının üzerinde rakamlarla enginarı pazarladığını belirten Küçük, çiftçilerin desteklenmesi ve emeklerinin karşılığını alabileceği bir düzenin sağlanması gerektiğini ifade etti.

Haber & Fotoğraf: Ceren Gürakar