Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Lostra, ayakkabıların bakım ve onarımını gerçekleştiren mesleğin yeni nesil ismidir. Ayak sağlığının son derece önem taşıdığı günümüzde, kişilere konforlu bir kullanım sunarken ayakkabıların da uzun ömürlü olmasını sağlar. Bu süreçte el işçiliğinin katkısı oldukça büyüktür. 

Sanayi devrimi ile birlikte ayakkabı üretimi büyük bir hız kazandı ve fabrikalarda seri üretim yapılmaya başlandı. Bu dönemde ayakkabı tamirleri de ilk sonuçlarını verdi. Fabrikasyon ayakkabılar, hızlı bir şekilde üretildiği için kalitesiz malzemeler kullanılabiliyordu ve bu da ayakkabıların daha çabuk yıpranmasına sebep oluyordu. Bu durum, ayakkabı tamircilerinin önemini artırdı ve mesleklerini daha da yaygınlaştırdı.

Günümüzde, lostra ayakkabı tamirciliği mesleği geleneksel yöntemlerle yapıldığı gibi, teknolojik gelişmelerle de desteklenmektedir. Örneğin, özel makineler ve yapıştırıcılar, tamir işlemlerini daha hızlı ve etkili bir şekilde gerçekleştirmek için kullanılmaktadır. Bu geleneksel ayakkabı tamirinden ayıran en büyük etkendir.

Aydın'ın Efeler ilçesinde babasının vasiyeti üzerine, küçüklüğünden beri içinde olduğu ayakkabı tamirciliği veya modern ismiyle lostra mesleğini icra eden Sinan Pala ile mesleğini, mesleğine yönelik ilginin son dönemde gösterdiği artışı ve daha birçok konuyu ele aldık.

Bu mesleği nasıl tanımlıyorsunuz?

Benim mesleğim israfın azalmasında büyük bir etken. Adeta bir geri dönüşüm sağlama mesleği. Hiçbir ayakkabının çöpe gitmesine gerek kalmadan yenilenebildiğini göstermek.

Mesleğinizde en çok problem yaşadığınız durum nedir?

Bu meslekte iyi sonuçlar almak istiyorsak her zaman kaliteli malzemeler kullanmamız gerekiyor ve temini çoğu zaman yurt içinden sağlayamıyoruz. Bu noktada ithal etmemiz gerekiyor. Yani ayakkabı tamirinde kullandığımız birçok ürün ithal. Bu ürünler gün geçtikçe zamlanıyor, malzeme sıkıntısı yaşayabiliyoruz. Gerçekten bazen zor bulunabiliyorlar.

Mesleğiniz son dönemde önceki yıllara nazaran daha mı revaçta?

Kesinlikle, son dönemlerde mesleğim çok daha fazla rağbet görüyor. Ürünlerin üretiminde kullanılan malzemelerin kalitesizliği ve insanların konfor anlayışlarının yeni nesil ürünlerle uyuşmamasından kaynaklı talep arttı denilebilir.

İlk başladığınızda hangi zorluklardan geçtiniz?

Şu an işlettiğim dükkanı, 3 yıl önce bir arkadaşımdan borç olarak aldığım 700 TL ile kurmuştum. Buna oranla, şu an kazandığım miktara bakarak başarının ne gibi zor şartlardan geçtiğini görebiliriz.

Türkiye dışında bu mesleğe yönelik ilgi ne oranda? Siz hiç yurt dışında çalıştınız mı?

Yurt dışından birçok teklif aldım, bir çok iş yaptım. Dubai'de etkinlikler düzenlendi, yaptığım ayakkabılar sergilendi. Yunanistan,Güney Kore, Amerika, İtalya gibi farklı ülkelerde bu işi icra eden meslektaşlarımla, sosyal ağlar üzerinden aktif iletişimimiz ve bir çok paylaşımımız oluyor, uluslararası arenada ülkemizi iyi temsil ettiğimi düşünüyorum.

Yeni nesil ayakkabılarda eskiye oranla ne farklar var?

Yeni nesil ayakkabıcılık kültüründe, ayakkabı firmalarının artık kaliteye ters düşen malzeme kullanımlarından kaynaklı olarak daha önceden üretilmiş olan ayakkabının, yeni üretilen versiyonundan daha kaliteli olduğunu görüyoruz. Müşteri yenisini almak yerine önceki ayakkabıyı geri dönüşüme sokup sıfır gibi yenilenmesini istiyor.

Müşteri kitlem azımsanmayacak ölçüde yüksek mertebede, maddi durumu iyi olan insanlardan oluşuyor. Algısal olarak bizler ayakkabıların pahalılığından kaynaklı bu mesleğe yönelik ilginin arttığını düşünüyoruz fakat aksine azalan kalite ve eski kaliteye duyulan ihtiyaç bu mesleğe karşı artan ilginin temel nedeni.

Bu mesleğin geleceği ne durumda?

Yakın bir dönemde Aydın'da yeni bir şube açıp tasarımını daha modern ve Avrupai tarzda yapacağım. Gelecekte bu meslek çok daha fazla ilgi görebilir, bunu görebiliyorum.

Ayakkabı sektörünün gün geçtikçe modaya ve konfora yönelik değişimi, lostra mesleğinin her geçen gün değişim göstermesine olanak sağlıyor. Şehirlerarası birçok müşterisine eskimiş ayakkabılarını adeta sıfır gibi yenileyip gönderen Sinan Pala, kendisini "ayakkabı doktoru" olarak tanımlıyor. Aynı zamanda mesleğinden edindiği deneyimlerden yola çıkarak gelecekte iki kız evladının da kendilerini yetenekli buldukları alana yönelmelerini istiyor. Gelecekte onları başarılı bir konumda görebilmek, kendi mesleğine yönelik hedeflediği başarılar dışındaki hayallerinden biri.

Aktarmış olduğu tüm bilgiler ve mesleğine yönelik bilinmeyen detayları bizimle paylaştığı için kendisine sonsuz teşekkürlerimi sunuyorum.

Haber: Hayri Mert Ulusoy