Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Temel ihtiyaçlar içinde yer alan barınma, günümüzde büyük bir sorun haline gelmeye başladı. Haberi olmadan eşyalarını kapı önünde bulan kiracılar, asgari ücretin üzerinde kira isteyen ev sahipleri ve daha niceleri. Bu olay Aydın’da ne durumda, sorunlar neler, ne gibi çözümler sağlanabilir?

Aydın, birçok şehir gibi öğrenci açısından yoğun bir şehirdir. Düzenini kurmuş, kendi parasını kazanmaya başlayan bir insan için bile durumları zorlaştıran kiralar, öğrenciler ve aileleri için daha büyük bir sorun teşkil etmekte. Dengeyi bir türlü kuramayan birçok insan için, Aydın İnşaatçılar ve Emlakçılar Odası Başkanı Alaattin Durmaz ile röportaj gerçekleştirdik.

“Aydın şu anda İstanbul ile yarışır bir durumda.” 

Hayata tutunmak için ne gerekir? Denge. Aldığın ile verdiğin, birbiri ile orantılı olmalıdır ki geçimini sağlayabilesin. Bu yüzden birçok insan küçük şehirleri tercih eder ki, yaşaması kolay olsun. Asgari ücretin 17 bin TL olduğu dönemde, 1+1 bir evin kirasının 15 bin TL olması dengeyi kurabilir mi? Alaattin Durmaz, “Aydın şu an da İstanbul ile yarışır bir durumda. Biz şu an bakıldığında zirvedeyiz.” şeklinde durumu doğruladı. Bu durumun bir nedeni, arttıran bir unsuru olmalı Durmaz, “Sosyal medya dediğimiz, tam anlamıyla bir çöplük olan platformda başlıyor olay. Adam açıyor haberleri bakıyor, İstanbul’da bir odaya 15-16 bin TL denildiğini görünce kendi evi gözüne saray gibi geliyor. O zaman benim ev net bu fiyatlarda olmalı diyor. Bu fiyatla ilana verince yanında komşusu görüyor, aynı şekilde o da yapıyor. Hiç kimse çıkıp demiyor ki yaşam şartları bir değil, statüler farklı. Böyle böyle bu durum, bir sirkülasyon olarak bu şekilde artıp gidiyor. Emlakçı bu konuda kirayı arttırmaz. Çünkü evi kiralaması lazım ki kendisi de para kazanabilsin. Bu fiyatlar ile de kiralayamadığının farkında olduğu için, daha çok piyasayı anlatıp orta yolu bulma çabasındalar. Biz zaten bu konular ile ilgili emlakçılarımızı eğitime ve seminerlere gönderiyoruz. İllaki aralarında çürük meyve çıkıyordur, orası ayrı.” şeklinde görüşlerini belirtti.

Aydın’da emlak konusunun son durumu

Yakın tarihte yaşanan pandemi ve deprem gibi olumsuz olaylar konut ve emlakta bir kriz yaratmıştı. Peki bu durum hala bir sorun teşkil etmekte midir? Bu konu hakkında Durmaz, “Bundan 3-4 yıl önce, öğrencilerin artması ile insanlar elindeki 2+1, 3+1 evlerini bölerek veya yıkıp tekrar yapılandırarak 1+1’e çevirdiler. O zamanlar kiralık dairelere talep, bu zamana göre müthiş çoktu. Müteahhitler 6, 7 ay içinde bir bina dikiyorlardı ve bu binanın dolması bir ayı geçmiyordu. Pandemi ve depremin yaşanması ile emlak sorunu müthiş artmıştı. Arz talep dengesi dediğimiz bu durumda, 1+1 stoğu gerekiyordu ve müteahhitlerimiz bu stoğu o zaman tamamladılar. Şu an da ise her şey tam tersine dönmüş durumda. Boş, kiralanamamış daireler oluşmaya başladı. Öğrenciler, kiralardan dolayı yurtları daha çok tercih etmeye başladılar. İkinci öğretimin de kalkmasıyla ortada mevcut bir emlak sorunu bulunmuyor. Ortada bir sorun varsa, o da kira sorunudur.” olarak aktardı.

Ekonomi kötü ama tarafların ikisi de haklı

İnsan düşünüp, empati kurunca iki tarafı da haklı buluyor. Yatırım olarak aldığı evden kim güzel bir meblağ istemez ya da bir aylık maaşını kim sadece kiraya vermek ister? Bu ekonomide iki tarafın da çözüme ulaşabileceği bir yol arıyor insan. Bu ikileme fayda sağlamaya çalışan Durmaz, “Öncelikle biz emlakçılarımızı geliştiriyoruz ve ona göre eğitimleri şart tutuyoruz ki ev sahibi ve kiracı ile orta yolu bulsunlar. Az önce dediğim çürük meyveler olmasın diye biz bu odayı 2018 yılında açtık ve şartlar belirledik. Bunlar; 5. seviye mesleki yeterlilik belgesi, en az 100 saatlik eğitim, vergi mükellefi olma şartı, meslek kuruluşu kaydı ve mesleki staj şartlarını tamamlamadan kimse şu anda emlakçı olamaz. Aynı zamanda ekstra eğitimlere de gönderiyoruz ki kendilerini daha iyi ifade edip, karşı tarafa aktarabilsinler. Biz bu konuda fiyat şu olmalı, bunu aşamazsınız diyemiyoruz maalesef. Emlakçılarımızı en iyi donanıma ulaştırmayı hedefliyoruz ki halka ona göre yatırım yaptırmasını sağlasın. Bazen yeri geliyor bize başvuruyorlar, kiracı ve ev sahibi ortayı bulamıyorlar. Biz de durumu anlatıyoruz, piyasadan bahsediyoruz iki tarafı da ortak yol için ikna ediyoruz. Şimdi şöyle bir durum da var bundan 3 yıl önce, alma verme dengesi de bu kadar kötü değildi. Yüzde 25 kira artışı da biraz şaka gibi oluyor. Bundan dolayı biz iki tarafında ortak dengeyi bulması taraftarıyız. Yani biz bu konuda insanları piyasadan haberdar edip, emlakçı üyelerimizi en iyi şekilde seçmek ve geliştirmenin en doğru yol olduğunu düşünüyor ve buna doğrultuda yönlendiremler için çalışıyoruz.” şeklinde ilerledikleri yolu bizlere anlattı.

Öğrencilerin evde kalmayı lüks olarak gördüğü, asgari ücretle çalışan bir ailede tek kişinin maaşının sadece kirayı karşılayabildiği bu dönemde, ikamet ettiğimiz Aydın ilimizde de bu durum en net şekilde göze çarpıyor. Boşta dairelerin olması bir sorunu ortadan kaldırmıyor, insanların kiraları karşılayamadığı için belki çocuklarını okutamadıklarını, belki de kapasitesi 4 kişi olan bir yurt odasına sığdırılmış 5. ve 6. öğrenci olarak yurdu tercih etmiş olma ihtimallerini bizlere düşündürüyor. Bu konu ile ilgili en mantıklı olabilecek yolu izleyen, Aydın İnşaatçılar – Emlakçılar Odası Başkanı Alaattin Durmaz’a görüşlerinden dolayı teşekkür ediyoruz. İnsanlarımızın durumu fark edip ona göre kiralar belirleyeceği, dengenin oluştuğu günlere ulaşmayı umut ediyoruz.

Haber: Sıdıka Akcan